Văn học - nghệ thuật các dân tộc thiểu số Bạc Liêu: Thành quả và thách thức

Tại hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học - nghệ thuật (VH-NT) trong thời kỳ mới”, Tỉnh ủy - UBND tỉnh đánh giá cao những cống hiến thầm lặng và sự phát triển khá toàn diện của VH-NT tỉnh nhà. Trong đó, lĩnh vực VH-NT các dân tộc thiểu số (DTTS) dù đối mặt với nhiều khó khăn, song luôn được tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ tạo và đầu tư nên đã góp phần thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa.

Năm 2010, Chi hội VH-NT các DTTS Bạc Liêu (trực thuộc Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh) được thành lập trong niềm phấn khởi, làm thỏa lòng mong đợi của văn nghệ sĩ DTTS tỉnh nhà. Từ khi ra đời, chi hội đã trở thành “vườn ươm” nuôi dưỡng đam mê, thôi thúc lửa sáng tạo và vực dậy phong trào sáng tác trong văn nghệ sĩ DTTS Bạc Liêu. Được Tỉnh ủy - UBND tỉnh, Liên hiệp các Hội VH-NT quan tâm và định hướng phát triển, chi hội từng bước xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ có tâm huyết, tay nghề. Có thể kể đến những “cánh chim” miệt mài cống hiến cho VH-NT các DTTS như: Thạch Si Phol, Thạch Mô Ly, Châu Phát, Thạch Đờ Ni, Thạch Thiệu, Lâm Sươl...
Tính đến nay đã có hàng chục tác phẩm được phê duyệt xuất bản phản ánh hơi thở của cuộc sống, nét văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer, Hoa. Đặc biệt, nhiều tác phẩm còn làm tốt nhiệm vụ chuyển tải các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong tình hình mới, cổ động đồng bào dân tộc thực hiện các nghị quyết của tỉnh về phát triển du lịch, xây dựng nông thôn mới… Tại các cuộc thi cấp khu vực và toàn quốc về VH-NT, văn nghệ sĩ DTTS của tỉnh không ít lần được vinh danh, giúp tên tuổi Bạc Liêu được chú ý trong làng VH-NT các DTTS cả nước. Cũng vì vậy hàng năm, Bạc Liêu có nhiều hội viên được Hội VH-NT các DTTS Việt Nam chọn hỗ trợ sáng tác tác phẩm chất lượng cao.

Đoàn nghệ thuật tổng hợp Khmer Bạc Liêu biểu diễn văn nghệ phục vụ người dân tại huyện Hòa Bình. Ảnh: H.T
Với phương châm “VH-NT đồng hành cùng sự phát triển của quê hương”, chi hội đã gắn kết hoạt động sáng tác với làm công tác an sinh xã hội. Cụ thể là thường xuyên tổ chức các chuyến đi thực tế sáng tác, kết hợp với tặng quà đồng bào DTTS nghèo, neo đơn. Năm 2017, chi hội đã vận động mạnh thường quân hỗ trợ xây dựng, sửa chữa các trường tiểu học ở vùng có đông đồng bào dân tộc sinh sống; tặng học bổng, sách giáo khoa tiếng Khmer cho học sinh nghèo. 
Nhà thơ Thạch Đờ Ni, Chi hội trưởng Chi hội VH-NT các DTTS Bạc Liêu, cho biết: “Từ khi thành lập đến nay, chi hội luôn ra sức thực hiện sứ mệnh bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, đưa những giá trị tinh hoa VH-NT DTTS đến với bạn đọc nói chung và bạn đọc là đồng bào DTTS nói riêng. Sự phát triển của VH-NT các DTTS đã góp thêm những sắc màu văn hóa đặc sắc để cùng hòa quyện với các dân tộc anh em làm đẹp cho “vườn hoa” VH-NT Bạc Liêu”.
Bên cạnh thành quả đạt được, VH-NT nói chung, VH-NT các DTTS nói riêng đang đối mặt với nhiều thách thức trong thời kỳ hội nhập. Đó là những thực trạng: sự xâm lấn mạnh mẽ của các luồng văn hóa ngoại lai, một bộ phận giới trẻ DTTS chưa ý thức được trách nhiệm gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống, đội ngũ kế thừa chưa đủ sức gánh vác trọng trách bảo tồn văn hóa DTTS… Do đó, VH-NT các DTTS cần những chủ trương, chính sách dài hơi, thiết thực để được quan tâm bảo tồn và phát huy kịp thời, đúng cách. Đặc biệt là ban hành chế độ đãi ngộ phù hợp đối với hội viên DTTS, nhất là các văn nghệ sĩ có nhiều cống hiến, tâm huyết với nghề; tổ chức tập huấn kỹ năng sáng tác, truyền đạt kinh nghiệm, kiến thức và vốn sống cho hội viên trẻ để xây dựng đội ngũ kế thừa; tăng cường biểu diễn các loại hình VH-NT phục vụ đời sống đồng bào nông thôn; thường xuyên phát động các cuộc thi, trại sáng tác nhằm thu hút, khuyến khích hội viên phát huy tài năng, sáng tạo tác phẩm mới...
Nếu được quan tâm và đầu tư đúng mức, VH-NT các DTTS mới có đủ sức “đề kháng” trước mọi thách thức, khơi dậy niềm tự hào và ý thức trách nhiệm của cộng đồng các DTTS Bạc Liêu trong bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống. 
TRỊNH HỮU