Để Lịch sử trở thành môn học hấp dẫn

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Lời dạy của Bác Hồ cho ta thấy tầm quan trọng của việc dạy và học Lịch sử đối với học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước. Thông qua việc dạy và học Lịch sử giúp học sinh biết được quá khứ hào hùng của dân tộc để thêm yêu, thêm tự hào và ý thức được trách nhiệm của mình trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tiếp tục kế thừa truyền thống bất khuất của các thế hệ cha anh.

Ý kiến của nhiều giáo viên, phụ huynh, học sinh cho thấy có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến môn Lịch sử mất sức hút, trong đó nguyên nhân chính được cho là phương pháp dạy chưa phù hợp với bộ môn đặc thù này. Theo những giáo viên có thâm niên trong nghề, bất kỳ môn học nào muốn cuốn hút học sinh thì đòi hỏi người dạy phải có phương pháp và chương trình sách giáo khoa phải cân đối, hoàn chỉnh.

Tuy nhiên, từ thực tế giảng dạy, nhiều giáo viên cho rằng, có một tồn tại cố hữu trong suốt nhiều năm qua trong các sách giáo khoa Lịch sử là chương trình quá dài, ôm đồm rất nhiều nội dung, kết cấu nhiều bài học còn lan man, nặng nề về số liệu, sự kiện là chính, chưa định hướng nội dung trọng tâm cho học sinh. Thêm vào đó, cho đến nay, việc dạy học môn Lịch sử vẫn chưa phát huy năng lực, kỹ năng cho học sinh, chủ yếu truyền thụ kiến thức một chiều, phương pháp đơn giản.

Việc đổi mới hình thức thi cử là cần thiết, nhưng phải xem xét tính đặc thù của từng môn học. Với các môn khoa học xã hội, đặc biệt là môn Lịch sử chuyển từ hình thức tự luận sang hình thức trắc nghiệm vô tình làm cho học sinh lười học bài và lựa chọn đáp án theo sự may rủi. Trong khi nếu đề tự luận với những câu hỏi mở sẽ tạo “đất” cho học sinh bày tỏ quan điểm, sự sáng tạo, hiểu biết của bản thân về một vấn đề nào đó chứ không phải học vẹt để đối phó.

Thiết nghĩ, bên cạnh sự nỗ lực của ngành Giáo dục nói chung và các giáo viên dạy môn Lịch sử nói riêng, để mỗi người đều ý thức lịch sử không chỉ là một phần của đất nước nói chung mà còn là một phần trong mỗi con người Việt Nam thì cần sự chung tay góp sức của toàn xã hội. Một khi có niềm tin chắc chắn vào lịch sử, chúng ta sẽ không bị ảnh hưởng bởi những quan niệm lệch lạc trên mạng xã hội và cũng là góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc.

Nguyễn Hiền Lương