Tết và những day dứt...

Chỉ còn vài ngày nữa là đến Tết cổ truyền của dân tộc, nhà nhà, người người đều trong không khí phấn khởi chào đón năm mới. Thế nhưng ở một góc khuất - nơi những người chấp hành bản án tù thì ngày tết là một nỗi day dứt…

“Xuân này con không về”

Một phạm nhân lãnh án 7 năm tù về tội cố ý gây thương tích đã từng thổ lộ rằng, ở trong tù, sợ nhất là những ngày tết. Bởi đó là những ngày nhớ nhà, nhớ cuộc sống đời thường khủng khiếp nhất. Giữa 4 bức tường tăm tối như cách biệt với thế giới bên ngoài, nhưng hơi hướm mùa xuân vẫn cứ tràn vào khiến anh thấy nhớ gia đình quay quắt với những cái tết đầm ấm.

Tôi vẫn còn ám ảnh mãi hình ảnh của K. (kẻ giết chết 3 mẹ con ở xã Vĩnh Thanh, huyện Phước Long) trước khi bị đưa ra pháp trường xử tử. Trên đường ra pháp trường, K. cứ hát nho nhỏ bài “Xuân này con không về” mà nước mắt tuôn rơi. Dù lúc ra tay K. thuộc dạng “máu lạnh”, nhưng khi trả giá cho hành động của mình là phải gánh chịu hình phạt trước pháp luật, thì K. vẫn nhớ gia đình, nhớ những cái tết đầm ấm bên mẹ. Có lẽ lúc đó nỗi hối hận mới thật sự giày vò, dù tất cả đã muộn màng.

Những người công tác trong ngành Tư pháp đã “bật mí” một thú vị nho nhỏ - những nguyên tắc bất thành văn, nhưng vẫn được áp dụng. Đó chính là việc các tòa án ít khi xử án vào những ngày giáp tết, càng không buộc bị cáo phải chấp hành án phạt tù nếu bản án đó vừa được xử và bị cáo phải chấp hành án ở những ngày cận kề tết. Ai cũng mong có một cái tết sum vầy, đó cũng là một xử sự mang tính nhân đạo, nhân văn?!

Cái giá phải trả

Cũng chính vì những mong ngóng, không chỉ của phạm nhân mà còn là của thân nhân họ cho một cái tết, mà theo truyền thống của người Việt, phải đủ mặt mọi người mới đầm ấm, tốt đẹp mà nhiều người khi chấp hành án trong trại giam luôn cố gắng phấn đấu để được giảm án, đặc xá vào những dịp lễ, tết.

Một chị có chồng đang chấp hành án tù về tội đánh bạc than thở: “Ổng đi tù nhưng tui nói dối mấy đứa nhỏ là cha đi thành phố làm việc. Giờ đây năm hết tết đến, đứa nào cũng mong ngóng cha đi làm xa về để cùng gia đình ăn tết. Thật chẳng biết mở lời với con như thế nào đây…”. Rồi chị kết luận một câu rằng, từ rày về sau không bao giờ dám làm điều gì vi phạm pháp luật nữa.

Rõ ràng, cái mà những phạm nhân đang chấp hành hình phạt và thân nhân họ sợ mất nhất chính là những phút giây tự do, những cái tết sum vầy, đoàn viên; là sự thăm hỏi của hàng xóm, những người thân quen ở xa về trong dịp chúc tết đầu năm; là sự mở đầu cho một năm mới kém may mắn. Và đó cũng chính là cái giá phải trả cho những việc làm của họ gây ra trước đó.

Kim Phượng