Một đồng phòng dịch hiệu quả thì không mất hàng triệu đồng chống dịch

(Chinhphu.vn) Kết luận cuộc họp sáng 11/9 của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tư tưởng “phòng dịch tốt thì không phải chống dịch”. Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, khoa học, toàn diện, xuất phát từ thực tế để có các nhiệm vụ, giải pháp thích ứng an toàn với mọi diễn biến của dịch bệnh, khôi phục và phát triển kinh tế, thực hiện hiệu quả mục tiêu kép; nguyên tắc là mở cửa có lộ trình, từng bước có kiểm soát và liên tục đánh giá để kịp thời điều chỉnh phù hợp, tránh khuynh hướng lơ là, mất cảnh giác và chủ quan, nóng vội.

Cuộc họp được kết nối trực tiếp tới các điểm cầu Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Kiên Giang, Đồng Nai, Bình Dương, Long An và TP. Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang).

Số ca tử vong giảm 30%

Theo báo cáo của Bộ Y tế - Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia và các ý kiến tại cuộc họp, công tác phòng chống dịch những ngày qua đạt nhiều kết quả đáng mừng, rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu, cho thấy việc chuyển hướng trong phòng chống dịch trong thời gian qua là đúng đắn, hiệu quả.

Trong tuần qua, tỷ lệ mắc mới COVID-19 tại cộng đồng đã giảm so với tuần trước tại một số địa phương có số mắc cao: Đà Nẵng (giảm 60%), Bình Dương (giảm 27%), Long An (giảm 3%). Số ca tử vong trung bình theo ngày trên toàn quốc giảm 30%, trong đó TP. Hồ Chí Minh giảm 30%, Đồng Nai giảm 50%, Long An giảm 30%, Tiền Giang giảm 70%.

So với tuần trước, các địa phương thực hiện tốt hơn công tác kiểm soát dịch là: Vĩnh Long, Trà Vinh cải thiện từ nhóm 2 lên nhóm 1 và Long An, Tiền Giang cải thiện từ nhóm 3 lên nhóm 2. Riêng Kiên Giang có số mắc mới trong cộng đồng gia tăng (69,7%) so với tuần trước đó (chuyển từ nhóm 2 xuống nhóm 3).

Tình hình dịch tại TP. Hồ Chí Minh trong tuần qua đã giảm rõ rệt trên 2 tiêu chí là số mắc trong cộng đồng và số tử vong. Các quận, huyện đã kiểm soát được dịch là Quận 7, huyện Củ Chi và Cần Giờ. Dự kiến trong thời gian tới, Thành phố sẽ giảm cả số ca nhiễm và số ca tử vong. Tại Bình Dương, số ca mắc và số ca tử vong tiếp tục giảm.

Đến nay, trên cả nước, số ca khỏi bệnh là 338.000 (chiếm 59% số mắc). Tỷ lệ tử vong tại các tầng đã giảm rõ rệt, đặc biệt tại tầng 3 của các Trung tâm hồi sức tích cực; có 28 tỉnh chưa có ca tử vong.

So với tuần trước, tỷ lệ ca dương tính trên tổng số người xét nghiệm trong cộng đồng trong cả nước giảm từ 1,9% xuống còn 1,6%. Một số tỉnh có số mắc cao, tỷ lệ này cũng giảm mạnh: TP. Hồ Chí Minh (giảm từ 3,7% xuống 1,4%), Long An (giảm từ 2% xuống 0,5%), Tiền Giang (giảm từ 1,2% xuống 0,2%). Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, nếu không xét nghiệm diện rộng để bóc tách các F0 thì theo tính toán, Hà Nội đã có thể có hàng trăm nghìn ca nhiễm trong thời gian qua.

Trong tuần qua, đã tiếp tục hỗ trợ thêm gần 2 triệu người thụ hưởng chính sách từ Nghị quyết số 68/NQ-CP, nâng tổng số kinh phí hỗ trợ lên 12.900 tỷ đồng (tổng số là gần 16,46 triệu người lao động và gần 376.600 người sử dụng lao động) tại 23 tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội và tăng cường giãn cách xã hội. Riêng TP. Hồ Chí Minh đến nay đã chi hơn 6.000 tỷ đồng (chiếm 47% toàn quốc) hỗ trợ hơn 4,93 triệu đối tượng (chiếm 28,5% toàn quốc).

