Chính quyền cơ sở gầy dựng niềm tin trong lòng dân

Bài 2: Sụt giảm sự hài lòng của dân với chính quyền

>>Bài 1: Khi chính quyền cơ sở chưa gần dân

Những vụ việc tưởng chừng nằm trong tầm tay của chính quyền cơ sở, song việc chưa sâu sát, kịp thời giải quyết đã khiến những “công bộc” mất điểm trong lòng dân. Nói cách khác, còn một bộ phận cán bộ chưa đặt mình vào hoàn cảnh của dân để hiểu hết những khó khăn, vất vả của người dân khi có vấn đề cần phải đến cơ quan công quyền. Điều đó dẫn đến hệ quả tất yếu là sự sụt giảm niềm tin, sự hài lòng của dân với bộ máy chính quyền cơ sở.

Thủ tục hành chính được niêm yết công khai, đầy đủ tại Trụ sở ấp Ninh Lợi (xã Ninh Quới A, huyện Hồng Dân) để người dân dễ dàng tìm hiểu. Ảnh: H.T

THỨ HẠNG TĂNG, SỰ HÀI LÒNG SỤT GIẢM

Sau rất nhiều nỗ lực của tỉnh, trong đó có vai trò quan trọng của bộ máy chính quyền cơ sở, chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính (SIPAS) năm 2021 của Bạc Liêu đã tăng 9 bậc. Tuy nhiên, thứ hạng 32/63 tỉnh, thành phố cả nước vẫn là một chỗ đứng khiêm tốn, phản ánh chân thật hiệu quả cải cách hành chính chưa tương xứng với kỳ vọng và quyết tâm xây dựng hình ảnh chính quyền của dân, vì dân mà tỉnh đang cố gắng hướng đến.

Nhìn tổng thể, kết quả xếp hạng này là một thành quả đáng phấn khởi, song khi mổ xẻ vấn đề thì nhiều chỉ số thành phần, nhất là các chỉ số về sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp đối với việc phục vụ của các cơ quan hành chính lại tăng chưa cao, thậm chí còn sụt giảm.

Cụ thể, nếu điểm tăng rất khiêm tốn ở các nội dung thái độ: giao tiếp lịch sự, có chú ý lắng nghe ý kiến, hướng dẫn kê khai hồ sơ một lần có thể hoàn thiện hay tận tình giúp đỡ của công chức..., thì số điểm sụt giảm lại rơi vào các chỉ số thành phần tác động trực tiếp đến sự hài lòng của dân với chính quyền. Đó là thời hạn giải quyết công việc đúng quy định, kết quả giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) phù hợp với quy định, kết quả giải quyết đảm bảo tính công bằng… Đáng nói, một chỉ số rất cơ bản, tưởng chừng rất khó mất điểm là trụ sở cơ quan có đủ chỗ ngồi cho người dân, tổ chức lại bị trừ điểm!

Cùng tăng hạng với chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính còn có chỉ số hiệu quả quản trị, hành chính công cấp tỉnh (PAPI). Song, điều đáng lo ngại từ kết quả đạt được là mức độ, hiệu quả tương tác giữa chính quyền với người dân lại chưa cao, nghĩa là giữa dân và cán bộ vẫn còn những khoảng cách vô hình. Cùng với đó, việc chính quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo của dân cũng không được đánh giá cao khi chỉ có 23,41/27,10% được phúc đáp thỏa đáng. Nói một cách dễ hiểu, trong số chỉ 1/4 đơn khiếu nại, tố cáo được giải quyết, không phải người dân nào cũng cảm thấy hài lòng với kết quả giải quyết.

Có cùng tình trạng tăng hạng nhưng giảm sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp là chỉ số về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Sau nhiều lần tụt hạng, đỉnh điểm là đứng chót bảng xếp hạng vào năm 2020 thì Bạc Liêu đã lên 8 bậc trong năm vừa qua. Thế nhưng, vẫn còn đó tình trạng “ngâm” hồ sơ của doanh nghiệp, có hồ sơ nằm chờ trên bàn giấy đến vài tháng. Nhức nhối hơn là quy định “ngầm” về chi phí, lệ phí khi giải quyết hồ sơ, thủ tục của doanh nghiệp. Điều này đã được lãnh đạo tỉnh nhiều lần nhìn nhận rằng, doanh nghiệp, người dân muốn làm thủ tục đất đai thì phải “có gì đó” mới được làm nhanh. Anh N.T - doanh nghiệp xây dựng của một huyện trải lòng: “Muốn có công trình làm thì ít nhiều phải tạo quan hệ, “tình cảm” tốt đẹp với chính quyền địa phương, các ngành liên quan. Công trình to thì “tình cảm” phải to”.

