Ngân hàng hạn chế cho vay thế chấp: Doanh nghiệp và người dân… điêu đứng

Một “trùm” cho vay ngoài ngân hàng tại Bạc Liêu bật mí, chưa bao giờ hoạt động cho vay ngoài tín dụng lại náo nhiệt như hiện nay. Nếu với lãi suất từ 2 - 3%/tháng, có thế chấp tài sản, thì bao nhiêu tiền cũng không đủ.

Nhiều ngân hàng chưa thể cho khách vay vì chờ nới room. Ảnh minh họa: K.P

Nói rõ hơn về tình trạng khát vốn này, nhiều người cho biết, do các tổ chức tín dụng trên địa bàn đều hạn chế giải ngân cho vay vì hết “room”. Không phải ai cũng hiểu những thuật ngữ của ngành Ngân hàng, đơn giản và nôm na nhất, họ hiểu là ngân hàng tạm dừng cho vay. Và để có vốn, không ít người đành tìm đến tín dụng đen bên ngoài.

NGÂN HÀNG HẾT ROOM

“Room” tín dụng là “số lượng giới hạn cho vay” của ngân hàng; ngân hàng hết room chính là trường hợp ngân hàng đã cho nhiều khách hàng vay và không thể tiếp tục cho vay được nữa.

Lãnh đạo các ngân hàng cho biết nhu cầu tín dụng của doanh nghiệp sau 2 năm dịch COVID-19 tăng rất nhanh. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, nhiều ngân hàng như: Vietcombank tín dụng đã đạt gần 9% sau 5 tháng đầu năm so với mức tín dụng đã được cấp chính thức là 10%; ACB cũng đạt mức tăng trưởng tín dụng 8% tại cùng thời điểm trên, dù room được cấp là 10%; MB đạt mức tăng trưởng tín dụng tới 14,3% ngay sau quý 1, gần chạm trần mốc 15% được cấp. Một số ngân hàng khác như BIDV, Sacombank, HDBank... cũng trong tình trạng tương tự. Tình trạng trên kéo dài đến thời điểm cuối tháng 8/2022, nhiều ngân hàng đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước nới hạn mức tăng trưởng tín dụng một cách phù hợp để các ngân hàng tham gia hỗ trợ khách hàng.

Tình trạng hết room tại các ngân hàng đã ảnh hưởng trực tiếp đến khách hàng khi không thể giải ngân. Tại Bạc Liêu, tình trạng cũng không khá hơn, nhiều người đang vay thế chấp tài sản tại các tổ chức tín dụng, tài sản thế chấp vẫn còn có thể được nâng hạn mức để đáp ứng nhu cầu sản xuất - kinh doanh, nhưng hiện nay đều “dở khóc dở cười” khi được thông báo không thể vay thêm.

PHÁT SINH NHIỀU TIÊU CỰC

Một khi các ngân hàng đang cạn dần không gian cho vay do hạn mức tăng trưởng tín dụng, trong khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp, người dân vẫn rất lớn thì nguy cơ bùng phát tín dụng đen là hiện hữu.

Có nhu cầu vay 500 triệu đồng, có tài sản thế chấp nhưng chờ mãi cũng không thể vay được từ các ngân hàng trên địa bàn, chị N.T.V đành phải tìm vay bên ngoài. Chị V. bức xúc: “Ai cũng biết vay vốn từ ngân hàng thì lãi suất tốt, mình trả lãi cũng dễ dàng. Nhưng giờ nhiều ngân hàng từ chối cho vay, do chưa có hạn mức, cầm hồ sơ vay đến đâu cũng nhận câu trả lời: chờ! Mà nhu cầu công việc của gia đình không chờ được, đành phải vay bên ngoài với mức lãi suất 3% - 5%”.

Lâm vào hoàn cảnh như chị V. còn có rất nhiều người khác. Họ đành phải gồng để chờ chính sách mới từ ngân hàng. Nếu tình trạng này kéo dài thì e rằng nhiều doanh nghiệp phải lao đao, nhiều người dân đứng trước nguy cơ mất đất, mất nhà vì dính líu đến tín dụng đen.

Bên cạnh đó, còn phát sinh tiêu cực trong hệ thống ngân hàng. Với hàng dài danh sách khách hàng chờ đến lượt để giải ngân (được vay vốn) trong điều kiện room không có, phải có khách hàng đáo hạn, tất toán. Một khách hàng (giấu tên) cho biết, để được vay sớm với hàng danh sách khách hàng chờ đợi, thì phải “chi” cho cán bộ ngân hàng (phụ thuộc vào mối quan hệ). Để khi có hạn mức cho vay được mở, là mình được ưu tiên đẩy vào. Còn nếu xếp hàng theo thứ tự thì tới “mùa quýt năm sau”.

Việc sử dụng công cụ “room” để kiểm soát tăng trưởng tín dụng là cần thiết, đặc biệt kiểm soát an toàn của hệ thống ngân hàng - đó là nhận định của Ngân hàng Nhà nước. Bài học về những con số tăng phi mã của nợ xấu sau giai đoạn tăng trưởng tín dụng nóng cũng vẫn còn chưa dễ quên.

Tuy nhiên, việc siết tín dụng quá chặt khiến nhiều người, trong đó có doanh nghiệp và người dân khó khăn trong tiếp cận vốn vay ngân hàng cũng nên cần được xem xét, điều tiết hợp lý hơn. Qua đó, để những người thực sự có nhu cầu kinh doanh, sản xuất chính đáng trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu có thể tiếp cận nguồn vốn vay đúng chính sách của Đảng và Nhà nước.

P.V