Nghị định 168 tạo bước ngoặt trong chấp hành luật giao thông

Nghị định 168/2024 của Chính phủ (gọi tắt là NĐ 168) có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 quy định về mức phạt vi phạm hành chính lĩnh vực giao thông đường bộ và trừ điểm Giấy phép lái xe (GPLX) đi vào cuộc sống đã làm thay đổi thấy rõ ý thức chấp hành quy định pháp luật về giao thông của người dân.

Kiểm tra nồng độ cồn người điều khiển phương tiện xe máy.

Tăng tính răn đe

Những ngày qua, ghi nhận tại nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có tỉnh Bạc Liêu, khi NĐ 168 có hiệu lực thi hành, nhiều lỗi vi phạm bị tăng nặng mức phạt thì ý thức chấp hành luật giao thông trong người dân cũng đã nâng lên so với trước. Đáng chú ý là hành vi không chấp hành tín hiệu đèn giao thông, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều giảm rõ rệt, tại nhiều chốt đèn, hình ảnh người dân dừng xe ngay ngắn ngay trước vạch dừng tạo nên một nét đẹp, văn minh cho đô thị.

Lưu lượng phương tiện lưu thông qua lại dịp gần Tết tại TP. Bạc Liêu đông hơn so với ngày thường. Dù vậy, theo quan sát, tại một số nút giao thông như: Trần Phú - Trần Huỳnh (Phường 7), Trần Phú - Bà Triệu (Phường 3), Trần Phú - Võ Văn Kiệt (Phường 1), Cao Văn Lầu - Nguyễn Thị Minh Khai (Phường 5), Trần Huỳnh - Lê Duẩn (Phường 1)… hầu như người tham gia giao thông đều chấp hành tốt quy định dừng xe chờ đèn đỏ trước vạch. Tại nút giao Trần Phú - Võ Văn Kiệt, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) - Công an tỉnh cũng lắp đặt màn hình Led chạy dòng chữ “Dừng đèn đỏ, chứng tỏ văn minh”, nhằm nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.

“Báo, đài đưa tin nhiều nên tôi cũng nắm được mức phạt vi phạm giao thông đã tăng, trong đó lỗi vượt đèn đỏ của xe máy từ 4 - 6 triệu đồng; ô tô thì bị xử phạt đến 18 - 20 triệu đồng. Mức phạt này rất cao, hơn nữa đây cũng là hành vi nguy hiểm, rất dễ xảy ra va chạm, tai nạn giao thông nên không chỉ bản thân chấp hành nghiêm mà tôi còn thường xuyên nhắc nhở người thân, bạn bè cùng thực hiện”, ông Nguyễn Thanh Đại,  ngụ Phường 7 (TP. Bạc Liêu) cho biết.

Theo chân lực lượng tuần tra, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A, qua ghi nhận của chúng tôi, hầu hết người dân đều chấp hành tốt tín hiệu đèn giao thông và hiệu lệnh của lực lượng thực thi nhiệm vụ. Tại khu vực chốt đèn nút giao Quốc lộ 1 - đường tỉnh 978 (ngã ba Huy Liệu, xã Long Thạnh, huyện Vĩnh Lợi), trong khoảng một giờ kiểm soát, chỉ phát hiện 1 trường hợp vượt đèn.

“Tuần tra, kiểm soát khép kín địa bàn những ngày qua cho thấy, việc chấp hành quy định pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông được nâng lên rõ rệt. Người dân nắm được các quy định mới trong lĩnh vực giao thông và hầu hết “sợ” vi phạm bởi mức phạt đã tăng cao. Trong khoảng 10 ngày đầu năm 2025, qua tuần tra kiểm soát, đơn vị phát hiện lập biên bản vi phạm hành chính trên 120 trường hợp với số tiền gần 200 triệu đồng, tước và trừ điểm GPLX hàng chục trường hợp. Các lỗi chủ yếu là vi phạm nồng độ cồn, tốc độ, đi không đúng làn đường, tránh vượt sai quy định…”, Thiếu tá Dương Lê Thành - Phó đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 2, Phòng CSGT (Công an tỉnh), cho biết. 

