Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Bạc Liêu về tài sản thế chấp vay đầu tư đánh bắt xa bờ

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu nhận được ý kiến, kiến nghị của cử tri tại phường Nhà Mát (TP. Bạc Liêu) với nội dung: Nghị định 67/2014/NĐ-CP (NĐ 67) quy định về một số chính sách phát triển thủy sản, trong đó quy định đối với chính sách tín dụng, người có nhu cầu đóng mới tàu, nâng cấp tàu có công suất lớn được ngân hàng hỗ trợ vay vốn nhưng bắt buộc phải thế chấp tài sản là con tàu và còn xuống tận cơ sở sản xuất đóng tàu để kiểm tra. Quy định như vậy là rất bất cập, dẫn đến tình trạng Nhà nước không tin vào chính quyền địa phương và người dân có ngành nghề đánh bắt xa bờ. Đề nghị bãi bỏ quy định này...

Đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với UBND TP. Bạc Liêu. Ảnh: K.K

Thực hiện chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, kiến nghị trên được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam trả lời như sau:

NĐ 67 của Chính phủ quy định về một số chính sách phát triển thủy sản là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm hỗ trợ ngư dân đóng tàu công suất lớn đủ sức vươn khơi xa bám biển, góp phần giữ vững chủ quyền biển đảo. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện chính sách tín dụng theo NĐ 67 và triển khai trong toàn hệ thống. Đồng thời, NHNN đã có văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng xây dựng trình tự, thủ tục thẩm định dự án, phương án vay vốn theo NĐ 67 và thông tư hướng dẫn đơn giản, phù hợp với quy định pháp luật, không chồng chéo với thủ tục phê duyệt danh sách ngư dân đủ điều kiện vay vốn của UBND các tỉnh, thành phố, rút ngắn thời gian thẩm định và thông báo kịp thời kết quả thẩm định cho khách hàng. Đến nay, các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 1.005 chiếc tàu (trong đó, đóng mới 880 chiếc và nâng cấp 125 chiếc) với tổng số vốn cam kết cho vay là 9.931 tỷ đồng. Giải ngân cho vay theo tiến độ đóng mới, nâng cấp tàu đạt 9.012 tỷ đồng, dư nợ đạt 8.837 tỷ đồng.

Về thế chấp tài sản, tại điểm đ, khoản 1, Điều 4 của NĐ 67, Chính phủ đã quy định chủ tàu vay đóng mới, nâng cấp tàu có công suất lớn được sử dụng chính con tàu đóng mới, nâng cấp hình thành từ vốn vay để làm tài sản đảm bảo. Việc quy định tài sản thế chấp là chính con tàu đóng mới, nâng cấp không phải là Nhà nước không tin vào chính quyền địa phương và bà con nhân dân mà nhằm tháo gỡ khó khăn về tài sản bảo đảm cho khoản vay, tạo điều kiện cho các chủ tàu tiếp cận nhiều hơn nguồn vốn tín dụng ưu đãi theo NĐ 67.

Về kiểm tra, giám sát việc đóng tàu tại cơ sở, NĐ 67 quy định chủ tàu có quyền được tự quyết định việc vay vốn, lựa chọn mẫu tàu, máy móc trang thiết bị, ngư lưới cụ, cơ sở đóng tàu để đầu tư đóng mới, nâng cấp tàu khai thác hải sản và tàu dịch vụ hậu cần khai thác hải sản xa bờ. Chủ tàu sẽ là người chịu trách nhiệm chính về việc kiểm tra, giám sát chất lượng tàu trong suốt quá trình đóng mới, nâng cấp. NĐ 67 không quy định việc ngân hàng thương mại xuống tận cơ sở đóng tàu để kiểm tra.

Việc cho vay theo NĐ 67 được thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ nhưng các ngân hàng phải sử dụng nguồn huy động vốn thương mại để cho vay và chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định cho vay của mình. Chính phủ chỉ thực hiện hỗ trợ khách hàng vay về lãi suất. Việc quy định tài sản bảo đảm là con tàu hình thành từ vốn vay hay xuống tận cơ sở sản xuất đóng tàu kiểm tra một mặt nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngư dân về tài sản đảm bảo, mặt khác cũng nâng cao trách nhiệm của ngư dân trong việc sử dụng hiệu quả con tàu để trả nợ vay ngân hàng, đảm bảo đúng quy trình cho vay, giải ngân vốn theo tiến độ đóng tàu, đồng thời tránh việc phát sinh nợ quá hạn, nợ xấu, gây nguy cơ mất vốn cho ngân hàng. Vì vậy, nếu bỏ quy định về tài sản bảo đảm là con tàu hình thành từ vốn vay, hay việc kiểm tra tiến độ đóng tàu phù hợp theo tiến độ giải ngân vốn theo đề nghị của cử tri, sẽ gây khó khăn cho các ngân hàng thương mại trong việc bảo toàn vốn vay khi xảy ra rủi ro đối với khoản vay mới, nâng cấp tàu.

K.P (tổng hợp)