Xây dựng và phát triển hợp tác xã “đầu đàn”: Giải pháp mũi nhọn, đột phá phát triển kinh tế tập thể

Hiện tại, số hợp tác xã (HTX) hoạt động hiệu quả trong toàn tỉnh chỉ chiếm khoảng 20%. Để thay đổi thực trạng này, Liên minh HTX tỉnh đã chọn vài đơn vị chất lượng khá để hỗ trợ, xây dựng, phát triển thành HTX “đầu đàn”.

Liên minh HTX tỉnh (bìa phải) trao quyết định vinh danh HTX “đầu đàn” cho HTX Vĩnh Cường (giữa) và HTX Tôm, cua giống Gành Hào. Ảnh: N.Q

“Đầu đàn” về quy mô, sản phẩm chủ lực và công nghệ

Theo Liên minh HTX tỉnh, HTX “đầu đàn” là HTX kiểu mới, có năng lực, vật lực và các điều kiện cần thiết khác để tổ chức liên kết, hỗ trợ cho các HTX cùng ngành nghề về kinh nghiệm xây dựng tổ chức, định hướng hoạt động, về cơ sở vật chất lẫn kỹ thuật. Thực hiện dịch vụ cung ứng đầu vào, bao tiêu đầu ra tạo thành chuỗi giá trị cho sản xuất nhằm thỏa mãn lợi ích đôi bên; thực hiện mục tiêu chung là cùng phát triển bền vững.

Những năm gần đây, HTX Vĩnh Cường (huyện Hòa Bình) được nông dân, chính quyền địa phương, xã viên tín nhiệm. HTX hoạt động có lãi từ 2 - 6 tỷ đồng mỗi năm, kết nạp thêm nhiều xã viên, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên là 6 triệu đồng/người/tháng. HTX ký kết bao tiêu hàng ngàn héc-ta lúa với nông dân các vùng ngọt ổn định, vùng lúa - tôm, hỗ trợ chi phí đầu vào trong sản xuất, như: lúa giống, phân bón, thuốc, kỹ thuật canh tác. Từ đó, giúp nông dân giảm bớt chi phí sản xuất, từng bước nâng cao kỹ thuật sản xuất lúa giống, ổn định đầu ra cho nông sản.

HTX hoạt động tốt, trước hết phải nói đến trình độ quản lý, khả năng kinh doanh của Hội đồng quản trị, Ban giám đốc đơn vị. Bên cạnh đó là sự hỗ trợ, tạo điều kiện của các ngành, chính quyền các cấp. Ngoài ra, không thể không nhắc đến những hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX tỉnh.

Cuối năm 2018, trong khi nhiều HTX hoạt động khó khăn, thì trên mỗi lĩnh vực, ngành nghề bắt đầu xuất hiện những HTX mạnh, có thể liên kết, hỗ trợ những HTX khác cùng hoạt động và phát triển. Từ đó, Liên minh HTX tỉnh mạnh dạn đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh phát triển mô hình HTX “đầu đàn”. Đặc biệt, Nghị quyết số 14, ngày 28/12/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XV) về đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 đã đề ra mục tiêu phấn đấu trên mỗi lĩnh vực xây dựng được ít nhất một HTX “đầu đàn” cả về quy mô, sản phẩm chủ lực và công nghệ.

HTX Vĩnh Cường (huyện Hòa Bình) thu mua lúa tại xã Vĩnh Mỹ B. Ảnh: C.L

Hỗ trợ xúc tiến thương mại, tư liệu sản xuất

Ông Nguyễn Văn Vũ - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, tham gia xây dựng HTX “đầu đàn”, HTX sẽ được một số ưu tiên, hỗ trợ xúc tiến thương mại, quảng bá chất lượng sản phẩm, nhãn hiệu hàng hóa, vốn để thực hiện hoạt động liên kết. Cùng với đó là đào tạo, bồi dưỡng trình độ quản lý, nâng cao tay nghề cho thành viên và người lao động trong HTX. Hỗ trợ máy móc, thiết bị; ứng dụng chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, khoa học và công nghệ; bảo quản, chế biến sản phẩm theo quy định của Nhà nước. Được cung cấp thông tin, tuyên truyền, tư vấn pháp luật…

Sau khi được công nhận và được nhận hỗ trợ, HTX “đầu đàn” phải tích cực củng cố, xây dựng tổ chức HTX luôn vững mạnh, đảm bảo hoạt động đúng luật định. Tăng cường xây dựng mối quan hệ với nhiều đối tác có năng lực cung ứng đầu vào, bao tiêu đầu ra, tham gia xây dựng chuỗi giá trị sản xuất. Chủ động đề xuất liên kết, hỗ trợ, giúp đỡ các HTX khác cùng ngành nghề về kinh nghiệm xây dựng tổ chức, định hướng hoạt động, về cơ sở vật chất lẫn kỹ thuật. Thực hiện dịch vụ cung ứng đầu vào, bao tiêu đầu ra tạo thành chuỗi giá trị cho sản xuất. HTX gương mẫu và động viên hướng dẫn các HTX bạn tuân thủ các quy định của Nhà nước về an toàn vệ sinh thực phẩm, an toàn dịch bệnh, an toàn lao động và cam kết bảo vệ môi trường.

Trong điều kiện nhiều HTX còn khó khăn, hiệu quả mang lại cho tập thể và thành viên chưa cao, nguồn lực trong HTX và nguồn lực hỗ trợ cho HTX còn hạn chế, không thể nào cùng lúc thúc đẩy tất cả các HTX phát triển việc xây dựng các HTX “đầu đàn” để góp phần dẫn dắt các HTX cùng ngành nghề phát triển là giải pháp khả thi. Còn đối với các HTX khá giỏi, sản xuất - kinh doanh có hiệu quả, Liên minh HTX tỉnh đang tạo mọi điều kiện thuận lợi để các đơn vị này phát triển mạnh hơn, bền vững hơn, làm nhân tố điển hình cho phong trào xây dựng, phát triển HTX tại địa phương.

Mạnh Quân

--------------------------------------------------------------------------

Đến nay, tỉnh đã có 3 HTX “đầu đàn”, gồm HTX Artemia Vĩnh Châu (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu), HTX Vĩnh Cường (xã Vĩnh Mỹ B, huyện Hòa Bình) và HTX Tôm, cua giống Gành Hào (xã Định Thành, huyện Đông Hải). HTX Tôm, cua giống Gành Hào cung ứng tôm, cua giống, thuốc vi sinh cho thành viên và 14 HTX trong tỉnh, với diện tích nuôi trồng lên đến 1.936ha. Con giống do HTX cung cấp có chất lượng tốt hơn thị trường, giúp chi phí sản xuất của người dân giảm đi, gia tăng lợi nhuận và thu nhập cho HTX, cho thành viên các HTX tổ chức liên kết và tiếp nhận các dịch vụ do HTX cung ứng.