Phòng chống tội phạm ngay tại cơ sở

Bài 1: Nhức nhối vấn đề trẻ hóa tội phạm

Hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm đều xảy ra tại xã, phường, thị trấn dù tính chất, mức độ, quy mô có như thế nào. Để công tác đảm bảo an ninh - chính trị, trật tự an toàn xã hội đạt hiệu quả cao, điều tiên quyết là phải tăng cường công tác phòng chống các hành vi này ngay tại cơ sở.

Từ năm 2009 đến nay, Bạc Liêu xảy ra hơn 4.000 vụ phạm tội và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội, so với giai đoạn 2001 - 2008, tăng 27%. Trong đó, nổi lên là tội phạm trộm cắp tài sản và số người trẻ tuổi vi phạm pháp luật tăng nhanh.

Công an TP. Bạc Liêu dẫn giải một thanh niên điều khiển mô tô gây tai nạn chết người trên đường Cao Văn Lầu. 

Công an huyện Hồng Dân trao trả chiếc mô tô bị mất trộm cho nạn nhân. Ảnh: N.Q

Từ trộm vặt đến trộm CHUYÊN NGHIỆP

Trong một buổi họp đảng viên nơi cư trú của Chi bộ khóm Trà Kha (phường 8, TP. Bạc Liêu) đầu năm 2017, cán bộ bức xúc phản ánh chuyện nhà bị trộm thường xuyên. Nhà nuôi được vài con gà, con vịt, thấy chúng lớn, chưa kịp mừng thì chỉ sau một đêm ngủ, số lượng đã giảm nhiều. Chủ nhà gia cố hàng rào, chuồng nuôi, thế nhưng bầy gia cầm cũng bị mất trộm khiến họ bất an.

Cách nay không lâu, tại ký túc xá Trường Chính trị Châu Văn Đặng, nhiều điện thoại của học viên nữ đã “một đi không trở lại” khi sạc pin gần cửa sổ phòng ngủ. Vụ việc có trình báo nhà trường và Công an phường 1 (TP. Bạc Liêu), nhưng hy vọng tìm lại smartphone là mong manh. Các phòng trọ cho sinh viên thuê ở cũng thường xảy ra chuyện mất trộm máy tính xách tay, tiền mặt và các vật dụng có giá trị khác. Chính quyền đã tuyên truyền nhắc nhở chủ nhà trọ và người ở trọ cùng nhau nâng cao cảnh giác, phòng ngừa. Thế nhưng việc đẩy lùi nạn trộm cắp vẫn gặp khó.

Theo thống kê của UBND tỉnh, 8 năm qua, toàn tỉnh xảy ra 1.735 vụ trộm cắp tài sản, chiếm tỷ lệ cao trong số phạm pháp hình sự, gây khó khăn cho công tác chỉ đạo điều tra, khám phá. Một số băng, nhóm trộm cắp chuyên nghiệp, liên huyện, liên tỉnh, xuyên quốc gia đã gây ra hàng ngàn vụ trên địa bàn các tỉnh miền Tây Nam bộ. Những chuồng nuôi cá sấu thương phẩm, cá sấu giống bị trộm một cách có tổ chức như cho người cảnh giới, có "tay trong", có sự cấu kết giữa nhóm trộm và bên tiêu thụ. Tương tự là hàng loạt vụ trộm vỏ lãi, khiến người dân miền sông nước mất ăn mất ngủ.

Mới đây là chuyên án trộm cắp xe gắn máy do Công an tỉnh xác lập đã điều tra làm rõ hơn 520 vụ trộm, bắt 38 đối tượng.

Những chiếc xe mô tô, xe máy bị trộm ở 16 tỉnh, từ Thừa Thiên - Huế đến Cà Mau được đưa sang Campuchia tiêu thụ với sự cấu kết của 8 quân nhân biên phòng, công an nước bạn. Đường dây gồm 25 băng, nhóm trộm liên tỉnh này do Nguyễn Văn Kỳ cầm đầu. Các đối tượng khai nhận đã gây ra trên 3.000 vụ án, chỉ tính riêng 4 tên đầu sỏ từ năm 2012 đến tháng 11/2014 đã thực hiện 511 vụ. Tại Bạc Liêu, đã chỉ đạo bắt giữ 4 đối tượng, trong đó có Nguyễn Văn Kỳ (39 tuổi, ngụ tỉnh An Giang) đang bị 4 đơn vị truy nã tội trộm cắp mô tô.

