Xây dựng hợp tác xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu

Xây dựng 23 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu là nhiệm vụ quan trọng và thử thách đối với các địa phương của tỉnh trong năm 2021. Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ với các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh hoàn thành tiêu chí 13.1 về HTX để góp phần đạt mục tiêu nêu trên.

Sản phẩm đan đát của Hợp tác xã Quyết Tâm (huyện Hồng Dân) được xuất khẩu sang nhiều nước, trong đó có thị trường Mỹ và châu Âu.

Nhân lực quản lý HTX còn hạn chế

Theo tiêu chí 13.1, xã Hiệp Thành (TP. Bạc Liêu) cần có 2 HTX đáp ứng tiêu chuẩn NTM nâng cao, tức HTX phải ký kết bao tiêu sản phẩm ít nhất 3 vụ, có lợi nhuận cho thành viên, tăng thành viên và vốn điều lệ. Song, hiện địa phương này chỉ có HTX Đoàn Kết làm ăn có hiệu quả, như vậy, Hiệp Thành cần củng cố, nâng chất HTX Đoàn Kết và thành lập mới một “HTX NTM nâng cao”. Ông Trịnh Văn Mễn - Bí thư Đảng ủy xã Hiệp Thành cho biết, hiện đang thành lập chi bộ tại HTX Đoàn Kết, do Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách kinh tế giữ chức danh Bí thư chi bộ.

Năm 2021, ngoài Hiệp Thành, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh còn xác định xây dựng 2 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu ở huyện Phước Long và 20 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Đây là nhiệm vụ không dễ đối với các địa phương khi nhìn vào chất lượng hoạt động của các HTX. Toàn tỉnh hiện có 170 HTX, nhìn chung, các HTX có năng lực tài chính yếu, khả năng cạnh tranh thấp, quản trị hạn chế, khả năng tiếp cận, ứng dụng công nghệ cao, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm gặp khó khăn. Việc liên doanh, liên kết trong nội bộ HTX, giữa các HTX và với doanh nghiệp chưa mang lại nhiều hiệu quả, chưa thể hiện rõ nét vai trò hỗ trợ thành viên.

Trước tình hình này, vừa qua, Liên minh HTX tỉnh đã làm việc với tất cả 7 Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển kinh tế tập thể, HTX của các huyện ủy, thị ủy và Thành ủy TP. Bạc Liêu. Ông Nguyễn Văn Vũ - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, đơn vị sẽ chủ trì, phối hợp với các địa phương củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của hội đồng quản trị; tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán, sổ sách; hướng dẫn phương thức liên kết sản xuất, làm các dịch vụ phù hợp với từng ngành của HTX.

Các bên xác định vấn đề cốt lõi là nhân sự điều hành HTX. Hiện tại, cán bộ quản lý HTX có trình độ cao đẳng, đại học là 175 người, chỉ đạt 79% chỉ tiêu kế hoạch UBND tỉnh giao. Trong khi đó, số cán bộ này đa phần chưa năng động, thiếu kỹ năng tổ chức, quản lý. Ông Huỳnh Công Quân - Phó Bí thư Thường trực Thị ủy, Trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển kinh tế tập thể, HTX TX. Giá Rai, cho biết: “Vẫn còn HTX chưa có mục đích hoạt động cụ thể, báo cáo tài chính chưa rõ ràng, không tổ chức đại hội thường niên theo quy định”.

……………………...................................................................................................................................................................................................

Ông Nguyễn Văn Vũ - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh:

Hiện tại, rất dễ tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX. Để tiếp cận được vốn vay, HTX cần đáp ứng vốn điều lệ đối ứng 30% và có phương án sản xuất. Trong năm 2020, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX đã giải ngân cho 9 dự án với số tiền 6,3 tỷ đồng. Năm nay, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX sẽ tiếp tục giải ngân cho 26 HTX, số tiền 19 tỷ đồng.

………….................................................................................................................................................................................................................

Quan tâm phát triển kinh tế hộ thành viên

Ngoài kiến thức, kỹ năng quản lý, các HTX còn cần Nhà nước tạo điều kiện vay vốn sản xuất. Theo bà Võ Thị Cục - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX đan đát Quyết Tâm (xã Vĩnh Lộc, huyện Hồng Dân), mấy năm trước, Liên minh HTX tỉnh cho tiếp cận nguồn vốn 400 triệu đồng, nhưng thời gian vay ngắn (vay vốn đầu năm, cuối năm phải trả), thủ tục nhiều nên HTX không vay. Từ khi thành lập vào năm 2014 đến nay, HTX hoạt động bằng nguồn vốn điều lệ 170 triệu đồng của mình.

Hợp tác xã xây dựng Minh Phú (huyện Phước Long) thi công đường giao thông.

Liên minh HTX tỉnh và Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng đã trao đổi hướng hỗ trợ các HTX. Theo đó, giúp thành viên HTX xây dựng mô hình sản xuất, có sinh kế, từ tổ hợp tác nâng lên HTX. Còn dự án khuyến nông quốc gia tài trợ 50% máy sạ khóm, cấp phân, lúa giống cho 50ha đất sản xuất; Dự án sản xuất các loại giống lúa chất lượng cao đầu tư 6 máy sạ khóm cho 6 HTX và hỗ trợ phân bón, lúa giống, thuốc cho 1.800ha sản xuất tôm - lúa ở 2 huyện Hồng Dân, Phước Long và TX. Giá Rai.

Từ khi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, kinh tế HTX của tỉnh đã được quan tâm nhiều hơn, nhất là các HTX nông nghiệp. Hoạt động của các HTX ngày càng tập trung nhiều dịch vụ hỗ trợ sản xuất, phát triển kinh tế hộ thành viên và Nhân dân trong vùng, thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực của địa phương, làm đầu mối thực hiện các chương trình khuyến nông, khuyến ngư, ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất.

Xã viên HTX Đoàn Kết (TP. Bạc Liêu) chăm sóc rau màu. Ảnh: N.Q

Phát triển kinh tế tập thể, HTX là chiến lược lâu dài. Nghị quyết 13 năm 2002 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể khẳng định rõ vai trò, vị trí quan trọng, nòng cốt của kinh tế HTX trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đối với Bạc Liêu, HTX tiếp tục đổi mới, phát triển cả về số lượng và chất lượng, cơ bản khắc phục được yếu kém kéo dài. Hình thành nhiều mô hình HTX hoạt động hiệu quả, thúc đẩy phát triển sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội gắn với xây dựng NTM. Để phát huy kết quả đó, Liên minh HTX tỉnh cùng các sở, ngành, địa phương tiếp tục phối hợp chặt để đưa kinh tế HTX ngày thêm lớn mạnh.

Nguyễn Quốc