Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh: Đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu trợ giúp pháp lý cho người yếu thế

Việc thành lập tổ chức trợ giúp pháp lý (TGPL) miễn phí cho người nghèo, người có công với cách mạng và các đối tượng yếu thế khác trong xã hội xuất phát từ chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta. Quá trình hình thành, phát triển có thể chia thành 3 giai đoạn với các dấu mốc quan trọng, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội; đáp ứng yêu cầu từ thực tiễn đặt ra trong từng giai đoạn cụ thể.

Ông Châu Phi Đô - Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh

3 GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN

Giai đoạn trước năm 1997: Chưa có một văn bản pháp luật quy định cụ thể về hoạt động TGPL miễn phí cho người nghèo và đối tượng chính sách. Giai đoạn này chỉ ghi nhận hoạt động mang tính chất TGPL xuất hiện dưới hình thức “tư pháp bảo trợ” và gắn liền với yêu cầu bảo đảm quyền bào chữa của “người bị can, bị cáo”.

Giai đoạn từ năm 1997 - 2006: Nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, trên cơ sở thực hiện thí điểm hoạt động TGPL tại một số tỉnh (Cần Thơ, Hà Tây), năm 1997, Chính phủ thành lập tổ chức TGPL cho người nghèo và đối tượng chính sách. Đến ngày 1/3/2000, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 05 về việc tăng cường công tác TGPL. Theo đó, tổ chức TGPL thuộc Sở Tư pháp được quy định tên gọi chính thức là Trung tâm TGPL kèm theo tên tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đối tượng TGPL là người nghèo, đối tượng chính sách và các đối tượng khác.

Giai đoạn từ năm 2006 đến nay: Để nâng cao chất lượng, hiệu quả chính sách TGPL trong đời sống xã hội, tạo cơ sở pháp lý cho việc phát triển TGPL ở Việt Nam, ngày 29/6/2006, Quốc hội khóa XI đã ban hành Luật TGPL (có hiệu lực từ ngày 1/1/2007). Sau gần 10 năm thi hành, Luật TGPL đã có những tác động tích cực đến đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, từng bước đáp ứng nhu cầu TGPL ngày càng đa dạng của người được TGPL, khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta trong việc đảm bảo quyền con người, quyền công dân, thực hiện chính sách giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, chính sách dân tộc. Đến ngày 20/6/2017, Quốc hội khóa XIV thông qua Luật TGPL (sửa đổi), Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2018.

HOẠT ĐỘNG TGPL TẠI BẠC LIÊU

Ngày 11/11/1997, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu ban hành Quyết định 1131 thành lập Trung tâm TGPL miễn phí cho người nghèo và đối tượng chính sách (tiền thân của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh), tháng 4/1999, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định 3551 đổi tên “Trung tâm TGPL miễn phí cho người nghèo và đối tượng chính sách” thành “Trung tâm TGPL của Nhà nước tỉnh Bạc Liêu”. Sau khi Luật TGPL năm 2006 có hiệu lực, tiếp tục đổi tên từ “Trung tâm TGPL của Nhà nước tỉnh Bạc Liêu” thành “Trung tâm TGPL nhà nước”.

Từ khi thành lập đến nay, được sự quan tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở Tư pháp và các sở, ngành có liên quan, Trung tâm TGPL nhà nước ngày càng được củng cố, kiện toàn về tổ chức bộ máy. Đến nay, bộ máy có 27 biên chế, trong đó gồm 13 trợ giúp viên pháp lý, chiếm tỷ lệ 48%. Từ chỗ tổ chức bộ máy ít ỏi, đến nay Trung tâm TGPL nhà nước đã được sắp xếp, kiện toàn theo Đề án sắp xếp, củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy Trung tâm TGPL nhà nước trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh Bạc Liêu để nâng cao hiệu quả cũng như chất lượng hoạt động.

Trung tâm cũng đã tham mưu cho Sở Tư pháp trình UBND tỉnh ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, đề án thực hiện chính sách TGPL, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; công tác truyền thông về TGPL được chú trọng thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, khắc phục được tình trạng dàn trải, đi vào thực chất, có trọng tâm, trọng điểm. Từ đó đã đưa pháp luật đến với người nghèo, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số, người yếu thế trong xã hội, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; trở thành cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân, góp phần vào việc nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân, ổn định tình hình chính trị - xã hội ở địa phương.

Châu Phi Đô

(Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh)