Lục bình ơi!

Mẹ tôi từ đồng về, bùn còn bết dính đầy chân. Bên hông mẹ, chiếc rổ tre thấp thoáng những cọng rau màu xanh và những bông hoa màu tím. Trưa nay đổi món, mẹ làm gỏi lục bình ăn.

Lục bình trên sông quê. Ảnh: C.T

Mẹ tách từng cọng lục bình ra riêng lẻ, bứt chiếc lá màu xanh đi chỉ dành lại phần thân. Đôi tay gầy guộc của mẹ tỉ mẩn rửa từng cọng một thật sạch, xếp ngăn nắp. Tôi cầm lấy một cọng lục bình trong lúc mẹ đang rửa, bóp lấy một cái như hồi thơ bé tôi vẫn thường làm. Còn chị gái tôi nghịch ngợm lấy một bông hoa tím cài lên đầu nói rằng mai này làm cô dâu mà đội hoa lục bình thì độc đáo phải biết. Mấy mẹ con cười giòn tan bên thềm giếng…

Mẹ đảo nhẹ rổ lục bình vắt khô nước cho vào chiếc tô ướp chúng thêm nhúm muối rồi rửa lại thật sạch cho hết mùi tanh tao của bùn. Mẹ chuẩn bị đậu phộng rang giã nhỏ, chút lá rau quế và lá hẹ. Nêm nếm thêm chút gia vị rồi cho ra dĩa là thành món gỏi lục bình hấp dẫn. Mẹ vừa ăn vừa nhắc tới chuyện xửa xưa. Không cần mẹ nhắc, làm sao mà tôi có thể quên được năm tháng ấy cơ chứ. Năm tháng đói nghèo mâm cơm chỉ toàn rau dại, cọng lục bình trôi nổi trên sông mẹ vớt về khi thì làm gỏi, lúc lại luộc chấm mắm, lúc khác nữa thì nấu canh.

Buổi chiều hai chị em dắt nhau ra phía bờ sông tuổi thơ có những giề lục bình xanh ngắt. Từ đầu sông cho tới cuối sông đâu đâu cũng thấy lục bình chen chúc nhau. Còn màu tím của hoa lục bình, chị tôi nói nó “đại diện” cho sự khát khao vươn lên giữa cuộc đời lênh đênh sông nước, giống như những người dân  nghèo quê tôi - những người dân chân chất, quanh năm lấm lem bùn đất nhưng vẫn kiên cường, mạnh mẽ vươn lên…

Hai chị em ngồi hướng mắt về phía xa xa, nơi những cụm lục bình lững lờ trôi qua. Chị nhắc nhớ tuổi thơ, cắp nách chiếc rổ đi vớt lục bình. Ngày ấy chị bưng rổ lục bình nặng đến vẹo cả hông. Chị khẽ cười, nụ cười ngọt lịm phảng phất nét u buồn. Còn tôi thì đang nhớ vô cùng đám bạn ngày xưa, ngay khúc sông này, mùa hạ bì bõm ngụp lặn, nhiều khi vướng bởi cọng lục bình va vào mắt. Rồi tôi lại vẩn vơ suy nghĩ, liệu rằng có ai còn nhớ những ngày xưa yêu dấu nữa không? Rời quê lên chốn thị thành đã lâu, hễ có dịp về lại chốn cũ, trái tim tôi vẫn còn thổn thức với màu xanh biêng biếc của lục bình và màu tím ngan ngát của loại hoa bình dị ấy.

Đào Thanh Tùng