Phải “tuýt còi”

Vừa qua, nhiều nghị định liên quan đến xử lý vi phạm hành chính trong các lĩnh vực được ban hành, trong đó có quy định xử phạt các hành vi vi phạm về thông tin của báo chí như nghị định xử phạt trong lĩnh vực thống kê; lĩnh vực giáo dục; lĩnh vực quản lý giá, phí, lệ phí, hóa đơn... với nhiều mức phạt khác nhau, thậm chí cả lãnh đạo chính quyền địa phương cũng có quyền xử phạt báo chí, thì đó là những quy định không hợp lý và hợp lệ.

Thời tôi làm báo, không bao giờ có chuyện các bộ đua nhau đòi xử phạt báo chí mà chỉ có một cơ quan duy nhất được Chính phủ giao thống nhất quản lý nhà nước về báo chí là Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Thông tin - Truyền thông) mới có quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với báo chí.

Đúng là báo chí vừa qua có đưa một số tin sai, và đã sai thì phải xử phạt, nhưng vấn đề quan trọng là nên thống nhất quy định xử phạt vào một nghị định chung của Chính phủ và bộ chuyên ngành. Các bộ, ngành khác, nếu thấy báo chí sai, có vi phạm liên quan đến lĩnh vực ngành mình, thì phải đề nghị với Bộ Thông tin - Truyền thông để cơ quan này thẩm định, xem xét và thực hiện xử phạt, nếu phù hợp với quy định hiện hành về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí. Nếu bộ nào cũng đưa ra quy định xử phạt báo chí và răn đe theo cách như vậy thì báo chí rất khó làm việc.

Thông thường, các cơ quan quản lý nhà nước khi hoạt động là luôn luôn giấu những điểm xấu của mình, luôn luôn tìm cách phô trương hình thức, phô trương thành tích. Nhiệm vụ báo chí là phải cung cấp cho bạn đọc những thông tin chân thật, chính xác... điều đó trái với mong muốn của lãnh đạo một số bộ ngành. Nếu không để phóng viên được đi tìm sự thật đằng sau các con số báo cáo, các kết quả được phô trương phổ biến hiện nay thì báo chí không thể thực hiện đầy đủ chức năng chuyển tải thông tin trung thực, đúng đắn, khách quan đến với độc giả, với người dân. Điều đó có nghĩa báo chí không làm tròn chức năng nhiệm vụ của mình với độc giả của mình, tức là với nhân dân.

Bộ Tư pháp, thậm chí là Ủy ban Văn hóa giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần kiểm tra, thẩm định các nghị định đưa ra các quy định tùy tiện xử phạt báo chí, nếu thấy các quy định đó là chồng chéo, tùy tiện, không hợp lý, không hợp pháp thì yêu cầu bãi bỏ quy định đó, hoặc phải sửa đổi, để bảo đảm thống nhất thực hiện theo một quy định chung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí, xuất bản. Trường hợp các quy định hiện hành về xử phạt báo chí không còn phù hợp với thực tế, cần bổ sung, sửa đổi, thì giao Bộ Thông tin - Truyền thông soạn thảo lại dự thảo nghị định để kịp thời ban hành, áp dụng.

Nhà báo Nguyễn Hữu Thọ