Phiên tòa giả định - Cách tuyên truyền pháp luật thiết thực với thanh thiếu niên

Được xây dựng bằng tình tiết cụ thể, gắn với đặc điểm tâm lý lứa tuổi, những phiên tòa giả định (PTGĐ) tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật do Đoàn Thanh niên phối hợp tổ chức đã mang lại hiệu quả tích cực. Qua đó giúp đoàn viên - thanh niên (ĐV-TN), học sinh nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật.

Quang cảnh phiên tòa giả định.

Ngày 5/11, tại Trường THPT Bạc Liêu, Chi đoàn Sở Tư pháp, Chi đoàn Tòa án nhân dân tỉnh phối hợp với Chi đoàn Cụm III cảnh sát nhân dân Công an tỉnh Bạc Liêu và Đoàn trường THPT Bạc Liêu tổ chức PTGĐ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh thiếu niên.

PTGĐ được xây dựng kịch bản như một phiên tòa thực tế với tình huống giả định là khung cảnh buổi trưa tại một đoạn đường trên địa bàn khóm 3 (Phường 2, TP. Bạc Liêu), thanh niên N.V.C đang điều khiển xe máy thì bỗng dừng lại ngay cổng nhà ông Dương Văn Lưỡng và có biểu hiện không bình thường (mặt đờ đẫn, miệng lảm nhảm, mắt láo lia), bước đi loạng choạng nên ngã vào chậu cây ngay cổng nhà ông Lưỡng. Lúc này, ông Lưỡng thấy thanh niên có dấu hiệu ngáo đá, kích động nên tri hô cho hàng xóm biết và lập tức báo công an. Nhận được tin báo của quần chúng nhân dân, lực lượng Công an Phường 2 đã liên hệ Đội Cảnh sát ma túy (Công an TP. Bạc Liêu) nhanh chóng xuống địa bàn để xác minh. Khi đến nơi, C. vẫn còn mất nhận thức, liên tục đập phá chậu cây của những nhà lân cận. Nhận định đối tượng có dấu hiệu sử dụng ma túy nên lực lượng công an đã khống chế và đưa về trụ sở Công an phường. Sau khi được cho uống nước và nghỉ ngơi một lúc thì C. dần hồi phục ý thức. Công an Phường 2 tiến hành làm việc với C. Lúc này, C. trầm tư một thời gian và lấy từ túi áo ra tờ tiền Việt Nam mệnh giá 1.000 đồng được xếp nhỏ lại bên trong có một gói nylon màu trắng và tự nhận là ma túy nên giao nộp cho cơ quan công an. Cơ quan công an tiến hành giải thích cho C. hiểu về hành vi vi phạm của mình và lập biên bản tạm giữ 1 tờ tiền Việt Nam mệnh giá 1.000 đồng có số seri LM 4521051 được xếp nhỏ lại bên trong có một gói nylon màu trắng được hàn kín hai đầu bên trong có nhiều tinh thể màu trắng mang đi giám định. Qua giám định, lực lượng công an đã xác định tinh thể màu trắng là chất ma túy, loại Methamphetamine nên tiến hành củng cố hồ sơ và chuyển cho các cơ quan chức năng xử lý.

Tái hiện tình huống giả định. Ảnh: H.L

PTGĐ được thực hiện bằng hình thức sân khấu hóa, gồm có: Chủ tọa phiên tòa, hội thẩm nhân dân, đại diện Viện kiểm sát nhân dân, thư ký, công an, luật sư, bị cáo (dưới 18 tuổi), người giám hộ, người bị hại, người đại diện hợp pháp. Phiên tòa được dựng lại đúng quy trình tố tụng một vụ án hình sự về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”. Kết thúc phiên tòa, tuyên bố bị cáo N.V.C phạm tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”. Áp dụng điểm c khoản 1 Điều 249; điểm s khoản 1 Điều 51; khoản 1 Điều 38; khoản 1 Điều 101 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, xử phạt bị cáo N.V.C 1 năm tù. Thời hạn tù được tính kể từ ngày bắt bị cáo đi chấp hành án.

Tham dự PTGĐ này, em Nguyễn Phạm Anh Đức (lớp 10A2, Trường THPT Bạc Liêu) cho rằng, thay vì tiếp cận những điều khoản, quy định của pháp luật một cách khô khan, PTGĐ đã nêu lên những tình tiết chân thật, cụ thể giúp ĐV-TN dễ tiếp thu, nắm bắt các nội dung và nâng cao nhận thức pháp luật. Đặc biệt, phần giao lưu và trực tiếp trả lời các câu hỏi sau phiên tòa đã kịp thời giải đáp thắc mắc của học sinh, ĐV-TN. Nhiều câu hỏi tình huống được trả lời cụ thể, phù hợp với thực tiễn. Qua đó đã giúp các em hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật liên quan đến phòng, chống ma túy.

Trong những năm gần đây, PTGĐ đã trở thành một hoạt động tuyên truyền pháp luật gần gũi, bám sát thực tiễn cuộc sống, được thực hiện thành công và gây hiệu ứng lan tỏa đặc biệt, thu hút sự hưởng ứng đông đảo của ĐV-TN, học sinh. PTGĐ được tổ chức nhằm chào mừng Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), thực hiện chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của tuổi trẻ khối các cơ quan tỉnh năm 2023.

ĐỖ HOÀNG