Phòng trừ bệnh lem lép hạt

Lem lép hạt lúa là tên gọi để chỉ chung hiện tượng hạt lúa có vỏ trấu sậm màu biến đổi từ màu nâu đến đen, từ màu đen lốm đốm đến đen toàn bộ vỏ trấu (bao gồm cả trên hạt lúa có gạo và hạt lúa không có gạo) ở giai đoạn cây lúa còn trên ruộng trước khi thu hoạch. Bệnh lem lép hạt làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng hạt lúa, đồng thời tác hại vào vụ sau.

Bệnh lem lép hạt trên lúa. Ảnh: M.Đ

Thời kỳ cây lúa dễ mẫn cảm với bệnh là từ trổ bông đến chín sữa và rơi vào những tháng có nhiệt độ thấp, ẩm độ không khí cao, lượng mưa lớn và số ngày mưa nhiều.

* Biện pháp phòng trừ tổng hợp

- Giống: Gieo cấy hạt giống ít mang mầm bệnh hoặc dùng giống lúa có xác nhận, tuyệt đối không lấy giống ở chân ruộng vụ trước bị lem lép nặng để gieo sạ lại. Trước khi ngâm ủ, phải phơi khô, rê sạch loại bỏ những hạt lép lửng, biến màu.

- Thời vụ: Gieo cấy lúa vào thời kỳ thích hợp để khi lúa trỗ đòng không trùng với thời kỳ mưa gió nhiều; khi lúa trỗ đòng không để ruộng bị khô hạn.

- Phân bón: Bón phân đầy đủ và cân đối tùy theo giống lúa, điều kiện đất đai, mùa vụ của từng vùng. Có thể áp dụng phương pháp bón phân theo màu lá lúa dựa vào bảng so màu lá lúa hoặc bón phân đón đòng.

- Sâu bệnh: Phòng trừ tốt các loại sâu bệnh phát sinh vào giai đoạn trỗ đòng làm giảm bệnh lem lép hạt.

- Cỏ dại: Cỏ dại ký chủ của nhiều loại nấm gây bệnh trên lá và hạt lúa. Cần phòng trừ cỏ trong ruộng cũng như trên bờ ruộng.

* Các biện pháp hóa học

- Xử lý hạt giống trước khi gieo sạ. Biện pháp này rất có hiệu quả và kinh tế nhất mà chúng ta thường không chú ý.

- Pha hoạt chất Benomyl (Viben 50BTN), Carben dazim (Vicarben 50HP) nồng độ 3‰ cho hạt lúa giống đã phơi khô rê sạch vào ngâm 24 - 36 giờ, vớt ra rửa sạch bằng nước trong, sau đó ủ bình thường. Xử lý hạt giống giúp phòng ngừa bệnh lem lép hạt và các bệnh khác như đạo ôn lá, vàng lá chín sớm…

- Thời điểm phun thuốc là rất quan trọng. Nên phun thuốc phòng bệnh là chính. Nếu để bệnh xâm nhập vào hạt lúa thì rất khó có kết quả tốt. Phun hai lần vào thời kỳ lúa bắt đầu trỗ và trỗ đều để hạn chế các loại nấm phát triển trên vỏ hạt lúa. Phun thuốc vào giai đoạn trỗ đòng còn phòng trừ các bệnh khác như đốm vằn, vàng lá chín sớm, đạo ôn cổ bông, thối bẹ lá đòng…

M.C (trích tài liệu khuyến nông)