Cần tăng cường hơn nữa công tác phối hợp trợ giúp pháp lý

Năm 2021, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) nhà nước tỉnh và các chi nhánh TGPL đã tiếp nhận 244 lượt người thuộc diện được TGPL, so với năm 2020 tăng 16 lượt người (7,02%). Theo đó, Trung tâm TGPL nhà nước đã cử 244 lượt người thực hiện TGPL (226 trợ giúp viên pháp lý, 18 luật sư thực hiện TGPL) tham gia tố tụng để bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người thuộc diện được TGPL tại các cơ quan tiến hành tố tụng đảm bảo yêu cầu.

Luật sư của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh tham gia bào chữa cho bị cáo tại tòa. Ảnh: K.P

Công tác phối hợp trong hỗ trợ, TGPL cho các đối tượng chính sách thời gian qua được triển khai tốt. Các cơ quan tiến hành tố tụng thông báo, thông tin về Trung tâm và các chi nhánh TGPL 156 lượt (thông báo về TGPL 116 lượt, thông tin về TGPL 40 lượt). Trung tâm và các chi nhánh thuộc Trung tâm đã ban hành 244 quyết định cử người thực hiện TGPL và 26 văn bản về việc kiểm tra, xác minh thông tin về TGPL đến các cơ quan có tiến hành tố tụng.

Chất lượng trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện TGPL tham gia các hoạt động tố tụng, tranh tụng, bào chữa, bảo vệ cho người được TGPL đảm bảo, từng bước được nâng lên. Đa số các trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện TGPL tham gia đầy đủ các hoạt động tố tụng; nội dung tranh tụng, bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích cho người được TGPL có căn cứ, đúng trọng tâm, thể hiện được trách nhiệm trong hoạt động TGPL, góp phần nâng cao chất lượng các phiên tòa theo đúng tinh thần cải cách tư pháp hiện nay.

Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các ngành là thành viên của Hội đồng phối hợp liên ngành đã chỉ đạo các đơn vị thuộc ngành triển khai phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả Thông tư liên tịch số 10, Kế hoạch hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành năm 2021, Quy chế số 01/QCPH-STP-TAND, Quy chế số 01/QCPH-CAT-STP. Các ngành là thành viên Hội đồng phối hợp liên ngành ngày càng quan tâm đến việc giải thích quyền được TGPL, thông báo, thông tin về TGPL, từ đó số lượng người được TGPL do các cơ quan tiến hành tố tụng thông báo về TGPL tăng 50 trường hợp (18,45%) so với năm 2020.

Tuy nhiên, số vụ việc mà các cơ quan tiến hành thông báo, thông tin về TGPL đến Trung tâm TGPL nhà nước và các chi nhánh TGPL để tham gia tố tụng, bào chữa bảo vệ quyền và lợi ích cho người được TGPL chưa nhiều, chỉ chiếm 1,9% trong tổng số vụ việc do các cơ tiến hành tố tụng thụ lý. Trong quá trình thực hiện, có ngành là thành viên trong Hội đồng phối hợp liên ngành chưa thật sự quan tâm chỉ đạo ngành mình thực hiện tốt Thông tư liên tịch số 10. Một số cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng chưa thật quan tâm đến việc thông báo, thông tin về TGPL theo quy định, dẫn đến diện người được TGPL bị bỏ sót. Không ít cán bộ - những người tiến hành tố tụng chưa thật sự quan tâm đến công tác phối hợp trong TGPL một cách toàn diện. Đơn cử như chỉ chú trọng thông báo, thông tin về TGPL cho các đối tượng thuộc diện TGPL là trẻ em và người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, chưa chú trọng đến những đối tượng thuộc các diện khác. Từ đó, người thuộc diện được TGPL trong vụ việc mà các cơ quan đã thụ lý chưa đạt cao, chỉ chiếm 2,1% số vụ việc đưa ra giải quyết.

Hướng tới, kiến nghị Hội đồng phối hợp liên ngành Trung ương chỉ đạo các ngành thành viên Trung ương có văn bản chỉ đạo ngành mình thực hiện nghiêm túc việc giải thích, nhất là thông tin về TGPL và đưa nội dung trên vào tiêu chí bình xét, chấm điểm thi đua hàng năm. Có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc báo cáo số liệu vụ việc TGPL trong hoạt động tố tụng vì có những vụ việc, nhất là trong lĩnh vực hình sự, còn chồng chéo giữa các ngành ở khâu thụ lý, điều tra, truy tố, xét xử, do mỗi ngành có một thống kê riêng nên có những vụ việc được tính 2 - 3 lần.

CHÂU PHI ĐÔ