Mô hình nhất thể hóa Bí thư Chi bộ đồng thời là Trưởng khóm, ấp: Lợi ích và những bất cập

Sau 10 năm thực hiện, Bạc Liêu đang đánh giá các mặt ưu điểm, hạn chế của mô hình Bí thư Chi bộ đồng thời là Trưởng khóm, ấp để đề ra phương hướng trong thời gian tới.

Đồng chí Danh Tre (bìa phải) - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp Phú Tân (xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân) tại một hoạt động tặng quà cho người dân ngày 3/5/2022.

NHIỀU LỢI ÍCH

Từ năm 2018, xã Ninh Quới (huyện Hồng Dân) bắt đầu thực hiện mô hình Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp ở 9/10 ấp, chỉ còn ấp Ngọn chưa áp dụng cách làm này. Đồng chí Danh Tre - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp Phú Tân (xã Ninh Quới), cho biết: “So với trước đây chỉ làm nhiệm vụ Trưởng ấp thì từ khi đảm nhận 2 chức danh có cực hơn, nên muốn hoàn thành tốt cả 2 vai, đòi hỏi bản thân phải có năng lực, nỗ lực và được Nhân dân tín nhiệm”. Cũng theo ông Danh Tre, nên tiếp tục áp dụng mô hình Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp vì vừa tiết kiệm kinh phí, nhân lực, vừa phát huy hết vai trò của tất cả đảng viên trong chi bộ.

Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng khóm 3 (Phường 5, TP. Bạc Liêu) - Quách Quốc Tuân cũng đồng thuận với ý kiến của đồng chí Danh Tre. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương, Tuân tham gia công tác tại khóm và giữ chức danh Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng khóm 3 từ năm 2012 - thời điểm tỉnh thí điểm thực hiện mô hình này cho đến nay. Đồng chí Tuân cho hay, đảm nhận 2 chức danh nên  công việc của khóm cũng có nhiều thuận lợi, nhất là công tác vận động người dân thực hiện văn minh đô thị và đỡ đầu hộ nghèo. Người dân liên hệ công việc với khóm cũng tiện hơn, chỉ cần gặp một người là có thể giải quyết công việc bên hệ Đảng và chính quyền.

Một cá nhân giữ 2 chức danh đã giúp Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng khóm, ấp chỉ đạo toàn diện các mặt công tác ở địa bàn cơ sở, từ hoạt động của chi bộ, bảo đảm trật tự xã hội, nắm tình hình, tuyên truyền, vận động Nhân dân và cả những công việc đột xuất. Việc bố trí kiêm nhiệm còn giúp tinh gọn bộ máy ở cơ sở, giải quyết được bài toán người giữ chức danh Trưởng ấp chưa phải là đảng viên, nâng mức thu nhập từ các khoản phụ cấp ở chức danh kiêm nhiệm.

Các ban ngành, đoàn thể xã Vĩnh Trạch (TP. Bạc Liêu) ra quân xây dựng xã nông thôn mới nâng cao. Ảnh: N.Q

NHỮNG BẤT CẬP CẦN ĐƯỢC THÁO GỠ

Nhất thể hóa Bí thư Chi bộ đồng thời là Trưởng khóm, ấp là mô hình thực hiện Kế hoạch 60 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Bạc Liêu có 512 khóm, ấp (trong đó 293 khóm, ấp trọng điểm); đến nay đã có 95% khóm, ấp thực hiện mô hình này. Đồng chí Hồ Thanh Thủy - Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy đánh giá đây là tỷ lệ cao, cho thấy quyết tâm của các địa phương trong việc tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị cấp cơ sở.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, mô hình này cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập nên đã có những kiến nghị cần tháo gỡ. Đơn cử, huyện Đông Hải có 63/64 ấp thực hiện mô hình này. Trong đó, 29 đồng chí Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp có tuổi từ 60 - 72, qua đợt dịch COVID-19 vừa rồi, những đồng chí lớn tuổi không thể tiếp tục hoạt động do tuổi cao, sức khỏe yếu. Từ thực tế đó, đồng chí Trần Thanh Mến - Bí thư Huyện ủy Đông Hải kiến nghị Tỉnh ủy đánh giá lại, xem xét tách 2 chức danh này ra; còn nếu giữ nguyên thì giảm độ tuổi, tăng kinh phí hoạt động.

Tương tự, đồng chí Huỳnh Công Quân - Bí thư Thị ủy Giá Rai thông tin, hiện nay một số Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng khóm, ấp của thị xã gặp nhiều khó khăn trong hoạt động, cần xem xét tách ra, hoặc có chế độ để khích lệ họ làm việc. Đồng chí Nguyễn Văn Hòa - Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh cũng nhận định mô hình Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp nhiều nơi không còn phù hợp, đạt kết quả không cao.

Các địa phương khác thì chia sẻ nguồn kết nạp đảng viên ở khu dân cư càng về sau càng khó, người trẻ không mặn mà với công tác ở khóm, ấp, nhiệm kỳ Bí thư Chi bộ và nhiệm kỳ Trưởng ấp lệch nhau về thời gian, thêm nữa việc áp dụng mô hình “1 người sắm 2 vai” khó tránh khỏi việc lạm quyền, hoạnh họe người dân, nhất là ở địa bàn dân trí chưa cao. Đây cũng là những lý do khiến nhiều cấp ủy đảng kiến nghị xem xét lại việc thực hiện mô hình này.

Trước những ý kiến trên, đồng chí Lê Thị Ái Nam - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy đã giao UBND tỉnh báo cáo tổng hợp mô hình Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng khóm, ấp làm cơ sở để có hướng đánh giá cũng như điều chỉnh cho phù hợp trong thời gian tới.

NGUYỄN QUỐC