Những tín hiệu lạc quan từ đề tham khảo thi THPT quốc gia năm 2019

Bàn về đề tham khảo kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 vừa được Bộ GD-ĐT công bố, các giáo viên có kinh nghiệm trong công tác ôn thi THPT quốc gia trên địa bàn tỉnh đều có chung nhận định: Đề được xây dựng theo hướng nhẹ nhàng, tương đối “dễ thở” hơn so với năm 2018. Lượng kiến thức tập trung chủ yếu vào chương trình lớp 12, không có câu hỏi đánh đố học sinh; nhiều câu hỏi hay mang tính thực tiễn và các câu hỏi trắc nghiệm đã ngắn gọn hơn.

Học sinh lớp 12, Trường THPT Giá Rai (TX. Giá Rai) thử sức với đề tham khảo môn Toán. Ảnh: Đ.K.C

So với năm 2018 thì đề thi tham khảo chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 được Bộ GD-ĐT công bố sớm hơn 1 tháng. Theo các chuyên gia giáo dục, nhìn chung, đề thi năm nay có vài “điểm nhấn” đáng chú ý. Đó là đề thi đảm bảo bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng của chương trình THPT và chủ yếu thuộc chương trình lớp 12; số câu hỏi lớp 12 tăng lên so với đề thi các năm trước (khoảng 85 - 90%) đúng như tinh thần văn bản, hướng dẫn, cũng như lộ trình triển khai kỳ thi THPT quốc gia mà Bộ GD-ĐT đã công bố trước đó. Không chỉ vậy, phần kiến thức lớp dưới chiếm tỷ lệ rất nhỏ (không quá 10%/môn và gần như chỉ rơi vào chương trình lớp 11).

Cụ thể, môn Ngữ văn, kiến thức, ngữ liệu tập trung vào chương trình lớp 12, với 2 phần. Trong đó, phần đọc hiểu (3 điểm) được dẫn một ngữ liệu thuộc lĩnh vực xã hội và 4 câu hỏi đi kèm theo từng mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần làm văn gồm 2 câu hỏi nghị luận xã hội (2 điểm) và nghị luận văn học (5 điểm). Để làm tốt phần thi này đòi hỏi học sinh không chỉ nắm vững những kiến thức cơ bản, thành thạo kỹ năng tạo lập văn bản nghị luận văn học mà còn cần phải có tư duy tổng hợp để bài viết chính xác và phong phú.

Với đề Toán, một giáo viên của Trường THPT Định Thành (huyện Đông Hải) cho rằng, đề xem ra còn nhẹ hơn cả đề chính thức năm 2018. Theo đó, nội dung và cấu trúc đề bao quát chủ yếu kiến thức 12 (gần 90%), khoảng 10% còn lại là kiến thức lớp 10 và 11. Như vậy, so với đề 2018, đề tham khảo đã ngắn hơn và yêu cầu nội dung kiến thức cũng nhẹ hơn. Đơn cử là câu khó bắt đầu từ mức điểm gần đến 9, trong khi năm ngoái câu khó bắt đầu từ mức điểm 7. Nội dung, kiến thức có chương trình lớp 10, 11 nhưng tỷ lệ thấp hơn so với đề thi năm 2018. Thế nên, cách ôn tập hiệu quả nhất là phải nắm chắc kiến thức sách giáo khoa lớp 12, hiểu cách vận dụng căn bản nhất và hạn chế tối đa việc giải các bài tập dài, nặng về tự luận như các dạng đề thi học sinh giỏi.

Đề Hóa học có sự phân hóa rất rõ ràng với 60% câu hỏi đầu dành cho xét tốt nghiệp, học sinh sẽ dễ dàng giành được điểm tuyệt đối. 40% câu hỏi sau dùng để phân loại xét tuyển đại học, cuối đề có một vài câu hỏi tương đối khó.

Đề Lịch sử bám sát nội dung chương trình phổ thông, trọng tâm là chương trình lớp 12. Đề có 2 câu thuộc chương trình lớp 11 là câu 24 và 32. Một câu sử dụng kiến thức lớp 11 để liên hệ với sử lớp 12 (câu 29). Theo đánh giá của các giáo viên giảng dạy môn Lịch sử, đề có nhiều câu ở mức độ nhận biết, thông hiểu. Các câu hỏi vận dụng chỉ chiếm khoảng 20%. Đề thi này hợp lý và đúng với tiêu chí xét tốt nghiệp.

Với môn Vật lý, có khoảng 60% câu hỏi cơ bản và 40% mang tính phân loại. Câu hỏi không còn “đánh đố” học sinh bởi sự khó khăn về toán học hay mất thời gian dài để giải. Các câu hỏi được sắp xếp từ dễ đến khó; các câu hỏi mang tính phân loại cao vẫn khai thác tư duy Vật lý sâu sắc như: kiến thức liên quan đến thực tiễn, ứng dụng, câu hỏi khai thác đồ thị, câu hỏi thí nghiệm…

Riêng môn Địa lý, học sinh giỏi mới có thể đạt được 8 - 9 điểm, bởi nội dung đề thi chia thành 2 phần kiến thức và thực hành kỹ năng địa lý, trong đó phần kiến thức chiếm trên 60% số điểm. Phần thực hành kỹ năng địa lý đa dạng, được bổ sung thêm kỹ năng tính toán từ bảng số liệu nhưng vẫn vừa sức với học sinh.

Nhìn chung, so với đề thi chính thức của kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, độ khó của đề thi tham khảo được giảm đi tương đối rõ rệt và tập trung nhiều vào mục tiêu để xét công nhận tốt nghiệp THPT. Số câu hỏi dễ và câu hỏi lý thuyết (nhận biết và thông hiểu) tăng lên, số câu vận dụng cao giảm đi chỉ còn chiếm khoảng 10% (khoảng 4 câu) và đồng thời có sự giảm về độ khó của các câu hỏi này so với đề thi 2018. Sự điều chỉnh này sẽ đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu của kỳ thi, giải quyết các vấn đề còn tồn đọng của kỳ thi các năm trước như tình trạng “mưa điểm 10” vì đề quá dễ hay đề quá khó đến mức nhiều chuyên gia cũng gặp khó khăn để giải.

Tuy nhiên, điều chúng tôi đặc biệt lưu ý đến các bạn học sinh lớp 12 đó là: đây chỉ là đề thi mang tính chất tham khảo để giáo viên, học sinh hình dung được sơ bộ về hình thức của một đề thi thật để có thêm thông tin phục vụ việc ôn tập. Để đạt được kết quả tốt nhất cho kỳ thi sắp tới, các bạn cần bám sát quy chế thi THPT quốc gia, tập trung ôn tập để nắm chắc các phần kiến thức lớp 12, đồng thời rà soát lại các phần kiến thức lớp 11 và một số phần có liên quan ở lớp 10 để gia tăng cơ hội tối đa điểm số.

Kim Trúc