Để khoa học - công nghệ trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội

Thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) và Chiến lược phát triển khoa học - công nghệ (KH-CN) đến năm 2020 của Chính phủ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 22-CT-TU về phát triển KH-CN phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế. Theo đó, việc tập trung nâng cao hàm lượng chất xám và KH-CN cho hàng nông, thủy sản Bạc Liêu được xem là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện thắng lợi Chỉ thị số 22.

Nhiều đề tài, dự án cho nông nghiệp

Với thế mạnh của một tỉnh thuần nông, Bạc Liêu xác định từ nay đến năm 2020 kinh tế chủ yếu của địa phương vẫn là sản xuất nông nghiaệp. Vì vậy, trong những năm qua, Sở KH-CN đã tập trung triển khai nhiều công trình nghiên cứu phục vụ sản xuất nông nghiệp - nuôi trồng thủy sản với mục tiêu là không ngừng nâng cao giá trị, năng suất, chất lượng và hướng đến xây dựng thương hiệu hàng hóa.

Doanh nghiệp chế biến thủy sản đầu tư máy phân cỡ tôm để góp phần nâng cao năng suất và giảm lao động phổ thông. Ảnh: Lâm Hỷ

Đơn cử là các đề tài, dự án: Nghiên cứu quy trình sản xuất, xử lý sau thu hoạch và xây dựng thương hiệu rau cần nước an toàn tại huyện Phước Long; Xây dựng mô hình luân canh tôm sú - lúa có sử dụng chế phẩm sinh học ở vùng chuyển đổi Bắc Quốc lộ 1A; Nghiên cứu và phát triển giống nhãn mới tại khu vực Giồng Nhãn (TP. Bạc Liêu); Xây dựng mô hình sản xuất nhân tạo nghêu giống ở Bạc Liêu; Thực nghiệm mô hình sản xuất 2 vụ lúa - 1 vụ tôm trong vùng lúa - tôm có độ mặn từ 4 - 60/00 ở huyện Hồng Dân; Xây dựng mô hình lúa - tôm trong ô đê bao khép kín ở huyện Giá Rai; Chuyển giao quy trình sản xuất nhanh chế phẩm nấm xanh Ometar quy mô nông hộ và xây dựng mô hình ứng dụng Ometar trừ rầy nâu hại lúa tại Bạc Liêu... Bước đầu, nhiều đề tài, dự án đã phát huy được hiệu quả và đang được bổ sung để nhân rộng trong thời gian tới.

Đẩy mạnh phát triển KH-CN

Để việc hoàn thành mục tiêu “đẩy mạnh phát triển KH-CN, làm cho KH-CN thật sự là động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sự cạnh tranh của nền kinh tế...” đối với một tỉnh nông nghiệp như Bạc Liêu là chuyện không phải dễ. Bởi, nguồn lực còn gặp nhiều khó khăn và sự đầu tư cho KH-CN thời gian qua chưa nhiều. Thực tế trong nhiều năm qua, đầu tư ngân sách cho KH-CN của địa phương còn thấp, chưa đến 1% tổng chi ngân sách của tỉnh.

Mặc dù ai cũng biết, muốn nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của hàng nông, thủy sản thì KH-CN phải đi trước một bước. Bài học kinh nghiệm này đã được chứng minh ở nhiều quốc gia và những địa phương đứng hàng đầu về xuất khẩu nông, thủy sản. Vì cùng với điều kiện thổ nhưỡng, lợi thế về sản lượng, còn phải tính đến chất lượng, thương hiệu cho hàng nông, thủy sản.

Bên cạnh đó, Bạc Liêu còn thiếu những cơ chế, chính sách để hỗ trợ, khuyến khích các thành phần kinh tế, nhất là cộng đồng các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư KH-CN cho sản xuất để làm giảm giá thành, tạo ra nhiều mặt hàng giá trị gia tăng, cho giá trị kinh tế cao. Cộng thêm, việc phối hợp giữa các ngành, địa phương và cơ quan quản lý nhiều lúc chưa nhịp nhàng nên một số đề tài, dự án chưa có tác động nhiều đến đời sống, kinh tế - xã hội, khó phát triển và nhân rộng. Mặt khác chưa đánh trúng cái nông dân cần, còn thực hiện đơn lẻ, nên mức độ ảnh hưởng chưa rộng. Việc nghiên cứu mới chỉ tập trung giải quyết khó khăn ở phạm vi nhỏ như: dịch bệnh, độ mặn cao, năng suất... chứ chưa thể nhân rộng cho cả vùng. Đây cũng là lý do dẫn đến việc có nhiều đề tài, dự án với hàng loạt các mô hình sản xuất mới nhưng chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao, sản xuất thiếu tập trung, không tạo ra lượng hàng hóa lớn...

Để KH-CN thật sự trở thành động lực, cùng với ưu tiên đầu tư vốn, tăng cường trang bị cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu, cũng cần làm tốt hơn công tác phối hợp. Theo Tiến sĩ Huỳnh Minh Hoàng, Giám đốc Sở KH-CN: “Trong quá trình triển khai nhiệm vụ KH-CN, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành nhằm lựa chọn những đề tài cần thiết để thực hiện trước. Xây dựng dự án cụ thể, chi tiết khi đề nghị hỗ trợ và lựa chọn chính xác đơn vị được hỗ trợ nhằm đạt hiệu quả cao. Trước khi thực hiện các đề tài KH-CN về sản xuất, chế biến nông sản, các ngành cần phối hợp xem xét, nghiên cứu về thị trường tiêu thụ và môi trường nhằm phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả các mô hình trình diễn. Qua đó, giúp người dân nắm bắt được lợi ích thiết thực để nhân rộng”.

KIẾT TƯỜNG