Về Bạc Liêu vui Tết Thanh minh

Một trong những lễ hội dân gian đặc sắc của người dân Bạc Liêu mà nhiều địa phương khác không có chính là cúng Thanh Minh (có nơi gọi là lễ tảo mộ). Vì vậy, về Bạc Liêu trong những ngày này, du khách sẽ cảm nhận được không khí náo nhiệt chuẩn bị cho ngày Tết Thanh minh.

Tục cúng Thanh minh xuất phát từ phong tục cổ truyền của cộng đồng người Hoa. Tuy nhiên, trong quá trình giao lưu văn hóa, phong tục này đã được người Việt tiếp nhận và trở thành cái tết chung của người dân Bạc Liêu.

Tết Thanh minh thường bắt đầu từ cuối tháng 2 hoặc đầu tháng 3 âm lịch; thời gian diễn ra trong vòng 1 tháng (tùy theo năm). Đây là dịp để con cháu hướng về tổ tiên, cội nguồn. Do vậy, trong tháng này con cháu dù ở xa cũng tụ tập về làm mả (mộ) ông bà, hoặc cha mẹ quá cố cho thật đẹp như: sơn mả, trồng hoa, dán giấy ngũ sắc trên mả… và tổ chức cúng vào một ngày nào đó của dịp Thanh minh, nhưng phần lớn tập trung vào ngày chánh, hoặc ngày cuối tuần để con cháu có điều kiện về đông đủ.

Cái hay của Tết Thanh minh là ngoài ý nghĩa tưởng nhớ người đã khuất, đề cao đạo hiếu, còn mang đậm tính cộng đồng. Đó chính là không gian của ngày tết diễn ra ở ngay nghĩa địa và thu hút rất đông người tham gia cúng bái (như nghĩa địa Triều Châu, phường 1). Khi tổ chức cúng, không chỉ có sự tham gia của các thành viên trong gia đình, mà còn mời bạn bè và chiêu đãi xóm giềng cùng tham gia ăn uống, vui chơi tại mả. Có gia đình còn thuê cả đội nhạc, kéo điện thắp sáng ra mả để… vui tới khuya.

Nói về thức ăn cúng bái cũng rất phong phú, ngoài bánh, trái cây và nhiều món ngon khác như: lẩu, ca ri, đồ hầm, xào, luộc, rượu, bia…, nhất định không thể thiếu món heo quay gói bánh hỏi. Chính vì thế mà thị trường hàng hóa phục vụ Tết Thanh minh rất sôi động và náo nhiệt.

Một trong những ý nghĩa sâu sắc của Tết Thanh minh là ngoài giáo dục về đạo hiếu, nhắc nhở mọi người không quên nguồn cội, mà còn là chất keo kết dính các thành viên trong gia đình với nhau. Mỗi năm cứ đến dịp Tết Thanh minh là con cháu lại tụ họp về, những người thân trong gia đình cùng nhau chuyện trò, san sẻ vui buồn, giúp đỡ nhau để cùng phát triển. Với ý nghĩa nhân văn và đậm tính giáo dục truyền thống đó, Tết Thanh minh luôn được cộng đồng giữ gìn và trở thành một trong những mỹ tục đặc sắc của người dân Bạc Liêu.

KIẾT TƯỜNG

Cúng tết Thanh minh ở nghĩa địa Triều Châu (phường 1, TP. Bạc Liêu). Ảnh: Kim Trung