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đánh giá cao những quyết sách, giải pháp quyết liệt, đúng hướng, điều chỉnh rất chính xác của Ban Chỉ đạo quốc gia. Ông nêu 3 điểm ấn tượng nhất: Việc chuyển hướng chiến lược lấy xã phường là “pháo đài”, người dân là chiến sĩ, sự quan tâm, sâu sát của các cấp, các ngành, đặc biệt là cá nhân Thủ tướng tới các “pháo đài”; việc xét nghiệm thần tốc và tổ chức tiêm vaccine kịp thời; bảo đảm an sinh xã hội, không để ai thiếu đói và đưa trạm y tế lưu động tới tận phường, xã. Ông lấy ví dụ, người dân rất mừng khi Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt tới 15/9 phải hoàn thành xét nghiệm toàn dân và tiêm xong vaccine mũi 1 cho người trên 18 tuổi tại Hà Nội.

Tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt nhiều câu hỏi và có các lưu ý cụ thể với các địa phương về công tác phòng chống dịch. Với Kiên Giang, Thủ tướng chỉ rõ, tỉnh quán triệt không hết, tổ chức thực hiện không tốt các biện pháp đã có đầy đủ, rất cụ thể trong các công điện gần đây của Thủ tướng. Các nguyên nhân gây bùng phát dịch tại  Kiên Giang đều đã có các bài học kinh nghiệm từ trước tại các địa phương khác, nhưng tỉnh vẫn chủ quan, lơ là. Khi có dịch lại chưa làm tốt việc xét nghiệm thần tốc để phát hiện, bóc tách F0. Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo tỉnh kiểm điểm, rút kinh nghiệm, tổ chức thực hiện thật tốt để kiểm soát dịch.

Câu hỏi về tỷ lệ phát hiện lây nhiễm ngoài cộng đồng so với tổng số ca phát hiện cũng được Thủ tướng đặt ra với tất cả các địa phương. Thủ tướng lưu ý các địa phương phải thần tốc xét nghiệm, bảo đảm nhanh hơn tốc độ lây nhiễm của dịch.

Một số điển hình tốt được Thủ tướng biểu dương tại cuộc họp. Qua kiểm tra, Thủ tướng cho biết Chủ tịch UBND Phường 10, Quận 3, TP Hồ Chí Minh nắm rất chắc tình hình thực tế và các chủ trương, giải pháp, tổ chức thực hiện có hiệu quả, phường có hàng ngàn ca mắc nhưng đã kiểm soát được.

Phát biểu kết luận cuộc họp, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, đặc biệt sự hưởng ứng, chia sẻ và tham gia của các tầng lớp nhân dân, sự hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là sự chấp hành của người dân trong thực hiện giãn cách xã hội. Thủ tướng cũng biểu dương các lực lượng tuyến đầu như quân đội, y tế, công an, các cơ quan truyền thông, các tổ COVID cộng đồng. Đồng thời, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta thấu hiểu, chia sẻ sự mất mát về người, về sức khỏe, của cải của nhân dân do dịch bệnh.

Công tác phòng, chống dịch trong tuần qua đã có những kết quả tích cực. Trong số 23 địa phương thực hiện giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội, đến nay, có 8 địa phương kiểm soát dịch tốt gồm Hậu Giang, Bạc Liêu, Vĩnh Long, Phú Yên, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Cà Mau.

12/23 địa phương gồm Cần Thơ, Long An, Tiền Giang, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Nội, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Tây Ninh, Bình Phước, An Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu đang tiếp tục lộ trình thực hiện đạt các tiêu chí kiểm soát dịch. TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương cũng đã có nhiều cố gắng, tình hình đang chuyển biến theo hướng tích cực.

Riêng tình hình  tại Kiên Giang lại diễn biến phức tạp hơn, Thủ tướng yêu cầu tỉnh cần nỗ lực hơn, thực hiện nghiêm, hiệu quả các biện pháp chòng chống dịch, nhất là trong quản lý di chuyển, cách ly, chấp hành giãn cách xã hội.

Ban Chỉ đạo Quốc gia, các Tiểu ban thuộc Ban Chỉ đạo đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức, phân công nhiệm vụ các thành viên, ban hành quy chế làm việc và triển khai tích cực các hoạt động. Các ban chỉ đạo, trung tâm chỉ huy các cấp cũng được kiện toàn. Thủ tướng cho biết, những ngày qua, kiểm tra đột xuất các xã, phường, thị trấn đều có người trực. Những xã, phường, thị trấn có lãnh đạo nắm chắc các biện pháp chống dịch, trả lời lưu loát các câu hỏi thì kết quả chống dịch rất tốt. Trong bối cảnh dịch bệnh, càng thấy rất rõ năng lực của cán bộ và của hệ thống chính trị, hệ thống y tế mỗi nơi.

Những chuyển biến đạt được trong tuần qua tiếp tục khẳng định việc kiện toàn tổ chức chỉ đạo, chỉ huy đã mang lại hiệu quả và các biện pháp phòng, chống dịch đề ra là đúng đắn, kịp thời, đặc biệt là sự chỉ đạo thống nhất của Ban Chỉ đạo, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; lấy xã, phường, thị trấn là pháo đài, người dân là chiến sĩ, là trung tâm phục vụ, là chủ thể phòng, chống dịch, chiến thắng dịch bệnh là chiến thắng của nhân dân; triển khai đồng bộ có hiệu quả các biện pháp y tế từ công tác xét nghiệm, điều trị giảm tử vong, tiêm vaccine, nhất là việc bảo đảm tiếp cận y tế của người dân từ sớm, từ xa, từ cơ sở; bảo đảm lương thực thực phẩm cho người dân, không để ai thiếu ăn thiếu mặc; bảo đảm an dân, an ninh, an toàn trật tự xã hội; quản lý, kêu gọi, tuyên truyền, vận động và huy động mọi người dân tham gia công tác phòng, chống dịch.

Thủ tướng nhấn mạnh hiệu quả của việc chuyển hướng phòng chống dịch từ tập trung sang kết hợp hài hòa giữa tập trung và phân cấp. Theo đó, lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất, chuyên sâu, còn tổ chức thực hiện vừa tập trung vừa phân công, phân cấp, phân quyền, nhất là chú trọng phân cấp tới xã, phường, thị trấn. Cùng với đó là sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, rất trách nhiệm giữa các cơ quan, giữa Chính phủ với Quốc hội và các Ban của Đảng, tất cả vì nhân dân, đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết.

Tuy nhiên, công tác phòng, chống dịch trong thời gian qua vẫn còn một số hạn chế. Một số xã, phường, thị trấn chưa quán triệt hết quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, nhất là việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch tại cơ sở. Việc giãn cách chưa thực hiện triệt để ở một số  địa phương, có nơi, có lúc cực đoan. Có sự khác biệt về quy định đi lại của người dân, lưu thông hàng hóa, tạo ra ách tắc cục bộ, chậm được tháo gỡ. Tốc độ xét nghiệm chậm hơn tốc độ lây lan. Một số các biện pháp chuẩn bị chưa  được kỹ lưỡng, thay đổi nhanh, thiếu nhất quán, chưa đánh giá tác động và chưa chuẩn bị truyền thông, gây bức xúc trong xã hội. Chưa sử dụng triệt để và thống nhất các giải pháp công nghệ, gây bất tiện cho người dân, tập trung đông người. Công tác kiểm tra, giám sát chưa được coi trọng ở các cấp. Nóng vội trong việc nới lỏng các yêu cầu giãn cách khi chưa thật sự kiểm soát được dịch bệnh và chưa đạt độ bao phủ vaccine cần thiết. Việc kiểm soát phòng chống dịch chưa tốt, cả về di chuyển, sản xuất, điều trị tại một số địa phương, đơn vị. Sự lãnh đạo, chỉ đạo, các biện pháp chống dịch ở một số nơi chưa tốt, tổ chức chống dịch ở một số cơ sở vẫn là khâu yếu, như thực hiện giãn cách xã hội nhưng chưa hình thành các trạm y tế lưu động.

