Xuất khẩu thủy sản năm 2019: Tập trung nâng cao chất lượng theo chiều sâu

Năm 2018, kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn tỉnh đạt hơn 606 triệu USD (tăng hơn 14% so với cùng kỳ). Xuất khẩu giữ được tốc độ tăng trưởng và tiếp tục đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế của tỉnh nhờ chủ yếu tập trung vào mặt hàng thế mạnh là xuất khẩu con tôm.

Công nhân Công ty TNHH Thực phẩm thủy sản Minh Bạch (TX. Giá Rai) đóng gói tôm xuất khẩu. Ảnh: K.T

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, năm 2019 kinh tế thế giới trên đà tăng trưởng trở lại, kéo theo nhu cầu tiêu dùng tăng cao, trong đó có sản phẩm thủy sản. Thêm vào đó, Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTTP) có hiệu lực và Hiệp định thương mại Việt Nam - EU (EVFTA) sắp được ký kết sẽ giúp Việt Nam có nhiều thuận lợi trong việc thực hiện kế hoạch kim ngạch xuất khẩu của cả nước năm 2019 đạt 10 tỷ USD.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hoài Nam, Phó tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP): “Để tăng kim ngạch xuất khẩu, phải thường xuyên quan tâm đến vấn đề chất lượng gắn liền với xây dựng thương hiệu. Đặc biệt là quan tâm đến chế biến sâu, chế biến các sản phẩm phụ nhằm tăng giá trị và hiệu quả kinh tế của sản phẩm thủy sản”.

Năm 2019, Bạc Liêu đề ra chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu hơn 728 triệu USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu thủy sản phải đạt trên 678 triệu USD. Thật ra, việc hoàn thành chỉ tiêu này không khó, song cái khó ở đây là phải tổ chức lại sản xuất, cơ cấu lại ngành hàng chế biến và tập trung cho chế biến sâu để nâng giá trị gia tăng cho sản phẩm. Bởi, sản phẩm xuất khẩu của tỉnh lâu nay chỉ tập trung chủ yếu ở khâu chế biến thô, hay chỉ là các mặt hàng cấp đông (chiếm trên 90% lượng hàng xuất khẩu).

Những bất cập này không chỉ làm giảm giá trị của con tôm, mà còn gây lãng phí, tạo thêm áp lực trong việc cung cấp nguồn tôm nguyên liệu. Đồng thời giá con tôm sản xuất theo quy trình sạch bị đánh đồng như giá con tôm sản xuất theo các mô hình khác. Trong khi đó, con tôm sản xuất theo quy trình sạch nếu được chế biến thành các mặt hàng giá trị gia tăng, đưa vào dây chuyền sản xuất hiện đại và đóng gói thì giá trị sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Vì lý do này mà năm 2019, Tập đoàn Việt - Úc sẽ đầu tư nhà máy để chế biến con tôm xuất khẩu với các mặt hàng giá trị gia tăng và xây dựng quy trình khép kín từ cánh đồng đến nhà máy.

Qua đó cho thấy, việc chế biến sâu không dừng ở việc nâng cao giá trị cho con tôm, mà còn tác động sâu sắc đến quá trình sản xuất. Tôm sạch bán được giá cao, nông dân sẽ tập trung nuôi và ứng dụng quy trình sạch. Từ đó mục tiêu xuất khẩu tôm nguyên con sang thị trường Úc, hoặc các thị trường kiểm tra khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm không còn là chuyện khó.

Sản xuất các mặt hàng thủy sản chế biến sâu tuy có khó khăn, nhưng lại là nhu cầu mang tính tất yếu, buộc doanh nghiệp xuất khẩu phải làm để nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị sản phẩm và đảm bảo lợi nhuận. Đây cũng là tiền đề để Bạc Liêu phấn đấu đến năm 2020 xuất khẩu tôm đạt 1 tỷ USD. Mục tiêu này có thể thực hiện thắng lợi nếu Bạc Liêu tập trung cho công nghệ chế biến sâu, làm tăng giá trị con tôm từ 2 - 3 lần so với xuất khẩu thô.

Năm 2019 sẽ là một năm rất thuận lợi cho ngành chế biến thủy sản xuất khẩu khi Bạc Liêu tập trung vào việc tăng sản lượng tôm nuôi và mở rộng diện tích nuôi tôm thâm canh - bán thâm canh và cả nuôi tôm sinh thái. Nguồn nguyên liệu dồi dào này sẽ mở ra cơ hội mới cho xuất khẩu thủy sản tăng trưởng...

Kim Trung