Qua 5 năm phòng chống tham nhũng, tiêu cực: Ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức được nâng cao

Qua 5 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực (PCTN-TC) của tỉnh tiếp tục có chuyển biến tích cực. Các ngành, các cấp đã chủ động xây dựng, ban hành chương trình, kế hoạch, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp quan trọng, hiệu quả trong phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và đã phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh những vụ việc tham nhũng. Qua đó, tăng cường tính giáo dục, răn đe đối với tội phạm tham nhũng; nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức về công tác PCTN-TC.

Một vụ án tham nhũng được xét xử tại Tòa án nhân dân tỉnh. Ảnh: K.K

ĐẤU TRANH PHÒNG NGỪA THAM NHŨNG

Chỉ tính các vụ án tham nhũng, các cơ quan điều tra đã thụ lý điều tra 33 vụ, 50 bị can; đã kết thúc điều tra chuyển Viện Kiểm sát nhân dân đề nghị truy tố 26 vụ, 43 bị can; tạm đình chỉ 2 vụ, đình chỉ điều tra 1 vụ, đang điều tra 4 vụ. Tòa án nhân dân 2 cấp thụ lý, giải quyết 23 vụ, 38 bị cáo.

So với trước khi ban hành Luật PCTN năm 2018, hiện nay, các ngành, các cấp đều nêu cao vai trò, trách nhiệm của từng cá nhân, nhất là người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong PCTN-TC. Hoạt động của các cơ quan chuyên trách PCTN-TC cũng chủ động, tích cực và hiệu quả hơn. UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh chú trọng công tác chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện đồng bộ, nghiêm túc các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng. Từ đó, công tác PCTN-TC đi vào nền nếp, nhất là đối với công tác phòng ngừa tham nhũng, như công khai, minh bạch các hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về PCTN-TC; cải cách thủ tục hành chính (TTHC), chuyển đổi số; quản lý tài chính, tài sản công; chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức; công tác thanh tra, kiểm tra; công tác xác minh tài sản, thu nhập; xử lý hành vi tham nhũng và đã đạt được kết quả cao hơn.

NHỮNG VƯỚNG MẮC QUA THỰC TIỄN

Việc công khai, minh bạch của cơ quan, tổ chức, đơn vị theo quy định của Luật PCTN nhiều nơi vẫn thực hiện chưa tốt. Trong đó, nguyên nhân do người đứng đầu thiếu sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát; công tác tự kiểm tra, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên; năng lực một số cán bộ làm công tác tham mưu về PCTN-TC còn hạn chế.

Ngoài ra, còn có vướng mắc do văn bản chỉ đạo của cấp trên, đơn cử như Hướng dẫn 25, ngày 1/8/2022 của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN-TC có quy định “vụ án tiêu cực là vụ án hình sự (ngoài vụ án tham nhũng) do cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thực hiện, liên quan đến hành vi tiêu cực của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nêu tại Phần III Hướng dẫn này”. Tuy nhiên, thực tế áp dụng cho thấy các quy định tại Phần III của Hướng dẫn 25 có phạm vi rộng, còn mang tính chung chung, chưa cụ thể từng hành vi dẫn đến tình trạng các cơ quan khi có cán bộ, công chức, viên chức thực hiện hành vi phạm tội (ví dụ như lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vi phạm quy định về đầu tư, đấu thầu, kế toán, cho vay…) thì đều được xác định là vụ án tiêu cực. Đồng thời, Bộ luật Hình sự hiện nay chưa quy định về tội danh “tiêu cực” nên các cơ quan tiến hành tố tụng chưa có cơ sở pháp lý để phân loại vụ án tiêu cực. Vì vậy, tỉnh kiến nghị Trung ương cần ban hành quy định hướng dẫn cụ thể về tiêu chí để phân loại vụ án tiêu cực.

Đánh giá sau 5 năm thực hiện Luật PCTN, với việc đề ra nhiều chủ trương, biện pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực; các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực được triển khai đồng bộ, từng bước phát huy tác dụng và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng nghiêm trọng liên quan đến một số cán bộ có chức vụ, quyền hạn được phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật, được dư luận đồng tình ủng hộ.

KIM PHƯỢNG