Làm sao để có thể thừa kế di sản

Hỏi: Tôi và chồng có chung một số tài sản, trong đó có nhà đất và một số động sản khác. Nhà đất đứng tên quyền sở hữu của chồng tôi, và anh đã mang đi thế chấp ngân hàng để kinh doanh. Vợ chồng tôi có 1 con chung, năm nay cháu được 10 tuổi. Chồng tôi chẳng may bị tai nạn qua đời, cha mẹ chồng đã làm văn bản từ chối nhận di sản thừa kế. Vậy nhưng tôi vẫn không thể nhận di sản thừa kế theo quy định vì tôi đến ngân hàng yêu cầu mượn sổ hồng để làm thủ tục thì không được đồng ý. Còn bên tư pháp thì trả lời, không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì không thể làm thủ tục. Ngân hàng không cho mượn sổ là đúng hay sai? Tôi phải làm sao để có thể thừa kế tài sản của chồng tôi?

Lê Ngọc Tuyền (TX. Giá Rai)

Trả lời: Trong trường hợp của chị, để thừa kế tài sản của chồng, chị cần phải tiến hành khai nhận di sản thừa kế của chồng tại tổ chức hành nghề công chứng, sau khi hoàn tất thì mới chuyển quyền sử dụng đất sang tên cho chị được. Thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế thực hiện theo quy định của Luật Công chứng.

Tuy nhiên, để khai nhận di sản thừa kế của chồng thì chị phải xuất trình được bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại tổ chức hành nghề công chứng. Mà giấy này lại đang được ngân hàng nơi thế chấp tài sản lưu giữ.

Về hình thức, nếu ba mẹ chồng đã có văn bản khước từ thừa kế, con chị cũng là một người thừa kế nhưng bản thân cháu còn nhỏ, do người giám hộ theo pháp luật cũng là chị quyết định.

Việc ngân hàng không đồng ý cho chị mượn giấy tờ nhà đất để làm thủ tục thừa kế di sản là không có gì sai. Chị cần trả xong khoản vay tại ngân hàng, làm thủ tục xóa đăng ký thế chấp thì mới có thể đem bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đi làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại tổ chức hành nghề công chứng.

Về thừa kế di sản, điều 614, 615 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Tại thời điểm mở thừa kế, những người thừa kế có các quyền, đồng thời phải có nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Chị là người hưởng di sản thừa kế thì cũng phải đảm bảo đầy đủ các nghĩa vụ về tài sản mà người chết để lại, trong đó có các khoản vay nợ, thế chấp. 

Thân ái!

Luật gia Kim Phượng