Khi văn hóa bị mất cội rễ

Theo thống kê của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, những ngày tết nơi đây đã tiếp nhận điều trị 40 ca chấn thương sọ não. Đây có thể là con số nhiều, nhưng nếu biết rằng có đến 88 người nhập viện do đánh nhau thì chuyện tai nạn giao thông có lẽ không… nhằm nhò gì!

Dù Bạc Liêu không phải là tỉnh cá biệt khi cả nước có đến 4.000 người nhập viện vì lý do này, thì tình trạng đánh nhau trong mấy ngày tết cũng đang là nỗi đau đầu của xã hội. Người ta đánh nhau vì mọi lý do, trong đó nhiều nhất là do tác động của rượu, bia. Bên cạnh đó, không thể không kể đến những ảnh hưởng từ lối sống bạo lực vốn đang tràn lan trên phim ảnh, những trò chơi trực tuyến bạo lực đã làm cho tính hung hăng trong mỗi người được kích động để trỗi dậy. Người ta sẵn sàng vung nắm tay để giải quyết mọi vấn đề rắc rối mà chẳng mảy may nghĩ đến hậu quả của nó. Đánh nhau “mẻ đầu sứt trán” đâu chỉ gây tổn thương cho sức khỏe mà quan trọng hơn là gây đổ vỡ mối quan hệ gắn bó giữa bạn bè, người thân, gây rối loạn xã hội, làm phức tạp thêm tình hình an ninh trật tự. Nhiều người lao vào đánh nhau bất kể sống chết, đến khi lãnh hậu quả lại bày tỏ hối hận thì đã quá muộn màng!

Truyền thống văn hóa của người Việt vốn không chuộng bạo lực để giải quyết vấn đề. Cái chân lý “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn, lấy chí nhân để thay cường bạo” trong Bình Ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi đã là văn hóa ứng xử bao đời nay của dân tộc Việt. Nhưng khi thế giới ngày càng phẳng, những khoảng cách văn hóa dần được rút ngắn, biên giới giữa các nước gần như xóa mờ trong thế giới ảo thì những cội rễ văn hóa truyền thống tốt đẹp dần bị lung lay. Những đứa trẻ lớn lên không được dạy về chuyện đối nhân xử thế như cha ông đã dạy, thay vào đó là các “bảo mẫu máy tính” dạy cho chúng sẵn sàng đâm chém nhau khi có chuyện, thậm chí là lấy chuyện đánh đập nhau làm trò vui khi buồn, thông qua các trò chơi điện tử mang tính bạo lực, các trang mạng xã hội khuyến khích bạo lực. Phần “con” trong mỗi người được dịp trỗi dậy mà không có sự kéo lại từ cội rễ văn hóa dạy người phải đối xử với người một cách ôn hòa, tình nghĩa.

Xã hội, khi cội rễ văn hóa bị cắt đứt với cuộc sống hiện đại, thật nguy hiểm làm sao! Sự vào cuộc của ngành chức năng, vì vậy không nên chỉ là giải quyết hậu quả mà phải giữ cho được sự bền vững của cội rễ văn hóa.

N.L