Tránh tâm lý chủ quan, nóng vội khi chưa chuẩn bị kỹ

Thủ tướng nêu rõ mục tiêu trong thời gian tới, theo đó, giảm thấp nhất số ca tử vong là ưu tiên hàng đầu, nhanh chóng kiểm soát được tình hình dịch bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong thời gian giãn cách. Muốn vậy, phải có tư duy, nhận thức, phương pháp luận, cách tiếp cận thống nhất, không có người dân nào an toàn khi vẫn còn người dân khác mắc bệnh COVID-19, không có địa phương nào an toàn nếu địa phương khác còn phải chống dịch.

Thủ tướng yêu cầu tập trung triển khai quyết liệt, hiệu quả một số giải pháp. Theo đó, tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong tổ chức thực hiện ở cơ sở. Nâng cao vai trò nêu gương, dám nghĩ, dám làm của người đứng đầu trong chỉ đạo tổ chức triển khai các hoạt động phòng, chống dịch. Tăng cường kiểm tra, giám sát để phát hiện, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định phòng, chống dịch; đồng thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có các mô hình hay, cách làm tốt trong phòng, chống dịch. Tăng cường cơ chế, chính sách, nguồn lực cho phòng chống dịch, các chính sách cần được cân nhắc thấu đáo, tổng thể, toàn diện. 

Thủ tướng nhấn mạnh, phải tránh 2 khuynh hướng: Lơ là, mất cảnh giác khi phòng, chống dịch mới đạt được kết quả ban đầu và khi đã giãn cách trong thời gian dài; chủ quan, nóng vội muốn mở lại ngay các hoạt động sản xuất, kinh doanh, khi chưa chuẩn bị tốt, chưa an toàn đã nới lỏng các biện pháp chống dịch. Đây là bài học từ thực tiễn trong nước và ngoài nước.

Tiếp tục quán triệt và triển khai hiệu quả công tác phòng, chống dịch ngay tại xã, phường, thị trấn; khi thực hiện xã, phường, thị trấn phải thật sự là “pháo đài”; người dân phải thật sự là “chiến sĩ”; người dân là trung tâm phục vụ, là chủ thể trong phòng, chống dịch.  Tăng cường kiểm tra, giám sát, phải lấy hiệu quả để đánh giá. Thủ tướng yêu cầu TP. Hồ Chí Minh sơ kết mô hình chăm sóc, điều trị F0 tại nhà để nghiên cứu nhân rộng.  

Tiếp tục đẩy mạnh triển khai các hoạt động đảm bảo an sinh xã hội; rà soát và đánh giá việc triển khai Nghị quyết số 68/NQ-CP; tiếp tục vận động, huy động các nguồn lực xã hội tham gia đóng góp cho công tác chăm lo an sinh xã hội. Đồng thời, triển khai tốt nhiệm vụ năm học mới, phù hợp với tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương; sớm triển khai chương trình “sóng và máy tính cho em” để phát huy tinh thần tương thân, tương ái, “lá lành đùm lá rách” trong lúc khó khăn. Tăng cường hợp tác công tư trong phòng, chống dịch về xét nghiệm, cách ly, tiêm chủng, điều trị..., Bộ Y tế hướng dẫn cụ thể thêm về nội dung này. 

Đảm bảo an dân, an ninh, an toàn trật tự xã hội, nhất là tại các địa phương thực hiện giãn cách, tăng cường giãn cách xã hội và các địa bàn khu công nghiệp, chế xuất, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.

