Bạc Liêu: Đẩy mạnh và ưu tiên thu hút đầu tư các dự án kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn (KTTH) là một khái niệm được hiểu thông qua một chu trình sản xuất khép kín, các chất thải được quay trở lại và trở thành nguyên liệu cho sản xuất. Từ đó, giảm mọi tác động tiêu cực đến môi trường, bảo vệ hệ sinh thái và sức khỏe con người. Việc phát triển KTTH được đánh giá là giải pháp có thể giúp các quốc gia trên thế giới thích nghi và tiến bước theo cách thân thiện với môi trường. Trong đó, Bạc Liêu được xem là một trong những tỉnh, thành phố của cả nước tích cực thực hiện mô hình này.

Điện gió Kosy - một trong những công trình tiêu biểu về tăng trưởng xanh.

HƯỚNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG XANH

Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 687 phê quyệt Đề án “Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam”, khẳng định việc chủ động phát triển KTTH là tất yếu, phù hợp với xu hướng, yêu cầu, tạo đột phá trong phục hồi kinh tế và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chủ động thích ứng, chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài. Đồng thời, hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh.

Quan điểm của Đề án là phát triển KTTH cần thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Quan điểm này được cụ thể hóa thành một trong những mục tiêu quan trọng của đề án là tăng cường nhận thức, sự quan tâm đầu tư của các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đối với mô hình KTTH. Qua đó cho thấy, vai trò của công tác thu hút đầu tư đối với thúc đẩy phát triển KTTH là hết sức quan trọng. Hay có thể nhận định rằng tăng cường thu hút, mời gọi đầu tư các dự án theo mô hình KTTH là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy phát triển KTTH ở Việt Nam.

Thực hiện nhiệm vụ theo Đề án mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thời gian qua UBND tỉnh Bạc Liêu đã chủ động xây dựng, thực hiện lộ trình và các nhiệm vụ, giải pháp để tạo thuận lợi cho các mô hình, dự án KTTH. Đồng thời thực hiện tốt việc giám sát thực hiện các dự án đầu tư, xây dựng các chương trình sản xuất, tiêu dùng bền vững trên địa bàn. Các nhiệm vụ này được lồng ghép vào Quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, các chương trình, kế hoạch hằng năm của tỉnh. Đặc biệt, công tác thu hút đầu tư trong những năm vừa qua đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, thúc đẩy phát triển KTTH ở Bạc Liêu nói riêng.

Như chúng ta đã biết, từ rất sớm Bạc Liêu đã xin rút Dự án nhiệt điện Cái Cùng trên địa bàn tỉnh ra khỏi Quy hoạch điện VII, nhằm bảo đảm môi trường. Đây được xem là quyết định mang tính đột phá, hợp thời đại, thể hiện sự chủ động của tỉnh trong việc lựa chọn mô hình phát triển sạch, bền vững theo hướng ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ và phát huy lợi thế của địa phương. Quyết định này là một minh chứng rõ nét cho sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh hướng tới phát triển kinh tế bền vững, thúc đẩy phát triển KTTH tại Bạc Liêu.

Trong Chương trình xúc tiến đầu tư hằng năm của tỉnh được UBND tỉnh phê duyệt cũng xác định rõ định hướng chung của Bạc Liêu trong thu hút, mời gọi các dự án đầu tư là chọn lọc các dự án có chất lượng, có giá trị gia tăng cao, sử dụng công nghệ hiện đại, công nghệ sinh học, vật liệu mới, thân thiện với môi trường và giải quyết nhiều lao động tại địa phương. Theo đó, Bạc Liêu đã tăng cường xúc tiến mời gọi đầu tư các dự án có quy mô lớn, lựa chọn các nhà đầu tư lớn, có uy tín, có tiềm lực về tài chính. Đồng thời, chú trọng đến các dự án có quy mô vừa và nhỏ phù hợp với tiềm năng, thế mạnh và điều kiện của tỉnh.

