Mua nhà xác nhận bằng vi bằng có được không?

Hỏi: Tôi muốn mua nhà nhưng bên bán không muốn ra công chứng mà muốn xác nhận bằng vi bằng. Xin hỏi việc mua bán như vậy có hợp pháp không?

H.M.T (Phường 5, TP. Bạc Liêu)

Trả lời: Vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Vi bằng được lập bởi Thừa phát lại, ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật. Do đó, khi mua bán nhà bằng vi bằng có nghĩa là các bên đến nhờ Thừa phát lại chứng kiến sự việc đó là có thật, sau đó lập văn bản xác nhận có sự việc mua bán nhà. Còn vấn đề pháp lý đối với việc mua bán nhà đất không phụ thuộc vào vi bằng.

Vì theo quy định tại Điều 122 Luật Nhà ở năm 2014, hợp đồng mua bán nhà phải được công chứng, chứng thực.

Các hợp đồng liên quan đến nhà ở gồm hợp đồng mua bán nhà ở; hợp đồng tặng cho nhà ở; hợp đồng đổi nhà ở; hợp đồng góp vốn bằng nhà ở; hợp đồng thế chấp nhà ở; hợp đồng chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại.

Tuy nhiên, đối với các hợp đồng tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương; mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước, nhà ở xã hội, nhà ở phục vụ tái định cư; góp vốn bằng nhà ở mà có một bên là tổ chức thì không bắt buộc phải công chứng, chứng thực hợp đồng, trừ trường hợp các bên có nhu cầu.

Việc công chứng hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng; việc chứng thực hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại UBND cấp xã nơi có nhà ở.

Như vậy, hợp đồng mua bán nhà phải được công chứng bởi các tổ chức hành nghề công chứng hoặc chứng thực tại UBND cấp xã thì mới có hiệu lực. Còn vi bằng mua bán nhà chỉ ghi nhận có sự việc do Thừa phát lại lập, không có hiệu lực pháp lý.

Bạn nên cân nhắc vì nếu xảy ra tranh chấp, do vi bằng mua bán nhà không có giá trị pháp lý nên người chịu thiệt thòi sẽ là bên mua. Chẳng hạn người bán có thể thực hiện việc bán nhà nhiều lần, cho nhiều người hay thế chấp tài sản cho một bên khác. Bởi Thừa phát lại chỉ ghi nhận có việc mua bán, không có trách nhiệm kiểm tra nhà này trước đó đã bán cho người khác hay thế chấp ở cơ quan nào hay chưa. Nếu ra tòa, giao dịch mua bán không đúng quy định, có thể bị tuyên bố vô hiệu.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG