Triển khai thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTM vùng ĐBSCL

Thứ Trưởng Bộ NN&PTNT - Trần Thanh Nam phát biểu tại Hội nghị triển khai thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng nông thôn mới vùng ĐBSCL. Ảnh: M.Đ

Sáng 21/9, tại tỉnh Bạc Liêu, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT - Trần Thanh Nam, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bạc Liêu - Lê Tấn Cận; Phó cục trưởng Cục Thủy lợi - Lương Văn Anh chủ trì Hội nghị triển khai thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng nông thôn mới (NTM) vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tham dự hội nghị có lãnh đạo UBND, Sở NN&PTNT, Hiệp hội Cấp nước, các doanh nghiệp các tỉnh, thành khu vực ĐBSCL.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bạc Liêu - Lê Tấn Cận phát biểu tại hội nghị. Ảnh: M.Đ

Phát biểu chào mừng các đại biểu đến dự hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh - Lê Tấn Cận cho rằng: Bạc Liêu rất vui mừng khi được Bộ NN&PTNT chọn làm nơi tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTM vùng ĐBSCL, nhằm trao đổi, đánh giá và đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng nước sạch, phục vụ công tác xây dựng NTM. Đến nay, Bạc Liêu có 115 hệ thống cấp nước tập trung ở nông thôn hoạt động hiệu quả; tỷ lệ số dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 99,9% và tỷ lệ số dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn quốc gia đạt gần 73,3%. Toàn tỉnh có 100% xã đạt tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTM.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: M.Đ

Để đảm bảo chất lượng các mục tiêu nước sạch trong xây dựng NTM, tỉnh đề xuất Chính phủ, Bộ NN&PTNT hỗ trợ Bạc Liêu triển khai thêm 22 công trình cấp nước nông thôn tập trung; hỗ trợ tỉnh xây dựng mô hình thí điểm thu gom, xử lý nước thải nông thôn tập trung thuộc Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025…

Theo báo cáo của Cục Thuỷ lợi, toàn vùng ĐBSCL có 3.928 công trình cấp nước nông thôn tập trung; trong đó, số lượng công trình hoạt động bền vững khoảng 2.450 công trình (62%). Đây là vùng có tỷ lệ công trình hoạt động bền vững cao so với trung bình toàn quốc. Theo đó, các tỉnh Trà Vinh, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu có số lượng công trình hoạt động bền vững cao từ 70 - 100%. Số lượng công trình hoạt động tương đối bền vững khoảng 1.350 công trình (35%). Trong đó, các tỉnh Cà Mau, Đồng Tháp, Bến Tre, Long An có số lượng công trình hoạt động tương đối bền vững cao từ 40 - 50%. Số lượng công trình hoạt động kém bền vững khoảng 110 công trình (2,5%). Giá nước trong vùng ĐBSCL chưa tương ứng với giá thành sản xuất, thấp nhất là 2.000 - 3.000 đồng (tỉnh Long An, Vĩnh Long), cao nhất từ 11.000 - 12.000 đồng (An Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh). Đến nay, các tỉnh vẫn chưa ban hành chính sách hỗ trợ giá nước cho các công trình có giá nước thấp so với quy định. Một số tỉnh có nguồn nước mặt khan hiếm, giá nước thô cao, số lượng người dân sử dụng thấp, đơn vị cấp nước gặp khó khăn trong việc quản lý, vận hành công trình…

Đoàn công tác Bộ NN&PTNT kiểm tra thực tế trạm cấp nước tập trung thị trấn Phước Long (huyện Phước Long). Ảnh: C.L

Song, do ảnh hưởng hạn, mặn gia tăng, El Nino và La Nina, trong đó ĐBSCL chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Biến đổi khí hậu và sự gia tăng sử dụng nước của các quốc gia thượng nguồn nên nguồn nước ngọt vùng ĐBSCL đang có xu hướng suy giảm về trữ lượng và chất lượng. Nguy cơ thiếu nước ngọt cho sinh hoạt vào mùa khô, đặc biệt các tỉnh ven biển, tình hình hạn hán kéo dài, xâm nhập mặn làm cho hàng ngàn hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt. Tình trạng sụt lún đất vùng ĐBSCL do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc khai thác nước ngầm quá mức. Mức độ sụt lún từ 0,5 - 3cm/năm, trong khi đó tỷ lệ nước biển dâng khoảng 0,3cm/năm; ô nhiễm nguồn nước và môi trường tăng và khó kiểm soát...

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận xung quanh các vấn đề và giải pháp về đầu tư công trình cấp nước sạch tập trung, nâng cao chất lượng nước sạch nông thôn khu vực ĐBSCL…

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT - Trần Thanh Nam cho rằng: ĐBSCL, nhất là khu vực hạ nguồn, hạn hán, xâm ngập mặn nên nguồn nước ngọt hạn chế. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT giao Cục Thủy lợi và Văn phòng Điều phối NTM Trung ương tiếp thu ý kiến các tỉnh, thành về những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện tiêu chí nước sạch nông thôn. Đối với vấn đề xây dựng NTM, Văn phòng Điều phối làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội về hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nước sạch nông thôn. Rà soát lại, đề nghị các địa phương sử dụng nguồn NTM để đầu tư cho hạ tầng nước sạch nông thôn. Ưu tiên hỗ trợ cho các tổ khuyến nông cộng đồng ở các địa phương; cần có các mô hình trữ nước ngọt cộng đồng nhưng đạt chuẩn ở các cụm dân cư nông thôn… để xây dựng mô hình và bố trí nguồn vốn vào năm 2024.

Văn phòng Điều phối NTM Trung ương cần phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện mô hình này, bởi nó rất cần cho các vùng mặn, lợ như Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang…

Các tỉnh, thành ĐBSCL cần ưu tiên ngân sách địa phương kết hợp với ngân sách Trung ương và nguồn vốn ODA để đầu tư xây dựng công trình cấp nước tại vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nước, khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn, ô nhiễm nguồn nước, khu vực bãi ngang, ven biển, biên giới, hải đảo. Ưu tiên nguồn lực thực hiện nâng cấp, sửa chữa các công trình cấp nước tập trung để đáp ứng tiêu chí số lượng và chất lượng nước cấp. Bố trí kinh phí thường xuyên hàng năm cho việc duy trì thực hiện Bộ chỉ số theo dõi - đánh giá nước sạch nông thôn. Đẩy nhanh việc thực hiện dự án đầu tư công trình cấp nước trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đảm bảo đúng tiến độ và mục tiêu của dự án…

Đoàn công tác Bộ NN&PTNT tham quan mô hình trồng hoa màu của Hợp tác xã Quyết Tiến (xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long). Ảnh: C.L

* Trước dó, đoàn công tác của Bộ NN&PTNT đi kiểm tra thực tế trạm cấp nước tập trung tại thị trấn Phước Long; tham quan mô hình trồng hoa màu của Hợp tác xã Quyết Tiến (xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long).

M.Đ - C.L