Thừa kế không phụ thuộc di chúc?

Hỏi: Tôi và chồng chuẩn bị ra tòa ly hôn nhưng thủ tục chưa xong thì chồng tôi qua đời đột ngột. Tài sản chung đã chia trong thời kỳ hôn nhân. Sau khi chồng tôi mất thì tôi bất ngờ biết rằng, tài sản riêng của chồng tôi đã lập di chúc cho người khác (không phải là tôi và con tôi). Vậy xin hỏi, ngay cả khi di chúc đó có hiệu lực, thì mẹ con tôi có bị mất quyền hưởng tài sản của chồng không?

Trả lời: Căn cứ theo quy định tại Điều 655 Bộ luật Dân sự 2015, trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.

Như vậy, theo quy định trên, nếu tại thời điểm chồng chị chết mà Tòa án chưa ra quyết định công nhận ly hôn thì chị vẫn là vợ của người đã mất và pháp luật vẫn công nhận chị được hưởng di sản thừa kế.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, những người bao gồm con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con thành niên mà không có khả năng lao động vẫn được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, ngay cả trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất đó.

Để được hưởng phần di sản trên thì người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc còn phải đáp ứng 2 điều kiện là không từ chối nhận di sản và không thuộc trường hợp không có quyền hưởng di sản.

Những người không được quyền hưởng di sản bao gồm người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó; người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản; người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng; người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Như vậy, mặc dù không có tên trong di chúc, nhưng theo pháp luật quy định, chị (là vợ) và con (nếu chưa thành niên) vẫn được hưởng một phần bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật của di sản của người lập di chúc mà không phụ thuộc vào di chúc.

Thân  ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG