Giải quyết tranh chấp đất đai như thế nào khi không có sổ đỏ?

Hỏi: Đất của gia đình tôi không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), hiện giờ phát sinh tranh chấp với hàng xóm. Vậy phải giải quyết như thế nào để gia đình tôi được bảo vệ quyền lợi?

Nguyễn Thu (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Theo khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai, có hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ gồm: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Nếu gửi đơn yêu cầu tại UBND, thì Chủ tịch UBND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư. Trường hợp các bên tranh chấp không đồng ý với quyết định giải quyết của UBND cấp huyện thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định về tố tụng hành chính. Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp của các tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trường hợp các bên tranh chấp không đồng ý với quyết định giải quyết của UBND cấp tỉnh thì có quyền khiếu nại lên Bộ trưởng Bộ TN&MT hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định về tố tụng hành chính.

Quá trình giải quyết tranh chấp đất có các bước như hòa giải: Tự hòa giải tranh chấp đất đai. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải cơ sở. Tranh chấp đất đai mà các bên không hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để giải quyết. Cấp xã tiếp tục tiến hành các thủ tục hòa giải tranh chấp theo quy định pháp luật. Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì UBND cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.

Như vậy, nếu gia đình bạn không thể hòa giải thành với bên hàng xóm có tranh chấp thì gửi hồ sơ đến UBND cấp huyện để được giải quyết. Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết của UBND cấp huyện thì có quyền khiếu nại lên UBND cấp tỉnh, kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định về tố tụng hành chính.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG