Mai vàng trong ngày Tết ở Nam Bộ

Việt Nam có hai loài hoa là biểu tượng mỗi khi tết đến, xuân về là hoa đào và hoa mai. Trong đó, ở Nam Bộ, không biết từ bao giờ, mai đã đi vào đời sống cùa người dân nơi đây một cách tự nhiên đến thế.

Mỗi khi tết đến, nhà nào không tự trồng mai được thì cũng cố gắng “sắm” cho gia đình một cây cho “bằng chị bằng em”. Nhiều nơi, người ta trồng thành vườn, thành “con đường mai”… Khi hoa nở đồng loạt sẽ tạo ra cảnh đẹp rực rỡ và mang lại không khí vui tươi, người xem có cảm giác như lạc vào “xứ sở thần tiên”.

Sắc mai vàng ngày Tết ở miền Tây. Ảnh: C.T

Vì sao người Nam Bộ lại yêu mai vàng đến thế? Có lẽ xuất phát từ nhiều lý do. Thứ nhất là trong văn hóa truyền thống, mai nằm trong tứ quý “mai - trúc - cúc - tùng”, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người, với thân mai thẳng đứng và nở hoa giữa thời tiết khắc nghiệt, như những người có định hướng rõ ràng và không dễ bị đánh bại bởi những thử thách trong cuộc sống. Thứ hai, hoa mai tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng. Có lẽ quan niệm này thể hiện rõ ngay từ tên gọi “mai vàng”. Đối với người Nam Bộ, mai hay may đều phát âm thành mai (mai mắn = may mắn). Màu vàng (kim = vàng bạc) của hoa mai gắn liền với sự giàu sang, phú quý và mang lại “đại cát đại lợi” cho chủ nhà.

Không chỉ vậy, mai vàng còn được xem như biểu tượng cho sự kiên cường, bền bỉ của người Nam Bộ trong khai hoang mở cõi, như cây mai vẫn tăng trưởng bất chấp những khó khăn của tự nhiên. Việc trồng và chăm sóc mai vàng, đặc biệt là những cây mai lâu năm, trở thành thú chơi tao nhã, thể hiện sự kiên trì, bền bỉ và tình yêu thiên nhiên của người dân Nam Bộ. Nhiều người xem cây mai như một tài sản quý giá, lưu giữ những kỷ niệm và truyền lại cho con cháu.

Có thể nói, sự hiện diện của hoa mai vàng trong ngày tết ở Nam Bộ không chỉ để trang trí mà còn gắn liền với những ước vọng và kỳ vọng cho một năm mới tốt lành. Trong bối cảnh hiện đại, miền Bắc và miền Nam đã có sự giao thoa khi cả hai miền đều có thể lựa chọn trưng cả hoa mai và hoa đào, nhưng hoa mai vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong tâm thức của người miền Nam.

Nguyễn Chí Sỹ