Vấn đề về quyền nuôi con khi chưa đăng ký kết hôn

Hỏi: Em và vợ cưới nhau được 3 năm, có làm đám cưới nhưng chưa đăng ký kết hôn. Cả hai đứa cũng không quan trọng chuyện đó. Chúng em có một con chung. Hiện nay, do một số mâu thuẫn, vợ chồng em đã ly thân. Con em vẫn được em chu cấp đàng hoàng. Nhưng gần đây, gia đình bên vợ và vợ không muốn cho em tiếp xúc với con, ngăn cản thăm nom. Em còn phát hiện ra, vợ em đã âm thầm đi làm giấy khai sinh cho con mà không để họ cha, cũng không có cha trong giấy khai sinh. Xin hỏi, những việc làm trên có vi phạm pháp luật không? Em phải làm gì để giành quyền nuôi con?

T.V.T (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định rất rõ tại khoản 1 Điều 9, Nhà nước chỉ công nhận quan hệ hôn nhân khi được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc kết hôn không được đăng ký thì không có giá trị pháp lý.

Như vậy, trước hết việc kết hôn giữa bạn và vợ bạn, chỉ làm đám cưới, không đăng ký kết hôn sẽ không có giá trị pháp lý. Và sẽ không được Nhà nước bảo hộ về một số quyền trong hôn nhân.

Riêng đối với vấn đề con cái, điều 15 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định, trong trường hợp sống chung với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, “Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con”.

Hiện tại, tình trạng của bạn, con bạn không mang họ cha, khai sinh không để tên cha thì về mặt pháp lý, đứa trẻ này chưa phải là con bạn, bạn không có quyền gì với trẻ nên việc gia đình bên vợ và vợ ngăn cản bạn thăm nom, chăm sóc là không vi phạm pháp luật.

Để được đòi quyền làm cha, giành quyền được thăm nom, thậm chí là quyền nuôi con, bạn cần thực hiện nhiều bước: làm thủ tục nhận cha con tại tòa án, chứng minh được đứa trẻ là con của bạn, trường hợp cần thiết phải tiến hành xét nghiệm ADN.

Nếu đã được công nhận mối quan hệ cha con, bạn tiếp tục yêu cầu tòa án giải quyết việc thay đổi người trực tiếp nuôi con. Tuy nhiên, bạn phải chứng minh được lý do vì sao phải yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con. Tuy nhiên, điều này cũng rất khó được chấp nhận, vì luật cũng bảo vệ quyền của trẻ và người mẹ, trừ trường hợp rất đặc biệt, còn lại không thay đổi quyền nuôi con để tránh xáo trộn cuộc sống của trẻ, nhất là khi trẻ còn quá nhỏ.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG