Phát triển mô hình nông nghiệp đô thị: Gặp khó ở đâu?

Từ năm 2010, TP. Bạc Liêu đã đề ra chủ trương phát triển mạnh mô hình nông nghiệp đô thị (NNĐT). Thế nhưng, qua gần 10 năm mô hình này vẫn chưa hình thành và còn là những kế hoạch nằm trên giấy.

Vùng chuyên sản xuất rau màu nằm xen với vùng nuôi tôm ở xã Hiệp Thành.

So với các địa phương khác, TP. Bạc Liêu hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển mô hình NNĐT. Bởi ngoài vị trí là trung tâm kinh tế, hành chính của tỉnh, TP. Bạc Liêu còn tranh thủ được nhiều thế mạnh về hạ tầng, kết nối giao thương và tập trung nhiều doanh nghiệp đầu mối cung ứng hàng nông sản ra ngoài tỉnh.

Xuất phát từ thế mạnh này, từ năm 2010, trong các chỉ đạo của tỉnh và thành phố luôn xem phát triển NNĐT là một trong những nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng để góp phần cho tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, có một thực tế phải nhìn nhận, đến nay TP. Bạc Liêu vẫn chưa xây dựng được mô hình NNĐT! Bởi NNĐT không đơn giản là đầu tư ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất, mà chính là các giải pháp để làm tăng thêm giá trị gấp nhiều lần so với sản xuất truyền thống. Giá trị tăng của mô hình NNĐT không dừng ở vài chục triệu đồng/ha, mà phải là con số hàng trăm, thậm chí cả tỷ đồng/ha.

Trước đây, theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh giao cho TP. Bạc Liêu phát triển mô hình NNĐT và măng tây xanh là cây trồng được đem ra thử nghiệm. Thậm chí, chỉ đạo xây dựng cả một đề án cho phát triển cây măng tây xanh với tổng vốn đầu tư hơn 50 tỷ đồng. Theo đó, từ năm 2008, thành phố đã cho triển khai trồng thử nghiệm cây măng tây xanh trên diện tích 6ha, tập trung chủ yếu trên địa bàn xã Hiệp Thành và xã Vĩnh Trạch Đông.

Mô hình nuôi cá sấu trên địa bàn xã Vĩnh Trạch. Ảnh: K.T

Qua trồng thử nghiệm trên vùng đất Bạc Liêu cho thấy, cây măng tây xanh rất thích hợp với thổ nhưỡng ở đây, năng suất đạt từ 7 - 8 tấn/ha/năm, cá biệt có hộ sản xuất cho năng suất 12 tấn/ha/năm, mang lại lợi nhuận gần 360 triệu đồng/ha/năm. Đặc biệt, nhu cầu tiêu thụ măng tây xanh trên thị trường rất lớn, sản phẩm làm ra được Công ty Cẩm Hon (TP. HCM) thu mua với khoảng giá 50.000 đồng/kg và xuất bán sang nhiều thị trường như: Nhật Bản, Hồng Kông, Đài Loan…

Với lợi thế và tiềm năng như thế, song cây măng tây xanh chỉ tồn tại và phát triển mạnh trong vài năm đầu, sau đó nhanh chóng “chết yểu” và diện tích hiện nay chỉ còn vài công đất, trong khi đề án phát triển cây trồng này phải đạt 100ha.

Ngoài cây măng tây xanh, nhiều mô hình được xem là mô hình NNĐT đến nay cũng thay nhau “xếp xó” như: mô hình trồng hoa lan, mô hình nuôi cua lột và các mô hình chăn nuôi động vật hoang dã khác…

Một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại của mô hình NNĐT chính là thiếu sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của thành phố. Bằng chứng là đến nay vẫn chưa có một nghị quyết hay kế hoạch nào cho phát triển mô hình này. Qua đó làm cơ sở cho việc lãnh đạo, chỉ đạo trong việc huy động các nguồn lực đầu tư và đề ra các mục tiêu, các giải pháp để phát triển mô hình NNĐT.

Xuất phát từ việc thiếu những nghị quyết, kế hoạch mang tính “dẫn dường” nên mô hình NNĐT trong thời gian dài chỉ phát triển theo hướng tự phát là chủ yếu. Bất cập này đã gây khó trong việc hoạch định các chính sách cho phát triển sản xuất và đến nay TP. Bạc Liêu vẫn chưa xây dựng được quy hoạch cho từng vùng sản xuất như: quy hoạch vùng chuyên sản xuất rau màu, quy hoạch phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm…

Không có quy hoạch sẽ dẫn đến hàng loạt các hệ lụy trong phát triển sản xuất như: sản xuất nhỏ lẻ, manh mún và không thể tạo ra hàng hóa lớn, chất lượng; không thu hút được doanh nghiệp vào liên kết đầu tư; khó đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng và hơn cả là làm xáo trộn sản xuất. Cụ thể, khu vực xã Hiệp Thành đến nay vẫn tồn tại một nghịch lý: nằm ngay trong vùng chuyên sản xuất rau màu là nuôi tôm công nghiệp. Vậy, giải quyết bài toán mặn, ngọt ở khu vực này sẽ như thế nào trong điều kiện người nông dân phải ứng phó với biến đổi khí hậu?

Để khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh, nhất là đưa mục tiêu xây dựng mô hình NNĐT trở thành hiện thực, thiết nghĩ TP. Bạc Liêu cần nghiên cứu hay kiến nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nghị quyết về phát triển mô hình NNĐT. Qua đó, hoạch định ra các chính sách, kế hoạch, huy động nguồn lực đầu tư cho mô hình NNĐT phát triển và phát huy có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của trung tâm kinh tế đầu tàu.

LƯ DŨNG