Chở hàng hóa không biết là ma túy - có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Hỏi: Anh tôi có quen một người (không thân), có uống cà phê chung. Một hôm, người này nhờ anh tôi gửi một hộp đồ cho một người bạn khác (có địa chỉ cụ thể). Sẵn tiện đường đi làm, anh tôi nhận lời. Khi đang chở trên đường thì anh tôi bị công an bắt giữ, khám xét và phát hiện túi đồ đó giấu ma túy ở bên trong. Anh tôi hoàn toàn không biết bên trong túi đồ là ma túy. Hiện giờ gia đình tôi rất lo lắng và hoang mang, liệu anh tôi có bị xử lý hình sự? H.T.P (TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Theo các quy định của pháp luật hình sự, người vận chuyển ma túy bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vận chuyển trái phép chất ma túy khi có các yếu tố cấu thành tội phạm như sau:

Người phạm tội có hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy, tức người phạm tội thực hiện hành vi dịch chuyển bất hợp pháp chất ma túy từ nơi này đến nơi khác dưới bất kỳ hình thức nào mà không nhằm mục đích mua bán, tàng trữ hay sản xuất trái phép chất ma túy khác. Hậu quả là đã vận chuyển được chất ma túy, tùy từng khối lượng ma túy được vận chuyển thì khung hình phạt sẽ tương ứng với khối lượng chất ma túy đã được vận chuyển.

Về mặt chủ quan, người phạm tội thực hiện hành vi vận chuyển chất ma túy với lỗi cố ý, tức là người phạm tội khi thực hiện hành vi nhận thức rõ việc mình vận chuyển ma túy, biết rõ đó là ma túy.

Như vậy, nếu anh bạn không hề biết mà vận chuyển ma túy thì anh bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy vì không thỏa mãn dấu hiệu về mặt chủ quan của tội phạm là lỗi của người vận chuyển là lỗi cố ý. Tuy nhiên, vấn đề này còn phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó phải chờ đợi kết quả điều tra của cơ quan công an. Nếu sau khi điều tra, cơ quan công an xác định rõ, anh bạn không biết, chỉ vô tình vận chuyển giúp thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Nhưng nếu cơ quan điều tra chứng minh được mối quan hệ giữa hai bên, chứng minh được anh bạn buộc phải biết hàng hóa đó là chất ma túy, thì dù anh bạn có phủ nhận là mình không biết cũng sẽ bị truy tố về vai trò đồng phạm đối với hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG