Kiến tạo năng lực tự học: Yêu cầu cấp thiết và hành động đồng bộ

Trong bối cảnh giáo dục đổi mới, năng lực tự học trở thành yếu tố then chốt cho sự phát triển toàn diện của học sinh. Tuy nhiên, quá trình xây dựng năng lực này đặt ra không ít thách thức cho cả giáo viên và phụ huynh.

Tạo điều kiện giúp học sinh kiến tạo năng lực tự học. Ảnh minh họa: Đ.K.C

Sự thay đổi trong phương pháp dạy và học, với việc giảm tải học thêm, đòi hỏi giáo viên phải đổi mới phương pháp truyền đạt và hướng dẫn tự học ngay tại lớp. Nếu giáo viên không chủ động nâng cao năng lực và thay đổi vai trò, việc khơi gợi tinh thần và kỹ năng tự học ở học sinh sẽ gặp nhiều khó khăn. Tương tự, tâm lý nặng nề về điểm số và thành tích ở phụ huynh có thể cản trở việc tạo môi trường tốt nhất cho con em phát triển khả năng tự học một cách tự tin và hiệu quả.

Để phát huy năng lực tự học, cần một hệ thống giải pháp đồng bộ, cả trước mắt và lâu dài, mà trọng tâm là sự thay đổi nhận thức của cả ba chủ thể: giáo viên, phụ huynh và học sinh. Hiện nay, nhiều trường học đã có những chuyển biến tích cực trong đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá và nỗ lực hỗ trợ học sinh tự học qua các hình thức linh hoạt. Tuy nhiên, nỗ lực đơn phương từ phía nhà trường là chưa đủ. Sự đồng hành và vào cuộc của phụ huynh đóng vai trò quyết định trong việc hình thành và phát triển năng lực tự học ở học sinh.

Chỉ khi cha mẹ thật sự hiểu rõ mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất, thay vì chỉ chú trọng điểm số, họ mới có thể kiên nhẫn đồng hành cùng con. Sự tin tưởng, khích lệ và tạo điều kiện để con tự khám phá, giải quyết vấn đề từ gia đình sẽ là động lực lớn, giúp các em tự tin và hứng thú học tập. Khi phụ huynh thay đổi quan niệm, tập trung vào sự tiến bộ và phát triển kỹ năng tự học của con, các em sẽ có cơ hội phát huy tối đa tiềm năng.

Tóm lại, xây dựng năng lực tự học là một quá trình hợp tác chặt chẽ và đồng bộ giữa nhà trường, giáo viên và đặc biệt là phụ huynh. Sự thay đổi nhận thức, kiên nhẫn đồng hành và tạo môi trường thuận lợi từ cha mẹ là yếu tố then chốt để năng lực tự học của học sinh được phát huy hiệu quả, giúp các em trở thành những người học tập chủ động, sáng tạo và có khả năng thích ứng cao trong suốt cuộc đời.

Thư Các