Gần 1.400ha đất thu hồi của Công ty Nuôi trồng thủy sản Vĩnh Hậu, ai quản lý?

Nông trường Vĩnh Hậu, Nông trường Quốc doanh nuôi tôm cá và trồng dừa, trồng lúa (gọi chung là Công ty nuôi trồng thủy sản (NTTS) Vĩnh Hậu, huyện Hòa Bình) được thành lập theo Quyết định số 64 ngày 3/4/1993 của UBND tỉnh Minh Hải (cũ) với diện tích 2.031ha. Trong đó có 1.718ha đất nuôi tôm, 51ha trồng rừng, 262 đất kênh mương, bờ bao. Sau thời gian đi vào hoạt động, do nhiều nguyên nhân dẫn đến làm ăn thua lỗ nên UBND tỉnh Bạc Liêu quyết định giải thể và thu hồi đất của Công ty NTTS Vĩnh Hậu giao UBND xã Vĩnh Thịnh (huyện Hòa Bình) quản lý hơn 1.394ha đất theo Quyết định số 53/QĐ-UBND ngày 13/1/2009.

Khu đất Công ty NTTS Vĩnh Hậu thuộc ấp Vĩnh Tiến (xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình)

nhiều năm liền không thu được tiền thuê đất. Ảnh: M.N

Trên cơ sở đó, tính đến thời điểm hiện nay, UBND tỉnh đã giao cho các tổ chức kinh tế thuê hơn 343ha; giao cho Công ty TNHH MTV Mai Đăng Khoa thuê 172,04ha, nhưng 35 hộ dân trong khu vực này chưa bàn giao mặt bằng do chưa thỏa thuận được giá hỗ trợ bồi hoàn thành quả lao động. Phần diện tích còn lại 877,78ha hiện có 232 hộ dân (thuộc ấp Vĩnh Mới và ấp Vĩnh Tiến) đang trực tiếp canh tác, nhiều năm liền không nộp tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước theo quy định, gây thất thu hàng trăm triệu đồng.

Ông Hứa Văn Quang - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thịnh, cho biết: Chính quyền địa phương chỉ quản lý về mặt giấy tờ khi bàn giao, còn trên thực tế người dân vẫn canh tác, sản xuất. Các hộ trước đây nhận khoán đất của Công ty NTTS Vĩnh Hậu, nhiều năm nay không nộp tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước mà còn tự chia tách, chuyển nhượng chồng chéo hết sức phức tạp. Các hộ này khi chuyển nhượng chỉ làm “giấy tay”, không thông qua chính quyền địa phương, hoặc không thực hiện bất cứ thủ tục hành chính nào theo quy định. Chính vì vậy, một số trường hợp xảy ra tranh chấp, địa phương không có cơ sở xem xét, giải quyết. Khi Nhà nước thực hiện dự án, những hộ này không giao đất hoặc đòi bồi thường với giá rất cao.

Mới đây, kết luận thanh tra việc quản lý và sử dụng đối với đất có nguồn gốc từ nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh, Chánh Thanh tra tỉnh đã đề nghị UBND xã Vĩnh Thịnh và Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Hòa Bình nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc tham mưu quản lý đất công đối với 877,78ha thu hồi của Công ty NTTS Vĩnh Hậu để hộ dân lấn chiếm sử dụng mà chưa có giải pháp kiên quyết xử lý, gây lãng phí sử dụng nguồn tài nguyên đất, thất thoát ngân sách.

Tuy nhiên, ông Dương Văn Thới - Chủ tịch UBND huyện Hòa Bình, cho rằng: Không thể đổ lỗi cho các đơn vị này, bởi lẽ, khi giải thể, Công ty không có phương án bồi thường, giao đất sạch cho địa phương. Bên cạnh đó, nhiều hộ nhận đất khoán diện tích lớn (10 - 40ha) lại được Công ty cho chuyển nhượng thành quả lao động để nộp tiền thuê đất còn thiếu của Công ty. Điều này cũng gây nhiều khó khăn cho địa phương trong quản lý, xử lý. Mặt khác, UBND tỉnh cũng đã tổ chức thành lập nhiều đoàn kiểm tra, rà soát, có phương án tham mưu giải quyết, nhưng sự việc vẫn “im lặng” kéo dài đến nay. Hiện, UBND huyện đang chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp với UBND xã Vĩnh Thịnh kiểm tra, rà soát các hộ đủ điều kiện cấp đất theo Quyết định 53 ngày 13/1/2009 của UBND tỉnh. Riêng các trường hợp sang bán, chuyển nhượng bằng “giấy tay” thì xin chủ trương của UBND tỉnh để giải quyết theo quy định.

Thiết nghĩ, để quản lý tốt phần đất Công ty NTTS Vĩnh Hậu, tránh lãng phí, thất thu ngân sách Nhà nước, tạo điều kiện để người dân có được giấy chứng nhận quyền sử dụng thực hiện quyền của người quản lý sử dụng theo quy định và có cơ sở để giải quyết khi phát sinh tranh chấp, chính quyền địa phương và ngành chức năng sớm tham mưu cho UBND tỉnh có chủ trương, phương án cấp đất cho các hộ trước đây đã nhận khoán, thuê, hoặc được Công ty cho chuyển nhượng theo đúng diện tích mức hạn điền của tỉnh quy định; phần đất dôi dư hoặc chuyển nhượng “giấy tay” cần cấp sổ riêng để quản lý, theo dõi và kiên quyết thu tiền thuê đất hàng năm. Bên cạnh việc tuyên truyền, vận động để hộ dân thấy được quyền, lợi ích của việc chấp hành chủ trương thì cũng cần xử phạt nghiêm, thậm chí dùng biện pháp mạnh các trường hợp không chấp hành, nhằm đảm bảo ổn định tình hình an ninh trật tự ở địa phương.

M.N