Cảnh sát giao thông lập biên bản vi phạm. Ảnh: T.H

Hướng đến mục tiêu “đi đến nơi, về đến chốn”

Liên quan đến việc tăng nặng mức xử phạt giao thông, những ngày qua cũng có ý kiến “ngược chiều” của người dân. Tuy nhiên, đại diện Cục CSGT (Bộ Công an) khẳng định rằng, Nghị định mới không phải để phạt được nhiều, mà mong muốn lớn nhất là giúp hạn chế các vi phạm giao thông, giảm thiểu tai nạn giao thông, vì mục tiêu cho người dân “đi đến nơi, về đến chốn”, giữ được an toàn trên mỗi hành trình của mình.

Về thắc mắc của người dân lo sợ về việc bị phạt oan bởi sẽ có trường hợp cột đèn tín hiệu giao thông bị lỗi, đang xanh bỗng chuyển sang đỏ hay nhường đường cho xe ưu tiên nhưng ảnh chụp báo vi phạm không có xe ưu tiên, Cục CSGT cũng đã thông tin. Theo đó, hiện nay hệ thống đèn tín hiệu có hai nhóm gồm: có chốt đèn thủ công đời cũ và đèn tín hiệu được điều khiển tại trung tâm chỉ huy... Dù thực hiện thế nào thì đây vẫn là thiết bị điện tử và đều có nguy cơ xảy ra sự cố, lỗi, cần hiệu chỉnh. Những phản ánh của người dân không phải không có cơ sở. Tuy nhiên, khi lực lượng CSGT trực tiếp quan sát hành vi vi phạm hay qua hệ thống giám sát, hình ảnh và clip người dân cung cấp đều phải có sự xác minh. Việc xác minh sẽ xem vi phạm này là hoàn toàn do vi phạm hay do lỗi đèn hay do tránh các xe ưu tiên hoặc thực hiện các hành động cấp thiết, các lý do khác không phải vi phạm hành chính. Nếu lỗi do chu kỳ đèn thì không có chuyện xử lý vi phạm. Người ra quyết định xử phạt sẽ phải chịu trách nhiệm về quyết định xử phạt của mình và người dân có quyền giải trình với cơ quan chức năng.

NĐ 168 quy định với các hành vi vi phạm đặc biệt nguy hiểm như vi phạm nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililit máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/lít khí thở, điều khiển xe mà trong cơ thể có chất ma túy, lạng lách, đánh võng, chạy xe tốc độ rất cao... sẽ bị tước bằng lái xe lên 22 - 24 tháng. Những hành vi nguy hiểm mức thấp hơn bị trừ điểm GPLX, thấp nhất là 2 điểm, cao nhất 10 điểm. Trừ điểm GPLX là hồi chuông cảnh tỉnh với tài xế; đồng thời nếu có trường hợp người bị tước GPLX nhưng vẫn lái xe, tiếp tục gây tai nạn - khi đó không chỉ tài xế bị xử lý hình sự mà người quản lý của đơn vị vận tải cũng bị xử lý với hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện lái xe.

Bên cạnh đó, việc tạm giữ xe khi phát hiện vi phạm là để xác minh và ra quyết định xử phạt, ngăn chặn vi phạm khẩn cấp, bảo đảm thi hành quyết định xử phạt. Khi người điều khiển bị tạm giữ GPLX thì sẽ không được cấp/đổi, trên hệ thống quản lý của CSGT đã xác nhận GPLX bị tạm giữ không đến xử lý thì sẽ không có GPLX và sẽ không có quyền lái xe.

Để thiết lập tư duy, thói quen tham gia giao thông, xây dựng văn hóa giao thông trong toàn dân, Chính phủ đã ban hành NĐ 168. Dù quy định xử phạt rất nghiêm khắc nhưng số vi phạm bị phát hiện vẫn còn cao, chứng tỏ cần tiếp tục kiên trì duy trì đồng bộ các hoạt động tuyên truyền phổ biến pháp luật, xử lý các trường hợp vi phạm để trật tự an toàn giao thông nền nếp hơn, tai nạn giao thông được kéo giảm.

Mai Đinh