Định hướng những ước mơ

Trong điều kiện học tập ngày càng tốt, ngày nay hầu hết học sinh (HS) phổ thông đều ấp ủ cho mình những ước mơ về nghề nghiệp trong tương lai, song đôi khi những mơ ước ấy lại vượt xa tầm với so với năng lực, sở trường của các em. Thế nên, bên cạnh tác động từ phía gia đình, thì các trường nói chung, thầy cô nói riêng cũng đã tích cực định hướng, giúp các em nhìn thẳng vào thực tế để lựa chọn lối đi cho phù hợp với mình.

Xác định đích đến

Những năm gần đây, công tác phân luồng, giáo dục hướng nghiệp cho HS trung học (THCS, THPT) được ngành Giáo dục tỉnh nhà nói chung, các trường học nói riêng đặc biệt chú trọng. Minh chứng là các trường thực hiện ngày càng hiệu quả chương trình giáo dục hướng nghiệp theo hướng tăng cường hoạt động trải nghiệm thực tế cho HS, cũng như tích hợp các chủ đề giáo dục hướng nghiệp trong chương trình giáo dục phổ thông gắn với hoạt động dã ngoại, tham quan thực tế tại các cơ sở sản xuất - kinh doanh… Đây được xem là bước đột phá mới trong việc phân luồng, hướng nghiệp cho HS trung học của các trường trên địa bàn tỉnh.

Không chỉ vậy, việc các trường chủ động định hướng nghề cho HS từ sớm thông qua giới thiệu những ngành nghề cụ thể, đặc tính công việc từng nghề, kết hợp với giảng giải để các em nhận ra bản thân mình sẽ phù hợp với những công việc gì… cũng đã giúp ích các em rất nhiều trong việc đầu tư những môn liên quan tới khối thi, ngành học, hoặc rẽ hướng sang học nghề ngay từ khi còn là HS bậc THCS. Nền tảng này giúp các em khi bước vào bậc THPT chủ động hơn khi lựa chọn cho mình một hướng đi, một ngành nghề phù hợp với năng lực, sở trường; và giáo viên chủ nhiệm, giáo viên phụ trách hướng nghiệp, các tổ tư vấn hướng nghiệp của các trường cũng “nhẹ nhàng” hơn khi làm công tác tư vấn, định hướng nghề cho các em.

Cô Nguyễn Thị Thủy, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Huệ (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu), nhận định: “Việc tư vấn, phân luồng HS ngay từ bậc THCS là bước đi cần thiết mà các trường cần chú trọng để góp phần định hướng những ước mơ của HS mình. Với trường chúng tôi, nhờ làm tốt công tác này mà chất lượng đầu ra ngày càng được nâng lên. Theo đó, hàng năm trường đều phối hợp với các trường nghề, THPT trên địa bàn thành phố tổ chức các buổi tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho HS (có sự tham gia của phụ huynh). Kết quả là mỗi năm trường  có hơn 10% HS tốt nghiệp THCS rẽ hướng sang học nghề và hầu hết đều có việc làm ổn định sau khi ra trường…”.

Song song với việc định hướng, phân luồng thì nhiều trường, địa phương trên địa bàn tỉnh còn chủ động mở thêm một số nghề phổ thông mới, phù hợp với điều kiện thực tế, từ đó khuyến khích học sinh THCS đăng ký tham gia để được cộng điểm khi xét tốt nghiệp lớp 9. Đây cũng là cách làm hay để học sinh làm quen với việc học nghề.

Học sinh khối 12, Trường THPT Chuyên Bạc Liêu (TP. Bạc Liêu) đặt câu hỏi về ngành nghề quan tâm trong một buổi tư vấn hướng nghiệp tại trường. Ảnh: Đ.K.C

Những cách làm sáng tạo

Với các trường THPT, bên cạnh việc chủ động tổ chức những buổi ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề về việc chọn nghề; phối hợp các trường đại học, cao đẳng, trường nghề có tiếng của địa phương, khu vực, cả nước, cũng như cựu HS trường đang theo học tại các trường đại học về trực tiếp tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm trong việc chọn nghề, thì còn có nhiều cách làm mới, sáng tạo trong việc truyền cảm hứng để HS lựa chọn những nghề nghiệp phù hợp.

Thầy Nguyễn Mạnh Liêu, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Giá Rai (TX. Giá Rai), cho biết: “Thời gian trước, khi dịch bệnh COVID-19 chưa xảy ra, hàng năm trường đều tổ chức những chuyến tham quan thực tế kết hợp với tham gia ngày hội tư vấn tuyển sinh tại Trường đại học Cần Thơ. Đây là cơ hội tốt để HS của trường có thêm những góc nhìn mới về ngành nghề mình lựa chọn; đồng thời, các em cũng được các chuyên gia tư vấn của các trường giải đáp trực tiếp những thắc mắc mà mình quan tâm... Không chỉ vậy, các em còn được tham quan thực địa các khu nhà học, khu vui chơi, giải trí, không gian sinh hoạt, ăn nghỉ… của các anh chị sinh viên và chắc chắn sẽ có thêm động lực để tiếp tục phấn đấu, chinh phục ước mơ. Năm nay nếu dịch bệnh được khống chế tốt, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì hoạt động này”.

Với Trường THPT Chuyên Bạc Liêu (TP. Bạc Liêu), mục tiêu mà nhà trường hướng tới là không chỉ định hướng để HS trở thành những người “thầy” tốt, mà còn là những người “thợ” tài, nên trường đặc biệt chú trọng các hoạt động trải nghiệm, tham quan thực tế các cơ sở sản xuất - kinh doanh trên địa bàn, để HS được trực tiếp khảo sát thực địa, tận mắt chứng kiến không gian lao động, tìm hiểu các quy trình sản xuất, yêu cầu cần có của từng công việc tại các cơ sở… Đó là những trải nghiệm đầy thú vị để các em lựa chọn những lối đi phù hợp.

Có thể thấy, tư vấn, định hướng nghề nghiệp là một trong những nhiệm vụ quan trọng, nên thời gian qua các trường trên địa bàn tỉnh luôn chú trọng thực hiện. Nhờ những tâm huyết của các thầy cô, những cách làm sáng tạo đã giúp HS nhìn thẳng vào thực tế, vào năng lực thật sự của bản thân để chọn cho mình một ngành nghề phù hợp sau 12 năm đèn sách khép lại.

Kim Trúc