Đấu giá tài sản: Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Tại cuộc họp sơ kết 6 tháng đầu năm của ngành Tư pháp, một trong những vấn đề được mang ra mổ xẻ, bàn bạc nhiều nhất, chính là hoạt động bán đấu giá tài sản. Bộ Tư pháp đã chỉ ra khá nhiều những vướng mắc, bất cập trong hoạt động này. Tại Bạc Liêu, tình hình cũng tương tự như vậy.

Ảnh minh họa: Internet

Tính đến tháng 12/2019, cả nước có 1.008 đấu giá viên; hơn 410 doanh nghiệp đấu giá tài sản; 59/63 trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố. Bạc Liêu tuy không có nhiều trung tâm bán đấu giá tài sản, hiện tại chỉ có một Trung tâm đấu giá tài sản (trực thuộc Sở Tư pháp) và nhiều văn phòng đại diện của các công ty đấu giá như Nguyên Tâm, Xuyên Á, Khải Bảo… Nhưng tình hình bán đấu giá tài sản, nhất là những tài sản của Nhà nước, những tài sản thông qua thi hành án vẫn còn nhiều rối rắm, là lĩnh vực nhận nhiều yêu cầu, khiếu nại nhất.

Không ít đơn yêu cầu, khiếu nại liên quan đến việc tổ chức đấu giá tài sản như không niêm yết công khai theo quy định pháp luật, tổ chức bán đấu giá không đúng theo quy định của Luật Đấu giá, đăng thông báo bán đấu giá tài sản nhưng người có nhu cầu mua tài sản đấu giá không tiếp cận được với hồ sơ… Điển hình như trường hợp hồi tháng 5/2020, Sở Tư pháp Bạc Liêu đã tiến hành lập biên bản hành vi không bán hồ sơ đấu giá tài sản theo thông báo của công ty đấu giá hợp danh Nguyên Tâm. Đơn vị này bị phản ánh là thông báo bán đấu giá 2 tài sản nhà nước của tỉnh nhưng không bán hồ sơ ra ngoài công khai. Hay như vụ lùm xùm xung quanh việc bán đấu giá cổ phần của Trung tâm Dịch vụ đô thị, liên quan đến vấn đề định giá tài sản công. Nếu không định giá lại sẽ gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng cho Nhà nước.

Tại hội nghị sơ kết 6 tháng vừa qua, Bộ Tư pháp cũng ghi nhận những phức tạp chưa được giải quyết từ thực trạng của lĩnh vực đấu giá tài sản. Đó là khi giá khởi điểm của tài sản đấu giá được định giá chưa sát với giá thị trường, đặc biệt là giá đất, dẫn đến tình trạng có những người không có nhu cầu vẫn tham gia đấu giá để đầu cơ, trục lợi. Tình trạng “bao che”, “thông đồng, dìm giá”, “quân xanh, quân đỏ” giữa người tham gia đấu giá, người có tài sản, tổ chức đấu giá tài sản; thậm chí có những người thao túng cuộc đấu giá gây thất thoát tài sản cho Nhà nước.

Việc bàn giao tài sản cho người mua được tài sản đấu giá còn gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều trường hợp người mua được tài sản đấu giá ngay tình chịu nhiều rủi ro, quyền lợi hợp pháp bị ảnh hưởng do không nhận được tài sản trúng đấu giá dẫn đến tâm lý e ngại khi tham gia đấu giá. Vấn đề này hiện gặp nhiều tại Bạc Liêu, khi bán đấu giá thành nhưng người mua không nhận được tài sản hoặc tài sản đấu giá được bán nhiều lần không thành, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức, Nhà nước.

Thực tế, tình trạng thông đồng, dìm giá, hiện tượng “sân sau” xảy ra khá tinh vi, rất khó phát hiện, xử lý nếu không có sự vào cuộc của cơ quan công an với các biện pháp nghiệp vụ. Trong đó, việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản để thực hiện đấu giá còn chưa khách quan cũng là nguyên nhân gây ra các hành vi vi phạm, gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Cần phải nhìn nhận một thực tế, việc tổ chức thi hành pháp luật, áp dụng pháp luật về hoạt động đấu giá tài sản còn chưa nghiêm; vai trò, trách nhiệm quản lý tài sản trong quá trình xử lý tài sản, nhất là đối với tài sản công của một số cơ quan, tổ chức, địa phương chưa được quan tâm, nhận thức đúng và đầy đủ. Để hạn chế và khắc phục vấn đề này, bên cạnh phải hoàn thiện các chính sách, pháp luật về đấu giá tài sản, Sở Tư pháp cũng cần tham mưu cho UBND cấp tỉnh có giải pháp nâng cao nhận thức của tổ chức, doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là các cơ quan, ban ngành, địa phương (cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý tài sản) về hoạt động đấu giá tài sản, chỉ đạo, quán triệt người có tài sản trong việc xây dựng phương án đấu giá, tổ chức định giá, xác định giá khởi điểm tài sản đấu giá, giám sát quá trình tổ chức đấu giá để kịp thời phát hiện và có biện pháp xử lý các hành vi vi phạm, từng bước áp dụng rộng rãi hình thức đấu giá trực tuyến tại địa phương.

KIM KIM