Văn hóa - Nghệ thuật
Mẹ Việt Nam ơi…
Như bài viết “Chuyện ở đôi bờ” đăng trên số báo 3145 (ra ngày thứ Năm, 11/4/2019), chuyến “hành quân” thăm khúc ruột miền Trung đã đưa đoàn chúng tôi đến những nơi không-thể-không-dừng-chân. Một miền đất với đầy những chứng tích chiến tranh, được khắc trên một đài tưởng niệm oai hùng và linh thiêng ở thành cổ Quảng Trị, trong những bài thơ viết bên dòng sông Thạch Hãn, trên một chiếc cầu bắc ngang đôi bờ sông hiền hòa mà từng là nỗi đau chia cắt non sông. Và chứng tích chiến tranh còn hằn sâu trên đôi mắt chịu lắm đau thương của những Mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) giờ đã trở thành bức tượng đài bất tử!
Chúng tôi đã dừng chân mặc niệm trước tượng đài Bà mẹ VNAH của tỉnh Quảng Nam. Đây là tượng đài Bà mẹ VNAH lớn nhất đất nước, được lấy nguyên mẫu từ Mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ, đại diện cho hơn 14.000 Mẹ VNAH trên mảnh đất này, và hơn 100.000 Mẹ VNAH của Tổ quốc.
Đoàn cán bộ, phóng viên Báo Bạc Liêu và Báo Quảng Nam mặc niệm trước tượng đài Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Ảnh: Nguyễn Quốc
Cách TP. Tam Kỳ khoảng 7km, tượng đài Bà mẹ VNAH nằm trên đỉnh núi Cấm (thôn Phú Thạnh, xã Tam Phú, TP. Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam). Tượng đài cao 18,5m chạy dọc thành hình cánh cung với tổng chiều dài 120m. Trụ ở giữa khối tượng là chân dung Mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ với nét mặt hiền từ, đôn hậu như biểu tượng chung của những Bà mẹ VNAH của đất nước! Bao quanh Mẹ là tượng đài nối dài của 9 người con của Mẹ. Chúng tôi nhìn toàn thể cụm tượng, nhận ra vẻ đẹp vô cùng linh thiêng toát lên từ đó. Linh thiêng vì từ ấy tỏa ra tình yêu thương, đức hy sinh vô bờ bến của người Mẹ VNAH, tỏa ra nét đẹp anh hùng từ gương mặt đầy khí phách của những người con của Mẹ - các anh đã gan dạ chiến đấu, anh dũng hy sinh vì màu cờ Tổ quốc! Đây là công trình do Đài Truyền hình Việt Nam và tỉnh Quảng Nam phát động các tầng lớp nhân dân đóng góp xây dựng từ năm 2004. Sau gần 7 năm xây dựng, tượng đài được khánh thành vào tháng 3/2015. Kể từ đó, trên đỉnh núi Cấm rộng lớn, lại có thêm một tượng đài Bà mẹ VNAH bất khuất sáng ngời. Cũng kể từ đó, về núi Cấm của xứ Quảng này, ai nấy phải dừng chân để mặc niệm tưởng nhớ Mẹ Thứ, những người Mẹ VNAH của cả đất nước Việt Nam!
Trước khi đến với khu tượng đài, đoàn chúng tôi đã được thông tin rằng, Quảng Nam là tỉnh có số lượng Mẹ VNAH nhiều nhất cả nước. Nhà báo Lê Văn Nhi, Tổng Biên tập Báo Quảng Nam đích thân dẫn đoàn chúng tôi vào viếng. Anh đã chuẩn bị thật chu đáo cho đoàn một vòng hoa tưởng niệm kính dâng lên tượng đài. Lời của anh cán bộ khu di tích trước phút mặc niệm khiến hai hàng người đứng trang nghiêm trước tượng đài phải lặng đi vì xúc động: “Mẹ VNAH, máu, mồ hôi và nước mắt của Mẹ đã thấm sâu vào lòng đất, thịt xương của Mẹ đã hòa lẫn với non sông… Có biết bao người Mẹ đã âm thầm lặng lẽ nuốt nước mắt vào trong tiễn đưa chồng con, những người thân yêu lên đường đi chiến đấu, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh… Chín bát hương, chín khúc ruột tái tê/ Chín con ra đi không một đứa trở về/ Giọt lệ chảy dài như dòng sông quê mẹ/ Nỗi đau chất chồng cao tựa Trường Sơn…”.
Mẹ Thứ có 9 người con, 2 người cháu và 1 con rể hy sinh cho cách mạng. Người con gái đầu của Mẹ Thứ cũng là Mẹ VNAH. Với sự mất mát không tưởng nổi ấy, Mẹ Thứ là người Mẹ VNAH có nhiều con cháu hy sinh nhất trong cả hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Anh em trong đoàn chúng tôi cứ ngậm ngùi bảo nhau, mất đến 9 người con, làm sao Mẹ có thể chịu đựng được nỗi đau vô cùng tận đó! Từng nghe về tiểu sử của Mẹ Thứ, ngậm ngùi trước tượng đài đặc biệt này, thương Mẹ xiết bao, ai cũng cố nén lòng để nghe tường tận câu chuyện cuộc đời Mẹ. Nhưng đến đoạn kể rằng, trong vòng 4 tháng, Mẹ mất lần lượt 3 người con, thì chúng tôi không tài nào nén nỗi! Nấm mồ này cỏ còn chưa kịp mọc thì Mẹ lại lụm cụm quệt nước mắt ra đắp nấm mồ khác cho đứa con kế tiếp… Cứ như thế, mà lần lượt 9 người con! Nhìn bức ảnh “Đợi con về” của nhiếp ảnh gia Trần Hồng mà lòng chúng tôi quặn đau, bức ảnh đó ghi lại cảnh Mẹ ngồi bên mâm cơm cúng, quay thành vòng tròn quanh bát hương nghi ngút khói là 9 chén cơm và 9 đôi đũa… Mẹ Việt Nam ơi, Mẹ Thứ ơi, Mẹ còn đợi đến bao giờ? Các anh không về…
Ở khu tượng đài Bà mẹ VNAH này có rất nhiều chân dung về đức hy sinh, lòng cam chịu của những người Mẹ tiễn đưa con đi chiến đấu. Trong đó, có một Mẹ VNAH rất đặc biệt được xem là “Hoa Mộc Lan” của Việt Nam - người giả trai để đi đánh giặc. Đó là Mẹ VNAH - Anh hùng lực lượng vũ trang Trần Quang Mẫn, tên thật là Trần Thị Sáu. Chúng tôi thật sự nể phục qua từng câu chuyện mà anh thuyết minh kể về Mẹ Mẫn. Mẹ phải phơi nắng cho da đen, cắt đi mái tóc dài thướt tha của thời con gái, tập cho tướng đi thật khệnh khạng và gào thét cho bể giọng để giả trai. Mặc cho gia đình ngăn cản, Mẹ vẫn quyết tâm với chí lớn của mình. Một người phụ nữ tay yếu chân mềm nhưng dám giả trai để được trực tiếp tham gia chiến đấu, rồi sau đó nhiều lần vào tù ra khám vì bảo vệ cách mạng, Mẹ có chồng và sinh duy nhất đứa con trai nhưng cả hai đều hy sinh nơi chiến trường. Mẹ Trần Quang Mẫn - Trần Thị Sáu quả là tấm gương người phụ nữ hy hữu trong lịch sử đấu tranh của Việt Nam!
“Đất Quảng Nam chưa mưa đã thấm, rượu Hồng Đào chưa nhấm đã say. Ôi đất Quảng Nam đây là quê hương anh hùng, quê hương trung dũng kiên cường đi đầu diệt Mỹ…”. Câu hát trong ca khúc “Quảng Nam yêu thương” đã từng nghe trước đó, nhưng giờ chúng tôi mới thật sự thấm thía ý tứ gửi gắm trong đó. “Đi đầu diệt Mỹ” nên mất mát quá nhiều, đau thương quá lớn, Quảng Nam ơi!
Những người Mẹ tiễn con đi rồi “khóc thầm lặng lẽ”, hơn 14.000 Mẹ VNAH ở xứ Quảng nói riêng và hơn 100.000 Mẹ VNAH trên khắp đất nước nói chung, đã hóa thành tượng đài Bà mẹ VNAH bất tử trên mảnh đất Quảng Nam anh hùng và đầy ắp ân tình này.
Cẩm Thúy
- Khai mạc Lễ hội Nghinh Ông Đông Hải lần thứ XXI - năm 2024
- Tổng kết, trao giải Hội thi Kể chuyện bằng tiếng Anh cấp tiểu học năm học 2023 - 2024
- 35/37 kiến nghị của Đoàn giám sát HĐND tỉnh được huyện Hồng Dân triển khai thực hiện tốt
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng chống khai thác IUU
- Ưu tiên vốn cho phát triển sản xuất - kinh doanh