Trẻ hóa tội phạm

Một vấn đề đang đặt ra là xu hướng người vi phạm pháp luật, phạm tội ngày càng trẻ hóa, không phân biệt ở thành thị hay thôn quê, người có học hay người lao động chân tay. Độ tuổi được coi là rường cột của nước nhà lại sa ngã vào con đường phạm pháp và gia tăng qua từng năm thật sự là một nỗi lo cho sự tăng trưởng, phát triển của kinh tế - xã hội.

Vì thúc bách tiền đóng học phí do người nhà ở Tây nguyên chuyển về không kịp, một sinh viên ngành Y đã “lấy tạm” máy vi tính của bạn cùng phòng ở ký túc xá. Tài sản phi pháp chưa kịp đem đi bán thì Công an TP. Bạc Liêu đã tìm được kẻ cắp. Bị đình chỉ học 1 năm và chịu án phạt của tòa án là cái giá mà em này phải trả, nhưng rất may, sau lần vấp ngã ấy, em đã tự đứng lên, hoàn thành khóa học, làm lại cuộc đời.

Gần đây nhất, trong tháng 5/2017, Tòa án nhân dân tỉnh đã tuyên những bản án nghiêm khắc đối với các bị cáo tuổi đời đều từ 30 trở xuống. Một bị cáo khi phạm tội đang là Phó chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự thị trấn Ngan Dừa (huyện Hồng Dân). Bị cáo N.H.H (30 tuổi) bị tuyên phạt 2 năm tù giam bởi can tội hiếp dâm một người phụ nữ đi nhờ xe. Hay trường hợp T.T.A (18 tuổi) bị kết án 8 năm tù giam vì giao cấu với bé gái tuổi 13. Theo bản án, bị cáo quen với nạn nhân qua mạng xã hội, sau đó rủ bé gái từ TP. Hồ Chí Minh xuống TP. Bạc Liêu chơi và trong thời gian đó đã 4 lần quan hệ với nhau. Đây là bài học mà các bậc phụ huynh cần lưu tâm, tránh để con mình thành đối tượng hoặc nạn nhân trong những vụ án tương tự.

Nhìn xa hơn, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều vụ hiếp dâm, xâm hại tình dục trẻ em, mà đối tượng gây án có khi chưa đến 18 tuổi và nạn nhân còn quá nhỏ, có bé mới 6 tuổi. Hành vi của các đối tượng đa phần đều bột phát do dùng rượu, bia, bị ảnh hưởng xấu khi xem phim “đen”... cộng với việc quen biết trước với nạn nhân, bé gái ở nhà một mình hoặc đi lại nơi vắng vẻ, có khi nạn nhân đồng tình như vụ án nêu trên. Trước những thông tin này, một đồng nghiệp của tôi có con gái đang tuổi dậy thì đã bày to lo lắng về sự an toàn của cháu, và chắc rằng đó cũng là tâm trạng chung của những bậc làm cha làm mẹ.

Có nhiều nguyên nhân đưa đến thực trạng người trẻ tuổi vi phạm pháp luật ngày càng gia tăng. Tiến sĩ Trần Công Chánh, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu thì nhìn nhận ở góc độ dạy đạo đức trong trường học: “Khoảng 70% nhận thức của trẻ do nhà trường uốn nắn. Cái khó nhất của nhà trường bây giờ là giáo dục đạo đức, bởi giáo dục đạo đức không bao giờ thay đổi khi người thầy không phải là hình mẫu. Người đi giảng đạo đức thì phải đủ già dặn, đủ đức độ để học sinh, sinh viên nhìn vào là có thể cảm hóa được. Còn trước đây, ở nhiều trường phổ thông, giáo viên nào thừa, không có việc làm, chuyên môn kém thì chuyển qua dạy giáo dục công dân”.

Nguyễn Quốc