Thí điểm xây dựng hợp tác xã kiểu mới: Phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể

Thời gian qua, ngành chức năng và các địa phương đã chỉ đạo quyết liệt trong việc triển khai xây dựng hợp tác xã (HTX) kiểu mới. Qua đó đẩy mạnh phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, tạo điều kiện cho HTX được hưởng các chính sách hỗ trợ để phát triển.

NHẬN DIỆN HTX KIỂU MỚI     

Theo Luật HTX năm 2012, các thành viên HTX kiểu mới được hưởng rất nhiều lợi ích, như nhận được sự hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên; được vay vốn từ HTX với lãi suất thấp, thủ tục nhanh gọn; hay được mua nguyên liệu sản xuất với giá thấp hơn khi tham gia HTX. Đặc biệt là việc HTX đứng ra đại diện cho các thành viên để giải quyết các vấn đề như xây dựng thương hiệu, tiêu thụ sản phẩm, tổ chức lại sản xuất hiệu quả…

Bí thư Tỉnh ủy - Lê Minh Khái (thứ hai từ phải qua) thăm HTX Vĩnh Cường (xã Vĩnh Mỹ B, huyện Hòa Bình).

Ông Nguyễn Văn Giàu (bìa trái), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung (thứ hai từ phải qua) thăm HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu. Ảnh: M.Đ

Luật HTX năm 2012 đã giải phóng sức lao động, sức sáng tạo của các thành viên tham gia HTX. Đây là yếu tố thay đổi về mặt bản chất. Tuy nhiên, tác động từ bên ngoài đến sự phát triển bền vững của các HTX cũng là vấn đề cần quan tâm. Trong đó, Nhà nước với vai trò quan trọng trong việc ban hành ra các cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ HTX phát triển; nhà khoa học với vai trò là người tạo động lực cho HTX phát triển thông qua ứng dụng khoa học - công nghệ trong quá trình sản xuất; nhà doanh nghiệp với tư cách là đối tác cung ứng nguyên liệu đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra cho các thành viên tham gia HTX.

Để HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả, cần sự liên kết chặt chẽ “4 nhà” (Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông). Và nhà nông là đối tượng rất cần sự quan tâm của “3 nhà” còn lại. Tuy nhiên, mối quan hệ này chưa chặt chẽ, vẫn còn xuất hiện ở đâu đó việc ép giá mua, giá bán làm thiệt hại cho người sản xuất, gây tâm lý hoang mang, không yên tâm sản xuất của một bộ phận nông dân.

NHÂN RỘNG MÔ HÌNH HTX KIỂU MỚI

Toàn tỉnh hiện có 53 HTX và hơn 610  (tổ hợp tác) THX nông nghiệp. Hầu hết các HTX hoạt động cầm chừng và kém hiệu quả. Ông Trần Văn An, nông dân xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi, cho biết: “Chúng tôi đã tham quan nhiều HTX làm ăn hiệu quả và không hiệu quả. HTX cần có ban chủ nhiệm HTX, song việc chọn người đảm nhiệm HTX rất khó khăn. Nông dân khi tham gia vào HTX thì phải góp vốn, vì vậy họ rất lo lắng khi HTX hoạt động kém hiệu quả như hiện nay”.

Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có một số ít HTX làm ăn hiệu quả. Điển hình là HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu), HTX Kinh tế Xanh (xã Vĩnh Trạch, TP. Bạc Liêu)… Cùng với đó, một số mô hình HTX kiểu mới do thanh niên làm chủ được thành lập và hoạt động hiệu quả. Đơn cử như HTX Vĩnh Cường (xã Vĩnh Mỹ B, huyện Hòa Bình) đã ký hợp đồng với 3 công ty lớn và thu mua, bao tiêu hơn 5.000ha lúa của các xã viên và nông dân trong vùng…

Để nâng cao hoạt động HTX, Liên minh HTX tỉnh đang tập trung thực hiện một số giải pháp như: Đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nhận thấy lợi ích thật sự của mô hình HTX kiểu mới. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các HTX hoạt động theo đúng bản chất HTX kiểu mới, đó là lấy lợi ích của thành viên làm mục tiêu cho hoạt động và phát triển. Rà soát, phân loại các HTX để nâng cao hiệu quả chính sách hỗ trợ, giúp thành viên HTX được hưởng lợi…

Bạc Liêu là tỉnh nông nghiệp nên có nhiều lợi thế để phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa. HTX kiểu mới sẽ là mô hình phù hợp nhất để khai thác tiềm năng của từng địa phương, tổ chức sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, làm thay đổi cung cách làm ăn của người nông dân và đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Kinh tế HTX phát triển sẽ tạo bước đột phá mới trong lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn…

MINH ĐẠT

Thực hiện Quyết định 445/QĐ-TTg về thí điểm, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX nông nghiệp kiểu mới giai đoạn 2016 - 2020 tại ĐBSCL, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các địa phương phải bắt tay vào triển khai ngay quyết định này. Theo đó, trong thời gian sớm nhất sẽ xây dựng được các HTX nông nghiệp kiểu mới, áp dụng kỹ thuật vào sản xuất, tháo gỡ khó khăn về đầu ra và nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp…

----------------------

Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của hợp tác xã

Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung có buổi làm việc với lãnh đạo các sở, ngành, chủ tịch UBND các huyện, thị, thành phố và các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT) sản xuất, nông dân sản xuất giỏi để bàn giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX, THT sản xuất. Từ đó, xây dựng HTX kiểu mới để các HTX, THT học tập kinh nghiệm và tổ chức làm theo.

* Ông Đỗ Minh Thắng, Chủ tịch UBND TX. Giá Rai:

Tránh sự đầu tư dàn trải

UBND TX. Giá Rai thường xuyên gặp gỡ nông dân, các HTX để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của họ, biết được những mô hình sản xuất hiệu quả. Từ đó, tiến hành nhân rộng mô hình, thành lập các HTX, THT để nhân rộng.

Khi lắng nghe tâm tư, nguyện vọng nông dân, HTX thì mới biết được họ cần gì để địa phương hỗ trợ, tránh sự đầu tư dàn trải không hiệu quả…

* Bà Quách Thị Thêu, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh:

HTX phải có phương án hoạt động tốt

Khi tham gia HTX, nông dân luôn đặt câu hỏi là họ có lợi ích gì? Vì vậy, các HTX phải có phương án hoạt động tốt, hiệu quả, khi nông dân thấy được thì họ sẽ xin tham gia.

Hiện nay, do nhiều HTX hoạt động chưa thật sự hiệu quả nên chưa thu hút nông dân tham gia…

* Ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX 8/3 (huyện Vĩnh Lợi):

Cần có HTX điển hình tiên tiến để nhân rộng

Nhiều nơi người dân chưa có niềm tin về kinh tế tập thể nên khó vận động góp vốn vào HTX.

Đến nay, chưa có HTX nào điển hình tiên tiến để nhân rộng, học tập kinh nghiệm; trình độ, kỹ năng, quản lý hoạt động HTX còn hạn chế; cán bộ quản lý HTX chưa tâm huyết.

Do vậy, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi để các HTX tiếp cận được vốn vay ngân hàng; đồng thời cần có  HTX điển hình tiên tiến để nhân rộng; các cơ quan thông tin, báo chí cần tăng thời lượng tuyên truyền để nông dân hiểu được lợi ích khi tham gia HTX…

MINH CHÂU (lược ghi)