Ðầu xuân khai bút

Nhìn đứa con gái vừa lên 3 tuổi nguệch ngoạc từng nét bút lên tờ giấy trắng sáng mùng 1 tết, mà tôi lại chạnh lòng nhớ về thói quen khai bút đầu xuân của ngoại - một ông giáo già của trường làng giờ đã khuất bóng…

Ảnh minh họa: B.T

Quê ngoại tôi ở tận miền Trung, nhiều đời theo nghề dạy học. Cuộc sống khó khăn đã xô đẩy ngoại trôi dạt về tận xứ biển xa xôi. Cả xóm chỉ có lác đác vài nóc nhà, mấy chục con người mưu sinh bằng nghề chài lưới. Người lớn, trẻ con một chữ bẻ đôi cũng không biết, nhưng lòng trọng thị với thầy vẫn hơn khối người biết chữ.

Thương đám trẻ nghèo nhưng ham học, vậy là anh giáo trẻ quyết lòng gắn bó với xóm biển nghèo này. Bà con cùng ngoại che tạm căn chòi để vừa làm nhà, vừa làm nơi cho đám trẻ tập tành học chữ. Khó nghèo, mù chữ là vậy, nhưng sáng mùng 1 tết năm nào bà con cũng tề tựu xung quanh căn chòi của ngoại để xin chữ, nghe ngoại giảng giải về ý nghĩa những câu đối mà ngoại dành riêng cho mỗi gia đình! Xóm nghèo lại lấp lánh niềm tin, hy vọng ẩn sau ý nghĩa của những câu đối đỏ…

Rồi ông ngoại thành gia lập thất với một cô gái nghèo nết na, đằm thắm trong xóm. Rồi má tôi, các cậu, dì lần lượt cùng ông bà ngoại gắn bó với mảnh đất này. Con chữ của ngoại đã tắm tưới những tâm hồn, khai tâm mở trí cho đám trẻ nghèo khét cháy mùi nắng biển. Để rồi, nhiều người đã thành công, rạng danh về kiến thiết lại đất này.

Ngoại thường bảo rằng, mùng 1 đầu năm là ngày tốt lành nhất của năm mới, bởi vậy những thói quen tốt nếu được thực hiện vào ngày này sẽ giúp mọi người suôn sẻ, tốt lành quanh năm. Và với ngoại, sáng mùng 1 tết đám trẻ trong nhà phải đồng loạt khai bút đầu xuân để quanh năm chăm chỉ học hành, chuyên cần rèn luyện, tu dưỡng đạo đức trở thành người hữu dụng… Chẳng biết, khai bút đầu xuân mầu nhiệm đến chừng nào, nhưng gần như các cháu của ngoài đều thành danh, đỗ đạt trong công danh, sự nghiệp.

Sau khi ngoại quy tiên, mùng 1 tết năm nào má tôi cũng thay ngoại nhắc nhở cháu con khai bút như một cách để tưởng nhớ về ngoại - ông giáo già đã có công làm hưng vượng mảnh đất thân yêu này!

Xuân Mai