Hiến pháp sửa đổi thể hiện đầy đủ hơn bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam và vai trò lãnh đạo của Đảng

Kế thừa Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp năm 1992, Hiến pháp sửa đổi (HPSĐ) tiếp tục khẳng định, Đảng Cộng sản Việt Nam là “lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”.

Điều 4 của HPSĐ là sự Hiến định về vai trò lãnh đạo và vị trí cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam. Điều 4 của HPSĐ có sự đổi mới, bổ sung quan trọng cả về nội dung và hình thức trình bày so với Hiến pháp năm 1992. Điều 4 của Hiến pháp - đạo luật gốc, văn kiện chính trị - pháp lý quan trọng nhất của Nhà nước ta, sẽ là chỗ dựa pháp lý cho sự tồn tại, hoạt động, lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, là cơ sở pháp lý để đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch muốn phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, muốn chuyển hóa chế độ chính trị của nước ta, từng bước lái Việt Nam đi theo chế độ đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập.

Đại biểu ấn nút biểu quyết thông qua dự thảo Hiến pháp sửa đổi. Ảnh: TTXVN

Hiến pháp khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng”. Bản chất cách mạng và khoa học đó của Đảng là cơ sở quy định vai trò lãnh đạo của Đảng.

Cách diễn đạt về bản chất của Đảng trong Cương lĩnh 2011 và HPSĐ là đúng đắn, phù hợp. Nó vừa thể hiện được bản chất giai cấp công nhân của Đảng theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, vừa thể hiện được nét đặc thù của Đảng ta theo sự phát triển sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với thực tế Việt Nam và đáp ứng được tình cảm, nguyện vọng của nhân dân.

Đảng ta là Đảng của giai cấp công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân. Bản chất giai cấp công nhân của Đảng thể hiện ở chỗ: mục tiêu, lý tưởng của Đảng là chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản; nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng là tập trung dân chủ; Đảng liên hệ mật thiết với quần chúng; lấy tự phê bình và phê bình làm quy luật phát triển...

Tuy nhiên, Đảng ta ra đời trong một nước thuộc địa, nửa phong kiến, nông nghiệp lạc hậu, giai cấp công nhân còn nhỏ bé. Đảng ta ra đời không chỉ là sự kết hợp chủ nghĩa Mác - Lê-nin với phong trào công nhân mà còn với phong trào yêu nước Việt Nam. Đây là nét đặc thù trong sự ra đời và hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần khẳng định, Đảng ta không chỉ là Đảng của giai cấp công nhân mà còn là Đảng của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc là thống nhất với nhau.

Người nói: “Đảng ta là Đảng của giai cấp, đồng thời cũng là của dân tộc, không thiên tư, thiên vị”; “Ngoài lợi ích của nhân dân, Đảng không có lợi ích nào khác”. Người còn nói: “Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời cũng là đội tiên phong của dân tộc”.

Như vậy việc xác định bản chất của Đảng như đã nêu ở trên là khoa học, nó thể hiện đúng mối quan hệ biện chứng giữa yếu tố giai cấp và yếu tố dân tộc trong quan niệm về bản chất của Đảng, tránh rơi vào hai quan điểm cực đoan là quan điểm xét lại về “Đảng toàn dân” hoặc quan điểm giai cấp theo nghĩa hẹp hòi, biệt phái, tách rời với nhân dân, với dân tộc.

Việc quy định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong Hiến pháp và pháp luật là cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên để xứng đáng với trọng trách là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội, điều quan trọng hơn là Đảng phải đẩy mạnh tự đổi mới, tự chỉnh đốn, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, thể hiện Đảng “là đạo đức, là văn minh”, thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.

GS-TS LÊ HỮU NGHĨA