Xét xử theo hình thức trực tuyến - Xu hướng mới

Sau một thời gian chuẩn bị điều kiện, phương tiện, cơ sở vật chất đảm bảo việc xét xử trực tuyến, sáng 26/5, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh  đã tiến hành mở phiên tòa xét xử công khai theo hình thức trực tuyến vụ án hình sự phúc thẩm đối với bị cáo Mai Văn Thanh, bị TAND TX. Giá Rai xét xử sơ thẩm về tội Cướp giật tài sản theo quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 171 Bộ luật Hình sự năm 2015. Phiên tòa phúc thẩm xét xử do có kháng cáo của bị cáo Mai Văn Thanh. Tại phiên tòa phúc thẩm trực tuyến, sau khi xem xét toàn bộ hồ sơ vụ án, căn cứ nội dung thẩm vấn công khai tại phiên tòa, Hội đồng xét xử đã chấp nhận kháng cáo của bị cáo.

Toàn cảnh phiên tòa xét xử trực tuyến tại điểm cầu trung tâm TAND tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: K.P

Đây là phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến lần đầu tiên được mở tại Bạc Liêu theo tinh thần Nghị quyết 33, ngày 12/11/2021 Quốc hội khóa XV và Thông tư liên tịch giữa TAND Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp và Bộ Quốc phòng quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành tổ chức phiên tòa trực tuyến.

Phiên tòa phúc thẩm trực tuyến được kết nối tại 3 điểm cầu gồm: điểm cầu trung tâm đặt tại TAND tỉnh; 2 điểm cầu thành phần đặt tại Nhà tạm giữ Công an TX. Giá Rai (có mặt bị cáo) và TAND TX. Giá Rai (có mặt bị hại). Các cơ quan tiến hành tố tụng triển khai đầy đủ các thủ tục của một phiên tòa theo quy định; bị cáo, bị hại có mặt đúng giờ, đầy đủ, nghe rõ và trả lời rõ các câu hỏi, các yêu cầu của Hội đồng xét xử. Phiên tòa trực tuyến diễn ra trong không khí trang nghiêm, trật tự, các đường truyền mạng giữa các điểm cầu ổn định, hoạt động nhịp nhàng và hiệu quả.

Chánh án TAND tỉnh Bạc Liêu - Đặng Quốc Khởi cho biết, với sự ra đời của Nghị quyết 33 của Quốc hội, các yêu cầu về cải cách tư pháp của TAND tối cao cùng với những khó khăn trong tổ chức các phiên tòa xét xử trực tiếp do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh COVID-19 đã đặt ra yêu cầu cấp bách phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động xét xử. Việc tổ chức phiên tòa trực tuyến là nhiệm vụ, giải pháp, đồng thời là nhu cầu, xu hướng tất yếu của ngành Tòa án. Việc xét xử trực tuyến nhằm hỗ trợ hoặc thay thế xét xử trực tiếp tại tòa án, giúp tòa án nâng cao chất lượng xét xử; thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Tòa án; mở rộng cơ hội tổ chức xét xử ở mọi nơi, mọi lúc. Bước đầu, TAND tỉnh Bạc Liêu sẽ xét xử thí điểm một số vụ án hình sự đơn giản, chứng cứ rõ ràng. Sau đó sẽ mở rộng sang các vụ án dân sự, hành chính.

Phiên tòa trực tuyến còn có sự tham dự của lãnh đạo các sở, ngành trong khối nội chính, tư pháp, lãnh đạo các cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện, tỉnh, nhiều điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán dự và theo dõi phiên tòa. Qua phiên tòa cho thấy, việc xét xử trực tuyến cần phải bảo đảm các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật xét xử trực tuyến; đội ngũ cán bộ tư pháp đáp ứng yêu cầu tổ chức xét xử trực tuyến; tuân thủ các quy định hiện hành về an toàn thông tin, quy định về dữ liệu, thông tin cá nhân, sở hữu trí tuệ... theo các quy định của pháp luật.

Đối với những người tham gia tố tụng như bị hại, những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, phiên tòa trực tuyến đã giảm bớt gánh nặng về chi phí khi phải di chuyển xa (nếu ở các huyện xa trung tâm tỉnh); đối với các cơ quan tổ chức là một bên trong vụ kiện hành chính, có thể giải quyết được tình trạng xét xử vắng mặt bị đơn vì nhiều lý do.

Kim Phượng