Tây Ban Nha trước cuộc khủng hoảng hiến pháp nghiêm trọng nhất

Cuộc trưng cầu dân ý của Catalonia đã đẩy Tây Ban Nha (TBN) vào cuộc khủng hoảng hiến pháp nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ. Trong ngày 1/10, các đường phố của Catalonia, trung tâm công nghiệp và du lịch đóng góp 1/5 GDP của toàn TBN, đã chứng kiến sự bùng phát của bạo lực khi cảnh sát quốc gia cầm dùi cui ập vào các điểm bỏ phiếu, kéo lê cử tri ra ngoài. Cơ quan y tế vùng cho biết, hơn 300 người đã bị thương. Giới phân tích cho rằng, dù thế nào đi nữa thì Chính phủ TBN cũng kiên quyết ngăn chặn cuộc trưng cầu ý dân bất hợp pháp này và sẽ không bao giờ công nhận kết quả của cuộc bỏ phiếu.

Người biểu tình ở Barcelona (Tây Ban Nha) phản đối cuộc trưng cầu ý dân. Ảnh: elpais.com

Xét trên phương diện pháp lý, đây là cuộc trưng cầu ý dân bất hợp pháp, căn cứ vào 2 điểm sau. Thứ nhất, Hiến pháp TBN quy định chỉ có chính quyền Trung ương mới có thẩm quyền tiến hành một cuộc trưng cầu ý dân như vậy, còn chính quyền vùng không có thẩm quyền trong việc này. Thứ hai, theo luật pháp quốc tế, cụ thể hơn là luật của Liên minh châu Âu (EU), không hề có điều khoản nào hỗ trợ về mặt pháp lý cho một cuộc trưng cầu ý dân như ở Catalonia.

Tòa án Hiến pháp và chính quyền Trung ương TBN từ trước đến nay luôn khẳng định cuộc trưng cầu ý dân ở Catalonia là vi hiến, đồng thời đi ngược lại các mục tiêu và lý tưởng của EU. Chính phủ TBN hiện đang thực hiện mọi biện pháp nhằm ngăn chặn âm mưu của một số bộ phận muốn tách Catalonia. Tuy nhiên, tình hình vẫn đang diễn biến phức tạp. Nhiều nguồn tin dự báo các cuộc biểu tình của những bộ phận đòi tách Catalonia sẽ vẫn tiếp diễn trong những ngày tới.

Catalonia là một vùng giàu có ở Đông Bắc của TBN, với 7,5 triệu dân, chiếm khoảng 16% tổng dân số. Vùng này đóng góp tới 19% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của TBN, chiếm 25,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước và thu hút 20,7% lượng vốn đầu tư nước ngoài. Vấn đề Catalonia nếu không được dập tắt sẽ có nguy cơ đe dọa đến sự thống nhất của TBN cũng như của EU. Ngoài ra, do TBN là nền kinh tế lớn thứ tư trong Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), nên những bất ổn ở Catalonia cũng sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế của TBN nói riêng và kinh tế của Eurozone nói chung.

P.B.T (tổng hợp từ nguồn QĐNDO)