Cán bộ Trung tâm Hành chính công TP. Bạc Liêu giải quyết thủ tục hành chính của doanh nghiệp, người dân. Ảnh: H.L

CHÍNH QUYỀN KHÔNG ĐƯỢC THỜ Ơ VỚI NGƯỜI DÂN

Nói về chính quyền của dân và sâu sát với dân, Chủ tịch UBND tỉnh - Phạm Văn Thiều dẫn chứng, trong vụ lúa hè thu năm 2022, nông dân bị thiệt hại rất nhiều do mưa kéo dài. Ngành Nông nghiệp, chính quyền địa phương phải đi khảo sát diện tích bị ngập úng, thiệt hại đời sống bao nhiêu, có giải pháp về thủy lợi, tháo mặn, rửa phèn ra sao… Chính quyền lo cho dân là lo chỗ đó.

Tại hội nghị mới đây, người đứng đầu chính quyền cấp tỉnh thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, bất cập tồn tại trong công tác phục vụ hành chính. “Cán bộ có thái độ thờ ơ, vô cảm, hành xác người dân, doanh nghiệp là không được”, Chủ tịch UBND tỉnh nhiều lần nhấn mạnh. Tuy nhiên, đã qua, trong giải quyết TTHC của doanh nghiệp còn tình trạng chi phí không chính thức, có chi phí mới làm hồ sơ, tiếp cận được đất đai, làm giấy tờ. Bên cạnh đó, cán bộ, công chức, bộ phận “một cửa” giải quyết TTHC còn rườm rà, ngâm hồ sơ doanh nghiệp, những trường hợp này nên cho ra khỏi ngành. Doanh nghiệp phát triển, người dân giàu lên thì kinh tế - xã hội của tỉnh mới phát triển. Trong khi người dân, doanh nghiệp muốn hoạt động, kinh doanh thì ngược lại chính quyền cản trở là sao?!

Việc đánh giá, xếp hạng các chỉ số đối với bộ máy chính quyền không nằm ngoài mục đích xây dựng đội ngũ công bộc toàn tâm, toàn ý lo cho dân và xây dựng một bộ máy chính quyền thật sự “của dân, do dân và vì dân”. Đây cũng là thước đo khách quan nhất, trung thực nhất mức độ hài lòng của người dân về sự phục vụ của các cơ quan hành chính thông qua các dịch vụ hành chính công. Kết quả đo lường sự hài lòng của người dân không chỉ giúp các cơ quan hành chính nhà nước thấy mặt được, chưa được của việc cung ứng dịch vụ công mà còn giúp các cơ quan hành chính nhà nước nắm bắt được người dân mong đợi gì ở chất lượng cung ứng dịch vụ công. Đồng thời, việc công bố công khai mức độ hài lòng của người dân cũng là một “hồi chuông” báo động về sự sụt giảm lòng tin, là rào cản lớn để chính quyền đến gần với dân hơn. Từ đó, cảnh tỉnh, nhắc nhở cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cấp chính quyền cơ sở cần quan tâm, thay đổi nhận thức và hình thành văn hóa lấy người dân làm trung tâm, đáp ứng sự mong đợi ngày càng cao của người dân. Hơn hết là đem lại niềm tin của người dân đối với chính quyền địa phương.

Tại hội nghị sơ kết công tác 9 tháng năm 2022 vừa diễn ra, nói về sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân với hiệu quả phục vụ hành chính của các sở, ngành, địa phương, đồng chí Lữ Văn Hùng - Bí thư Tỉnh ủy đề cao vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, Bí thư Tỉnh ủy băn khoăn, không biết từ đầu năm đến nay Sở Nội vụ có tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất việc thực thi công vụ của cán bộ được cuộc nào hay không. Về công tác giải quyết tố cáo, khiếu nại của người dân, đồng chí Lữ Văn Hùng yêu cầu vụ việc thuộc thẩm quyền của các địa phương thì không để kéo dài, vượt cấp. Không thể để các chỉ số hài lòng dân, doanh nghiệp tăng lên rồi lại tuột xuống.

THANH DỰ - PHƯƠNG ANH