Báo Nhân Dân, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, các đài truyền hình, phát thanh địa phương, hệ thống thông tin cơ sở và các phương tiện thông tin đại chúng tăng dung lượng tin bài, thời lượng phát sóng với nội dung phổ biến kiến thức khoa học về phòng chống dịch và hướng dẫn về phòng bệnh, điều trị bệnh cho người dân, các mô hình hay, cách làm tốt…

Thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống dịch. Thủ tướng giao Bộ Thông tin và Truyền thông chính thức công bố và triển khai các nền tảng công nghệ bắt buộc dùng chung toàn quốc trong phòng, chống dịch COVID-19 (Sổ sức khỏe điện tử, Khai báo y tế, QR Code, Xét nghiệm…); kết nối, liên thông các cơ sở dữ liệu hiện có, đặc biệt là dữ liệu dân cư. Thủ tướng yêu cầu thống nhất 1 app (ứng dụng) trong phòng chống dịch để thuận tiện nhất cho người dân. Ông cũng giao Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo việc trang bị ngay điện thoại bàn tại các trung tâm chỉ huy phòng chống dịch các cấp.

Tiếp tục triển khai 6 nhóm trọng tâm trong hoạt động dân vận để thường xuyên nắm bắt tình hình nhân dân, kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị của nhân dân. Thủ tướng nêu rõ, song song với công tác phòng chống dịch, Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, khoa học, toàn diện xuất phát từ thực tế để có các nhiệm vụ, giải pháp thích ứng an toàn với mọi diễn biến của dịch bệnh, khôi phục và phát triển kinh tế, thực hiện hiệu  quả mục tiêu kép. Các Tiểu ban, bộ ngành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quy chế làm việc đã được ban hành, chủ động linh hoạt căn cứ vào tình hình, diễn biến của dịch bệnh để chỉ đạo, tổ chức thực hiện cho hiệu quả.

Thủ tướng giao Bộ Y tế chủ động hơn nữa trong chuẩn bị vaccine cho năm tới và cho trẻ em. Xem xét, tính toán kỹ việc phân bổ vaccine theo thứ tự ưu tiên, thực sự linh hoạt, phù hợp, khoa học, an toàn, hiệu quả. Hoàn thiện Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch trong tình hình mới, tập trung vào vaccine, xét nghiệm và điều trị. Tập trung nâng cao năng lực hệ thống đáp ứng để trở lại trạng thái bình thường mới vào năm 2022. Tập trung phát triển công nghiệp dược. Chủ trì, xây dựng hướng dẫn triển khai các biện pháp nới lỏng và khôi phục các hoạt động theo nguyên tắc mở cửa có lộ trình, từng bước có kiểm soát và liên tục đánh giá để kịp thời điều chỉnh phù hợp. 

Các địa phương khi ban hành theo thẩm quyền các quy định về phòng, chống dịch, nhất là vấn đề đi lại của người dân, giao thông, lưu thông hàng hóa, cần cân nhắc kỹ lưỡng cách làm, thời điểm thực hiện, đánh giá tác động, chuẩn bị truyền thông… phải bảo đảm hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phòng, chống dịch trên địa bàn. Trường hợp cần thiết báo cáo xin ý kiến Ban chỉ  đạo phòng, chống dịch cấp trên trực tiếp.

Thủ tướng nhấn mạnh, càng trong lúc này, các cấp, ngành, địa phương càng cần tiếp tục tăng cường hơn nữa tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, thống nhất, lắng nghe, phát huy dân chủ, huy động trí tuệ tập thể, lắng nghe ý kiến của nhau, đưa ra yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, tạo thống nhất cao trong nội bộ và sự ủng hộ của nhân dân, tổ chức thực hiện tốt để thực hiện các nhiệm vụ chính trị đã đề ra, nhanh chóng kiểm soát tốt dịch bệnh, đưa đất nước sớm trở về trạng thái bình thường mới, thực hiện hiệu quả mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế xã hội.

Hà Văn

 Trong số 23 địa phương thực hiện giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội, đến nay, có 8 địa phương kiểm soát dịch tốt gồm Hậu Giang, Bạc Liêu, Vĩnh Long, Phú Yên, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Cà Mau.