Dự án trên đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ: Nhiều bất cập trong triển khai thực hiện

Trong 3 năm gần đây (2018 - 2020), HĐND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết thông qua danh mục với tổng số 233 dự án (DA) cần thu hồi đất, DA cần chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ vào mục đích khác. Mới đây, trong quá trình giám sát về tình hình triển khai các danh mục DA trên, HĐND tỉnh đã nhận thấy có không ít những bất cập cần sớm được tháo gỡ.

Đoàn giám sát HĐND tỉnh làm việc với huyện Vĩnh Lợi về tình hình và kết quả triển khai thực hiện các dự án thu hồi đất và các dự án có sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ vào mục đích khác trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2018 - 2020. Ảnh: H.L

Nhiều dự án chậm tiến độ, chưa triển khai

Qua đợt giám sát “Về tình hình và kết quả triển khai thực hiện danh mục các DA thu hồi đất và các DA có sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ vào mục đích khác, giai đoạn 2018 - 2020” mới đây của HĐND tỉnh cho thấy các ngành, địa phương cấp huyện đã chỉ đạo triển khai thực hiện các nghị quyết khá nghiêm túc; thủ tục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất của các DA được thực hiện theo đúng quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành; công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật về đất đai luôn được các cấp chính quyền quan tâm, coi trọng. Do đó, phần nhiều các DA thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhận được sự đồng thuận của người dân và triển khai thực hiện khá thuận lợi; các chính sách hỗ trợ đối tượng bị thu hồi đất được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng quy định; thực hiện nghiêm quy định của Chính phủ về bảo vệ đất trồng lúa và trồng rừng thay thế đối với các DA sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ.

Tuy nhiên, trong số 233 DA thuộc danh mục trên thì hiện nay có 121 DA đã hoàn thành, 31 DA đang thực hiện và còn lại 81 DA chưa triển khai thực hiện. Trong đó, nguyên nhân là do một số địa phương đề xuất danh mục còn mang tính chủ quan, thiếu kiểm tra thực tế, gửi hồ sơ trình thẩm định chậm. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp giải quyết vướng mắc trong giải phóng mặt bằng của các cấp, các ngành chưa kịp thời, chưa kiên quyết, dứt điểm.

Đơn cử như TP. Bạc Liêu có một số DA, công trình đã được đăng ký vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm nhưng các chủ đầu tư hoặc đơn vị lập phương án triển khai chậm, hoặc chưa triển khai thực hiện, dẫn đến việc đánh giá kế hoạch sử dụng đất của thành phố đạt thấp (đạt khoảng 13 - 17% so với kế hoạch), nhiều công trình, DA phải chuyển qua năm sau để làm căn cứ thực hiện tiếp theo.

Chưa có sự phối hợp đồng bộ

Một trong những bất cập hiện nay cần sớm được tháo gỡ chính là sự phối hợp chưa tốt giữa các địa phương và ngành chức năng. Chẳng hạn như huyện Vĩnh Lợi, Đông Hải… đã không ít lần chậm triển khai  các nghị quyết danh mục, DA, nghị quyết chỉnh sửa, bổ sung của HĐND tỉnh. Ngược lại, ngành chức năng (Sở TN-MT) lại không hay biết một số DA của địa phương đã dừng, đã triển khai thu hồi. Hay nhiều DA mà các địa phương cấp huyện tự ý xây dựng, tự điều chỉnh cũng không thông qua ngành chức năng cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, hầu hết các DA chậm tiến độ, chưa triển khai thực hiện được do vướng giải phóng mặt bằng. Cụ thể như trên địa bàn TP. Bạc Liêu, nguồn vốn cho công tác giải phóng mặt bằng đến cuối năm mới có, nên ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện DA. Điển hình là DA mở rộng, nâng cấp đô thị Việt Nam - Tiểu DA TP. Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu; Nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp 3 trong khu vực thu nhập thấp LIA 6; Nâng cấp cơ sở hạ tầng xây dựng đường Hương lộ 6; Xây dựng Khu tái định cư Hồ điều hòa…

Quả thật, để có được 81 DA không phải dễ dàng gì, nhưng những bất cập dẫn đến số DA này đến nay chưa thể triển khai thì rất lãng phí. Qua giám sát, HĐND tỉnh không chỉ nắm tình hình mà thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, đề xuất những giải pháp rất cụ thể nhằm tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý, sử dụng đất đai; phân định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác quản lý đất đai, nhất là đất của các doanh nghiệp đã được Nhà nước giao, cho thuê; nâng cao trách nhiệm quản lý đất đai của cấp xã, gắn với trách nhiệm người đứng đầu trong việc để xảy ra vi phạm trên địa bàn.

Hoàng Uyên