Có thể thấy với định hướng này, tỉnh đã từng bước cụ thể hóa nhiệm vụ được giao trong Đề án phát triển KTTH mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đến nay, Bạc Liêu đã thu hút được hơn 190 dự án của các nhà đầu tư (gồm 176 dự án trong nước, với tổng vốn đăng ký đầu tư hơn 63.305 tỷ đồng và 17 dự án nước ngoài với tổng vốn đăng ký đầu tư trên 4 tỷ USD). Trong đó, có nhiều dự án đầu tư tiệm cận mô hình KTTH, minh chứng rõ nhất là các dự án điện gió. Thời gian qua, tỉnh đã cấp Quyết định chủ trương đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 10 dự án điện gió, với tổng quy mô công suất 660,2MW, tổng vốn đăng ký đầu tư hơn 32.419 tỷ đồng. Hiện nay, có 8 dự án điện gió đã đi vào hoạt động chính thức, với tổng công suất 469,2MW.

Minh chứng khác cho các dự án áp dụng mô hình KTTH - đó là các dự án nuôi tôm công nghệ cao ít thay nước, áp dụng quy trình tuần hoàn, xử lý nước thải, chất thải phục vụ lại cho nuôi tôm và lĩnh vực nông nghiệp khác. Mô hình nuôi tôm sinh thái, tôm - rừng, tôm - lúa, phát triển chăn nuôi trang trại… hạn chế ô nhiễm môi trường theo quy trình khép kín…

Nông dân Bạc Liêu trúng tôm từ mô hình nuôi tuần hoàn nước theo công nghệ và quy trình GROWMAX. Ảnh: Kim Trung

VẪN CÒN GẶP KHÓ

Điểm qua một số kết quả để thấy được sự quyết tâm của tỉnh trong tăng cường công tác thu hút đầu tư, nhằm thúc đẩy phát triển KTTH và hướng đến tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, đây chỉ là những kết quả bước đầu và phát triển KTTH ở Bạc Liêu vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn nhất định, nhất là việc xây dựng, ban hành khung hướng dẫn thực hiện KTTH và sửa đổi các quy định, cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào sản xuất - kinh doanh theo KTTH. Bởi, hiện tại khung pháp lý về quy trình thủ tục, cũng như các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ khuyến khích đầu tư chưa được ban hành hoàn thiện. Điều này gây ra rất nhiều khó khăn cho các địa phương trong triển khai thực hiện phát triển KTTH, nhất là khâu định hướng, thu hút và thẩm định.

Bên cạnh đó, thủ tục hành chính lĩnh vực đầu tư và đây là nhóm thủ tục đóng vai trò chính đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư khi quyết định thực hiện đầu tư dự án tại địa phương thường xuyên thay đổi (độ ổn định pháp lý và sự đồng bộ với các luật khác của Luật Đầu tư chưa cao), gây ra những khó khăn nhất định đối với cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư, kể cả các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương.

Mặt khác, Bạc Liêu được đánh giá là một trong những địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn; 6/7 đơn vị hành chính cấp huyện được xếp vào địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ; hạ tầng kỹ thuật còn nhiều hạn chế, nhất là hạ tầng giao thông kết nối, hạ tầng điện đấu nối để khai thác hiệu quả năng lượng tái tạo. Đây là những khó khăn ảnh hưởng lớn đến hiệu quả thu hút đầu tư vào tỉnh, kể cả thu hút đầu tư các dự án theo mô hình KTTH.

Thêm vào đó, công tác lập, phê duyệt các quy hoạch có liên quan, như quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội; quy hoạch sử dụng đất; quy hoạch xây dựng… của tỉnh còn chậm, chưa đảm bảo tính đồng bộ, dẫn đến thiếu định hướng mang tính chiến lược, và không đảm bảo đủ cơ sở pháp lý để thu hút và triển khai hiện thực các dự án đầu tư.

Một vấn đề đáng quan tâm khác nữa chính là phát triển KTTH còn rất mới, không có nhiều kinh nghiệm được chia sẻ, thông tin về mô hình kinh tế này còn ít. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho các cơ quan tham mưu đề xuất các giải pháp nhằm thay cách thức thực hiện công tác thu hút đầu tư theo “lối mòn” bằng một phương thức, cách thức mới hơn, thu hút nhiều hơn các dự án theo mô hình KTTH về đầu tư tại tỉnh…

Tất cả những khó khăn và bất cập trên sẽ được tỉnh tập trung nghiên cứu tháo gỡ, nhằm hướng đến mục tiêu xây dựng Bạc Liêu trở thành điểm đến hấp dẫn trong thu hút, mời gọi đầu tư.

VĂN CÔNG LUẬN (Sở KH-ĐT)