Phát triển mạng lưới giáo dục mầm non: Thực trạng và giải pháp

Bác Hồ từng nói: “Giáo dục mầm non (GDMN) tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. Bởi GDMN là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ của con người. Theo đó, việc phát triển mạng lưới, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất GDMN là điều vô cùng cần thiết. Song, với Bạc Liêu, vấn đề này luôn vấp phải khá nhiều “rào cản”, cần đến sự chung tay, vào cuộc của toàn xã hội.

Nhiều “rào cản”

Bạc Liêu bắt tay phát triển GDMN giai đoạn 2006 - 2015 với xuất phát điểm thấp. Toàn tỉnh khi ấy còn 12/61 xã chưa có trường mầm non, mẫu giáo, chủ yếu mở lớp mẫu giáo trong các trường tiểu học. Cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn, thiếu phòng học, phòng chức năng; đội ngũ giáo viên thiếu về số lượng, năng lực chuyên môn hạn chế do được đào tạo từ nhiều nguồn… Qua 10 năm triển khai thực hiện, GDMN tỉnh nhà đã có nhiều khởi sắc, nhưng nhiều địa phương trong tỉnh vẫn phải đối diện với khá nhiều “rào cản” khi thực hiện nhiệm vụ phát triển GDMN.

Quang cảnh hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện đề án Phát triển GDMN giai đoạn 2006 - 2015. Ảnh: Đ.K.C

Đơn cử như TP. Bạc Liêu, dù mạng lưới trường lớp đã được củng cố, phát triển, thu hút 55,89% trẻ vào nhà trẻ (trong đó, mẫu giáo đạt 79,06%; trẻ 5 tuổi đạt 99,83%; trẻ học 2 buổi/ngày đạt 94,58%), góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ. Tuy nhiên, so với yêu cầu của giai đoạn mới, mạng lưới trường lớp, cơ sở vật chất GDMN vẫn còn khó khăn, một vài điểm trường thiếu quỹ đất để mở rộng quy mô. Trong khi đó, nhu cầu đến trường của trẻ em trên địa bàn ngày càng tăng. Bởi vậy, dù có mời gọi được nhà đầu tư thì cũng “lực bất tòng tâm” vì thiếu quỹ đất.

Ngược lại, địa bàn huyện Hồng Dân thì dư quỹ đất nhờ phong trào tình nguyện hiến đất xây trường của người dân địa phương. Song, đơn vị này lại phải đối diện với tình trạng thiếu kinh phí, không thu hút được nhà đầu tư nên nhiều công trình, dự án dành cho GDMN vẫn còn bỏ ngỏ. Đó là còn chưa kể những khó khăn về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên.

Với huyện Hòa Bình, dù mạng lưới trường lớp được quy hoạch phù hợp, hàng năm được đầu tư, nâng cấp, sửa chữa, trang thiết bị được bổ sung, nhưng vẫn chưa đáp ứng kịp yêu cầu đổi mới hiện nay. Không chỉ vậy, do địa bàn rộng, nhiều địa bàn vùng sâu đi lại còn khó khăn nên việc đầu tư phát triển GDMN vấp phải không ít khó khăn.

Còn huyện Vĩnh Lợi và huyện Đông Hải thì hệ thống các trường mầm non, mẫu giáo manh mún, nhiều điểm lẻ với quy mô rất nhỏ; cơ sở vật chất xuống cấp, không đủ phòng để tổ chức dạy học bán trú; kinh phí đầu tư xây dựng không đáp ứng được yêu cầu của tình hình mới…

Giải pháp

Theo phương hướng phát triển GDMN giai đoạn 2016 - 2025, Bạc Liêu sẽ củng cố, mở rộng mạng lưới trường lớp; nâng tỷ lệ trẻ dưới 3 tuổi đến nhà trẻ, nhóm trẻ lên 20% năm 2020; trẻ từ 3 - 5 tuổi đến lớp mẫu giáo lên 90%; trẻ 5 tuổi đến lớp mẫu giáo đạt trên 99%; 100% xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi. Phấn đấu nâng tỷ lệ các cơ sở GDMN đạt chuẩn quốc gia lên 60%; phấn đấu để tỷ lệ trẻ em đạt chuẩn phát triển cuối độ tuổi trên 98%... Đây là những chỉ tiêu đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của ngành Giáo dục và sự chung tay, vào cuộc của toàn xã hội.

Theo đó, thay vì trông chờ vào sự đầu tư, hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, của tỉnh, các địa phương cần chủ động cân đối ngân sách để đầu tư cho phát triển GDMN. Đẩy mạnh kêu gọi, thu hút đầu tư của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để kiện toàn cơ sở vật chất; chủ động chuẩn bị quỹ đất để mở rộng quy mô trường lớp, phát huy tinh thần tự nguyện của các tầng lớp nhân dân trong hiến đất, xã hội hóa giáo dục. Khuyến khích đầu tư  xây dựng các trường tư thục và tư thục chất lượng cao; đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, quan tâm nhiều hơn giáo dục vùng khó khăn; phân cấp đầu tư cơ sở vật chất theo hướng huy động thêm nguồn vốn từ nhân dân, các công trình nhỏ do địa phương vận động nhân dân thực hiện…

Kim Trúc