TP. Bạc Liêu: Tập trung xây dựng nền nông nghiệp đô thị

Với vị trí là trung tâm hành chính của tỉnh, TP. Bạc Liêu không chỉ hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi trong phát triển giao thương, mà còn là nơi tập trung nhiều mặt hàng nông, thủy sản cho năng suất, chất lượng cao. Tuy nhiên, các lợi thế ấy vẫn còn là tiềm năng và giá trị mang lại không nhiều. Sản xuất của người nông dân luôn phải đối mặt với nhiều rủi ro, dịch bệnh và đầu ra cho hàng nông, thủy sản vẫn là bài toán chưa có lời giải.

Giá trị mang lại không cao

Tính đến nay, TP. Bạc Liêu đã lập quy hoạch được 11 tiểu vùng sản xuất ở các xã, phường và quy hoạch vùng đê bao khép kín trong từng tiểu vùng để chủ động chống úng. Đồng thời, phê duyệt quy hoạch vùng sản xuất lúa, màu, cây ăn trái giai đoạn 2011 - 2015 và tiến hành nạo vét các kênh thủy lợi, đầu tư xây dựng 4 công trình cống thoát nước ở các xã, góp phần phục vụ tốt cho phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ vào sản xuất với các mô hình tiêu biểu như: sản xuất rau an toàn, trồng hoa thiên lý, hoa lan Dendro, nuôi cá thát lát, cá bống mú, tôm càng xanh công nghiệp, sò huyết trong ao lắng, chăn nuôi gà sao sinh sản... Đến nay, đã có 2 mô hình được công nhận sản xuất rau an toàn (măng tây, hẹ) và 1 mô hình được công nhận thương hiệu là ngò rí Bạc Liêu.

Trồng hoa kiểng - một trong những nghề cho thu nhập cao sẽ được phát triển ở các xã vùng ven của TP. Bạc Liêu. Trong ảnh: Người dân mua hoa kiểng ở chợ kiểng phường 1, TP. Bạc Liêu. Ảnh: Tú Anh

Thế nhưng, các mô hình sản xuất trên mới chỉ góp phần giúp nông dân khai thác tốt nguồn tài nguyên đất, giải quyết việc làm, chứ chưa phát huy hết giá trị mang lại từ những mô hình. Bằng chứng cụ thể là TP. Bạc Liêu có tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp hơn 2.630ha, nhưng tổng giá trị sản xuất trong 2 năm (2011 và 2012) chỉ đạt 726 tỷ đồng. Con số khá khiêm tốn so với nguồn tài nguyên vốn được thiên nhiên ưu đãi.

Ông Lê Trường Hận, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu), cho biết: “Xã Vĩnh Trạch Đông có hai mô hình chủ lực là trồng màu và nuôi tôm, nhưng đến nay vẫn chưa dám khẳng định là mô hình sản xuất bền vững. Vì đầu ra của cây màu thì bấp bênh, còn nuôi tôm cũng gặp nhiều rủi ro”. Không chỉ có xã Vĩnh Trạch Đông, mà ở các xã vùng ven khác của thành phố, hai mặt hàng chủ lực này đến nay vẫn xếp vào nhóm sản xuất không bền vững, mặc dù nghề trồng màu và nuôi tôm sú đã tồn tại từ lâu và xếp vào nghề truyền thống. Thậm chí, cả mặt hàng có thương hiệu như cây ngò rí, hoặc được công nhận là rau an toàn như cây hẹ vẫn không chủ động được đầu ra và luôn phải đối mặt với tình trạng hết trồng lại nhổ.

Xây dựng nông nghiệp đô thị

Với những khó khăn trong sản xuất, nhất là đầu ra, nên người nông dân TP. Bạc Liêu rất năng động trong chuyển đổi mô hình sản xuất, nhằm hạn chế tình trạng bán không được giá. Như việc trồng màu xen canh so với độc canh trước đây để có thể thu hoạch được nhiều loại cây trồng khác nhau trên cùng một đơn vị diện tích, góp phần làm giảm áp lực dội hàng từ thu hoạch tập trung. Song, hộ này làm thì hộ khác cũng làm và đầu ra vẫn gặp khó. Do vậy, một trong những giải pháp đang được lãnh đạo thành phố tập trung nghiên cứu hiện nay là xây dựng mô hình nông nghiệp đô thị. Đó là tập trung sản xuất những mặt hàng cho giá trị kinh tế cao, nhưng sử dụng diện tích không nhiều. Vì vậy, cùng với tổ chức lại sản xuất cho từng vùng chuyên canh để sản xuất ra lượng hàng hóa lớn, ổn định làm theo đơn đặt hàng, còn phát triển thêm nhiều cây, con mới.

Theo ông Dương Thành Trung, Bí thư Thành ủy TP. Bạc Liêu: “Để giúp nông dân tăng thêm thu nhập và hướng đến làm giàu, thành phố đang mời gọi các nhà đầu tư phát triển nghề trồng màu cung cấp cho thị trường nội địa và trồng hoa xuất khẩu. Với điều kiện tự nhiên ưu đãi của vùng đất giồng và kinh nghiệm trồng màu của bà con lâu nay, mô hình này hoàn toàn có thể thực hiện thành công. Quan trọng là vai trò của doanh nghiệp trong việc liên kết với nông dân”.

Có thể nói, đây là hướng đi mới để giúp nông dân tạo ra những mô hình đột phá cho vùng đất giồng. Song, muốn thực hiện mô hình này thì tổ chức, quy hoạch lại sản xuất vẫn chưa đủ, mà cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của nông dân trong thực hiện các hợp đồng và tuân thủ các quy trình đã khuyến cáo. Sự phá sản của mô hình măng tây trong thời gian qua đã minh chứng cụ thể nhất về bất cập này. Do vậy, phát triển mô hình nông nghiệp đô thị không dừng ở việc thay đổi cây, con, mà còn quyết định từ trách nhiệm của mỗi nông dân trong quan hệ sản xuất.

KIM TRUNG