Kéo dài thời hạn yêu cầu chia di sản thừa kế lên 30 năm

Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2017 đã được bổ sung rất nhiều điểm mới, trong đó nổi bật là quy định về thời hiệu thừa kế.

Điều 645 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định: "Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 3 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế”.

Theo quy định này, sau thời hạn 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm người để lại di sản chết), người thừa kế không còn quyền khởi kiện thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình, hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác. Quy định này đã gây ra bất cập là có nhiều tài sản thừa kế bị tranh chấp nhưng do hết thời hiệu khởi kiện nên người thừa kế tài sản không thể đăng ký quyền sở hữu.

Để khắc phục những bất cập về thời hiệu khởi kiện thừa kế trong Bộ luật Dân sự năm 2005, Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. So với trước thì thời hiệu yêu cầu chia di sản đối với bất động sản được kéo dài hơn, lên đến 30 năm. Như vậy, người thừa kế có quyền nộp đơn khởi kiện lại trong trường hợp đã bị Tòa án trả lại đơn khởi kiện do thời hiệu khởi kiện đã hết theo Bộ luật Dân sự năm 2005.

Căn cứ Khoản 3 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, đương sự có quyền nộp đơn khởi kiện lại trong các trường hợp sau đây: Người khởi kiện đã có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự. Yêu cầu ly hôn, yêu cầu thay đổi nuôi con, thay đổi mức cấp dưỡng, mức bồi thường thiệt hại, yêu cầu thay đổi người quản lý tài sản, thay đổi người quản lý di sản, thay đổi người giám hộ hoặc vụ án đòi tài sản, đòi tài sản cho thuê, cho mượn, đòi nhà, đòi quyền sử dụng đất cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ mà trước đó Tòa án chưa chấp nhận yêu cầu mà theo quy định của pháp luật được quyền khởi kiện lại. Đã có đủ điều kiện khởi kiện. Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Mặt khác, Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP ngày 5/5/2017 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2017) của TAND Tối cao hướng dẫn một số quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự số 92/2015/QH13 về trả lại đơn khởi kiện, quyền nộp đơn khởi kiện lại vụ án.

Với những quy định nêu trên, tổ chức, cá nhân có liên quan cần làm đơn khởi kiện lại để yêu cầu Tòa án xem xét nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

M.N