Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Tạo không gian mới, thúc đẩy phát triển kinh tế chung

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu mới đây đã thông qua phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã. Điều này thể hiện sự chủ động, nghiêm túc của Bạc Liêu trong việc thực hiện Nghị quyết, Kết luận của Trung ương.

THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐẤT NƯỚC

Theo nội dung được đề cập liên quan đến Quyết định 759/QĐ-TTg, ký ngày 14/4/2025 bởi Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ - Nguyễn Hòa Bình, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt một Đề án quan trọng về việc sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương gồm 2 cấp.

Theo đề án, việc sắp xếp ĐVHC không chỉ dựa trên tiêu chí diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo luật định, mà còn phải xem xét kỹ lưỡng các yếu tố khác, bao gồm: lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc; vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên; quy mô và trình độ phát triển kinh tế - xã hội; hạ tầng giao thông và công nghệ thông tin; yêu cầu về quốc phòng - an ninh quốc gia và hội nhập quốc tế.

Mục tiêu hàng đầu là thúc đẩy sự phát triển của đất nước, tạo không gian phát triển mới cho các ĐVHC sau sắp xếp. Đề án chú trọng phát huy vai trò của các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng. Ưu tiên kết hợp ĐVHC miền núi, đồng bằng với các ĐVHC ven biển. Kết hợp hài hòa các ĐVHC liền kề để hỗ trợ lẫn nhau, thúc đẩy kinh tế chung. Định hướng phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới. Và ưu tiên bố trí các khu chức năng quan trọng (khu thương mại tự do, khu/cụm công nghiệp, đô thị, cảng biển, logistics, hồ chứa, đập thủy điện...) gọn trong phạm vi một ĐVHC cấp xã để quản lý nhà nước thuận lợi.

Chính phủ sắp xếp lại các ĐVHC cấp xã hiện nay theo hướng loại bỏ cấp trung gian (cấp huyện). Theo đó, mô hình tổ chức chính quyền địa phương sẽ chỉ còn 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã). Các loại hình ĐVHC như thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã, quận, huyện, thị trấn sẽ không còn. Thay vào đó là các ĐVHC cấp xã mới gồm: xã, phường và đặc khu.

Bạc Liêu sắp xếp 64 phường, xã thành 25 phường, xã, tương ứng giảm khoảng 61% số lượng đơn vị hành chính cấp xã. Trong ảnh: Trụ sở xã Hưng Hội (huyện Vĩnh Lợi). Ảnh: N.Q

BẠC LIÊU SẮP XẾP CÒN 5 PHƯỜNG, 20 XÃ

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu vừa thông qua phương án sắp xếp lại ĐVHC cấp xã trên địa bàn. Theo đó, tỉnh giảm số lượng ĐVHC cấp xã từ 64 xuống còn 25 đơn vị, bao gồm 5 phường và 20 xã.

Đáng chú ý, tại TP. Bạc Liêu, 10 ĐVHC phường, xã hiện hữu sẽ được sáp nhập để thành lập 3 phường mới. Theo đó, phường Bạc Liêu hình thành từ việc sáp nhập Phường 1, Phường 2, Phường 3, Phường 7 và Phường 8; phường Vĩnh Trạch hình thành từ việc sáp nhập Phường 5 và xã Vĩnh Trạch; Phường Hiệp Thành hình thành từ việc sáp nhập phường Nhà Mát, xã Hiệp Thành và xã Vĩnh Trạch Đông.

Các huyện, thị xã khác cũng có sự điều chỉnh lớn về số lượng ĐVHC cấp xã: TX. Giá Rai còn 2 phường, 1 xã; huyện Hồng Dân và Phước Long còn 4 xã mỗi huyện; huyện Đông Hải còn 5 xã; các huyện: Hòa Bình, Vĩnh Lợi còn 3 xã mỗi huyện. Điều đáng lưu ý là xã Long Thạnh (huyện Vĩnh Lợi) sẽ ghép cùng thị trấn Hòa Bình và xã Vĩnh Mỹ A (huyện Hòa Bình) để thành lập xã Hòa Bình, có diện tích gần 115km², gần gấp đôi so với quy định, dân số xấp xỉ 66.000 người.

Phương án cũng dự kiến nơi đặt trụ sở của phường, xã mới.

Về việc lấy ý kiến cử tri đại diện hộ gia đình về sắp xếp ĐVHC, Sở Nội vụ Bạc Liêu thông tin chờ UBND tỉnh Cà Mau gửi dự thảo Đề án sáp nhập tỉnh, rồi sẽ tiến hành lấy ý kiến Nhân dân về sáp nhập chính quyền địa phương 2 cấp. Trước đó, UBND tỉnh Bạc Liêu dự kiến lấy ý kiến cử tri và trình kỳ họp HĐND các cấp đối với Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã vào ngày 17/4/2025.

Theo chủ trương của Trung ương, tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau sẽ hợp nhất thành một tỉnh mới với tên gọi là tỉnh Cà Mau. Trung tâm hành chính - chính trị của tỉnh mới sẽ đặt tại TP. Cà Mau hiện nay. Tỉnh mới sẽ có diện tích tự nhiên 7.942,4km² và quy mô dân số 2.140.600 người (giảm 1 đơn vị cấp tỉnh). Việc điều chỉnh ĐVHC cấp tỉnh sẽ kết hợp nguồn lực của 2 địa phương có thể tạo ra những cơ hội phát triển mới. Quy mô kinh tế và nguồn lực lớn hơn; sức mạnh tổng hợp trong các ngành kinh tế mũi nhọn: thủy sản, năng lượng tái tạo và du lịch sẽ vượt trội…

NGUYỄN QUỐC