Đồng lòng

Việt Nam - Trung Quốc có mối quan hệ lịch sử lâu đời. Muốn hay không muốn đây cũng là mối quan hệ giữa nước lớn với nước nhỏ, có biên giới gắn liền và cũng đã có nhiều va chạm trong lịch sử. Trong cả tiến trình lịch sử cận đại thì giữa định hướng phát triển và mối quan hệ dân tộc có những điểm làm cho giữa chủ trương của Nhà nước và suy nghĩ của nhân dân đôi khi chưa thể hiện sự thống nhất.

Điều này cũng dễ nhìn thấy trong nhiều thời điểm, gần đây nhất khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981, lúc đầu nhiều người dân cũng có những nghi ngại, bức xúc do chưa nhìn thấy được định hướng rõ ràng từ phía Nhà nước.

Vừa qua, trong Hội nghị Cấp cao hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN), dư luận trong nước và quốc tế đều đồng tình với ý kiến của Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng đã bày tỏ quan điểm mạch lạc, nhất quán về quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam và kêu gọi sự ủng hộ của những người yêu chuộng hòa bình trước những hành động phi nghĩa của Trung Quốc. Việc người dân bày tỏ chính kiến của mình qua các cuộc tuần hành ở 3 miền, ý kiến của các hiệp hội, các tổ chức quần chúng đã thể hiện quan điểm, chính kiến rất rõ ràng về việc chúng ta không thể nín nhịn tiếp trước các hành động mang tính bạo lực của phía Trung Quốc.

Với ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và những biểu hiện của nhân dân, chúng ta đã nhìn thấy sự đồng lòng. Sự đồng lòng đó thể hiện tính nhất quán trong tư duy của cả dân tộc. Ngược dòng lịch sử, chúng ta có thể thấy Việt Nam đã nhiều lần thể hiện sự đồng lòng giữa Nhà nước và người dân trong những phong trào chống lại sự xâm lược của nước ngoài. Đỉnh điểm của sự nhất trí này có thể thấy qua Hội nghị Diên Hồng. Quyết tâm của Nhà nước và quyết tâm của nhân dân đã trở thành một, đấy chính là yếu tố làm nên sự thống nhất của cả dân tộc.

Tới đây chúng ta có thể nhắc câu chuyện của Giang Văn Minh, trạng nguyên của Việt Nam được cử đi sứ sang Trung Quốc vào thời nhà Minh. Khi vua nhà Minh ra vế đối: Đồng trụ chí kim đài dĩ lục (Cột đồng đến nay chắc rêu xanh đã phủ đầy), Giang Văn Minh đã đối lại rằng: Đằng Giang tự cổ huyết do hồng (Bạch Đằng thuở trước máu vẫn còn đỏ). Về văn chương thì đây là một câu đối tuyệt vời, còn về chính trị thì thể hiện tính khẳng khái của dân tộc, của Nhà nước Việt Nam. Giang Văn Minh đã bị vua nhà Minh tức giận giết chết, nhưng được triều đình Việt Nam phong tặng những danh hiệu rất cao quý.

Cái chí khí đó của dân tộc Việt Nam vẫn còn mãi.

GS-TS Đặng Hùng Võ